Regresa á Lisboa dos seus inicios para ofrecer pura e boa literatura. Unha historia de espera que nos mantén enganchados ata o final
13 abr 2019 . Actualizado ás 10:15 h.Leo sen medo. O último de Muñoz Molina non che vai a defraudar. Se, como eu, sufriches desconcertado coa súa anterior publicación, Un andar solitario entre a xente, lánzache sen dubidalo sobre Os teus pasos na escaleira porque esta vez atoparás a boa e honesta literatura que o de Úbeda é capaz de crear. Unha historia de esperas e recordos que ademais de premiarnos cunha magnífica prosa, mantennos enganchados ata o final pola necesidade de coñecer cal será o desenlace. Aínda que non, afortunadamente non é un thriller, a pesar de que a editorial se empeñase en vendérnolo así. Aquí pasar, non pasa nada.
Lisboa, a cidade na que tanto o autor como o personaxe viven; e que lle deu unha das primeiras das súas moitas alegrías profesionais (co inverno en Lisboa, 1987, gañou o Premio da Crítica e o Nacional de Narrativa), é un dos personaxes desta obra. E sae moi favorecida na súa comparación coa cosmopolita Nova York, que tan ben retratou xa Molina en Fiestras de Manhattan e que nesta ocasión volve aparecer baixo o prisma sinistro do 11S.
Dúas cidades moi diferentes, pero tamén moi parecidas (o río, a ponte, os barcos) nas que se vai mover Bruno, o personaxe solitario e reflexivo que fai da espera unha forma de vida. Unha especie de Penélope masculino que agarda en Lisboa a chegada da súa amada Cecilia, unha neurocientífica que debe viaxar desde Nova York. E faino preparando de forma compulsiva a casa na que iniciarán a súa nova vida. Facendo e desfacendo obsesionado para que todo estea listo cando a ausente (como non lembrar En ausencia de Branca) chegue ao fin.
Un libro que comeza co medo ao cabo do mundo e que remata coa esperanza dunha luz. Unha espera inqueda e angustiada que xa se albisca desde o título.
Actualidade e ficción
Muñoz Molina quixo regalarnos unha obra de ficción, esforzo de creatividade que nestes tempos de autoficción imperante agradécese, pero construída con moitos retrincos da máis próxima actualidade. O atentado das Torres Xemelgas, o ameazante cambio climático, os incendios masivos, a especulación inmobiliaria, a inquietante investigación da mente humana, a implacable gentrificación das cidades e ata o incipiente mercado dos refuxios subterráneos de luxo desfilan por estas páxinas. Distopía? Pois, máis ben, a crúa realidade.
Realidades que doen, que incomodan e que o autor introduce para invitarnos a reflexionar da man da súa errático protagonista. Un home que a cada paso que dá perde pé, distánciase da realidade e afógase nun mar de inseguridades. Da súa boca coñecemos o relato un tanto alucinado de parte do que pasa, pero intuímos que cala moito máis. Hai unha cara da historia na que Muñoz Molina se resiste a acendernos a luz e na que nos deixa intencionadamente ás escuras e sos na escaleira para invitarnos a participar no xogo.
É o xogo de adiviñar nós mesmos que é o que en realidade está a pasar. Que se esconde tras o relato deformado que Bruno nos transmite. Un reto fascinante.
LECTURAS DUN ÁVIDO LECTOR
Se xa che están entrando ganas de saír correndo a compralo á librería, espera, porque aínda hai máis. E do que máis nos gusta: libros. Porque o noso peculiar protagonista é un ávido lector e na súa cadeira de brazos xunto á fiestra le e espera. E o que le quizais fágache ir á librería cunha lista que encabezada polos teus pasos na escaleira inclúa tamén Os ensaios que Michel de Montaigne escribiu encerrado na torre do seu castelo nunha fuxida da peste que arrasaba Europa; ou Só, diarios do almirante Byrd, que se sepultou nunha cova de xeo da Antártida para solicitar datos científicos, pero, como Bruno, esqueceu algo fundamental para triunfar na súa misión.
Prepárache para googlear porque este libro espertará a túa curiosidade sobre tantos temas (que dicir dos sinistros experimentos con ratos que Cecilia afronta con frialdade científica ou do caso do home lobotomizado que perdeu a capacidade de lembrar) que non che deixará indiferente.
Pero sobre todo caerás rendido a esa atmosfera cambiante que Muñoz Molina gradúa con mestría. Invitándonos a seguilo desde a euforia dos preparativos iniciais ata a angustiosa espera das páxinas finais, onde a ameaza oculta do fin do mundo (ou polo menos dalgún mundo) que se anunciaba na primeira liña aséntase sobre as nosas cabezas e oprímenos o peito. Faise difícil entender os razoamentos de Bruno, pero é moi sinxelo seguir a Muñoz Molina nesta narrativa intimista e perfecta na que nos mostra a súa mellor cara, a do mestre das letras.
«Os teus pasos na escaleira»
ANTONIO MUÑOZ MOLINA
EDITORIAL SEIX BARRAL
PÁXINAS 320 PREZOS 19,90