Andrés Suárez: «Cito moito máis a Galicia que moita xente que vai de patriota e, ao que lle amole, síntoo»

FUGAS

Carlos Castro

O músico ferrolán despide a xira de «Desde a fiestra» cunha dobre cita en Santiago. Antes reivindica as súas orixes e a súa procura da felicidade: «Imos deixar xa ao poeta triste»,

25 ene 2019 . Actualizado ás 09:58 h.

Ri Andrés Suárez cando se lle menciona un titular que lle deu a este xornal no ano 2015. Dicía: «Antes que presenta e músico son galego». O ferrolán lembra que aquilo xerou unha gran polémica. Pero, lonxe de rectificar, reafírmase. «Reitéroo as veces que faga falta. Se cabreó moita xente. Estou farto de que haxa xente azul que non se fala co vermello e é incapaz de tomar un viño con el. Estamos a volver a unha situación que para min é dramática. Eu que teño un público de extrema esquerda, de extrema dereita, de centro, de medio lado, nacionalistas… eu non limito a ninguén, que ao meu concerto pode vir quen sexa. Caeume unha rifa tremenda por aquilo. Dicíanme: "Ti que falas galego, que vives en Madrid?". Montouse un pito a nivel nacional que me encantou. Se non tes haters non che vai ben na vida, que collóns. Hai que telos».

Con esa actitude de non mover nin unha coma chega a Santiago. Hoxe e mañá actúa na sala Capitol nos últimos concertos da xira de Desde a fiestra, un disco de signo optimista que capta o lado máis luminoso dun artista que non para de crecer. Igual reúne a 10.000 persoas no WiZink Center de Madrid como rompe corazóns en Sudamérica. Os que non dispoñan de entradas que nin o intenten: levan esgotadas desde hai dous días.  

-Segue exercendo de galego con tanta vehemencia como naquela entrevista?

-Aínda que non teña publicado nunca unha canción en galego, porque a min ninguén me vai a impor que cantar, considero que son máis galego que cantante. Claro que si. É os meus discos non hai un verso libre que non cite Pantín, Cedeira, Valdoviño, Santiago de Compostela, O Grove e a costa. Eu me críe nunha aldea, Pantín, ata os 18 anos. Son neto e fillo de mariñeiros e iso vouno a levar ata que morra: no acento, no xeito nostálxico de ver o mundo… Eu cito moito máis a Galicia que moita xente que vai de patriota e, ao que lle amole, síntoo. Son moito máis galego do que soñaba. Os meus amigos poetas achácanme, un pouco con razón, que me estou pasando un pouco. Dinme que deixe de falar nos poemas de áncora, mar, pedra, faro, obradoiro… E teñen razón.

-A semana pasada entrevistei a Beret. Faloume de vostede, dicindo que era un dos seus guías musicais da adolescencia xunto a  os rapeiros SFDK. Lémbrame a cando vostede afirma que lle pon unha vela a Serrat e outra a Extremoduro, cousas de compartimentos sonoros moi diferentes. Teñen que ver?

-É que ten todo que ver. Entendo que temos que vivir na etiqueta e que hai que pór «cantautor» no pé de foto cando saio eu. Acabas de falar de Beret e, mira, é un fenómeno total. Está a encher estadios en Arxentina. Estamos ante un tío que poida que faga historia na música e non sabes canto me alegro diso. Este tío quérese comer o mundo coa palabra. A min que me importa se é hip-hop, jazz, blues ou heavy? É a súa palabra. Alégrame moito que fale de min e ser un referente para Beret é unha honra.

-Era tan ecléctico de mozo como el?

-Mira, eu nacín no 83. Ía co meu pai no coche e, no traxecto do instituto ao conservatorio, escoitabamos a Metallica, Luar na Lubre, Milladoiro, Antonio Vega , Pablo Milanés e Franco Battiato. Que ten que ver isto? Todo. Porque nesa riqueza e é colorido nace a música. A de Serrat e a de todos. O que importa é a emoción.

-No seu último disco móstrase máis feliz e con máis luz. Hai quen bota de menos ao Andrés Suárez melancólico e triste. Que pensa da xente que o prefire atormentado que velo alegro?

-[Risos] Dilles da miña parte que eu lles desexo o mellor. Só lles desexo o ben. Eu non quero que ninguén que me escoite estea triste, fodido e amargado. É máis, se lle toca a lotería mellor. Que sexan moi felices. Paréceme unha completa estupidez a etiqueta do poeta maldito, do artista que só ten que saber de bares de noite, con drogas e perdición, escribindo trasnoitado… iso do poeta triste imos deixalo xa ao carón. Creo que cando che levantas ás oito da mañá e tomas un café escribes dun xeito máis lúcido. Decátasche de todo. Con optimismo, tristeza ou desasosego, pero velo todo máis claro. Eu xa non quero volver aí. Fálanme moito de Moraima, un disco de rancor, dor e rabia. É o disco de «Non quero volver a verte », de deiche máis importancia que á paz mundial», dunha separación. Por aquel entón non durmía e só visitaba aos bares.

-Por que?

-Cría que había que ir aí, onde estaba Sabina e os poetas xeniais para poder escribir como eles. Pero é que xa non teño 20 anos, teño 35. Eu quero ser feliz, aspiro a ter ao meu lado a unha persoa incrible, a ter a amigos incribles e, logo, xa vexo se escribo desde a tristeza ou non. O estereotipo de que un cantautor ten que ter ojeras e estar mal? ¡Váiase vostede á merda! De feito, reivindícoo co meu público. Gústame saber o que pensa, pero xamais vou facer o que me dite o público. Eu vou facer o que me dite o corazón.

-No seu caso, ao ser unha música tan autobiográfica, sería pura impostura, non?

-Notaríase moitísimo. Dinme ás veces: «Tes que facer outro disco como Moraima». Insisto: foi unha etapa de depresión, de separación e dun amor non correspondido. Moita xente sentiuse identificada e quería esa dor. Iso é marabilloso. Pero a esa persoa diríalle algo: que a xente que di que o Andrés Suárez feliz non mola era a que dicía antes: «¡Vaia tristeza!». É que é imposible agradar ao grupo. Como eu fixese o disco que quere o público, non o ían a comprar. Non lles ía a gustar, porque deixaría de ser eu para vender discos. Un disco ten que ser un momento vital. Se estás feliz, estás feliz. O meu momento persoal e profesional é moi bo e subo ao escenario cunha gran enerxía. Ese público que di iso non estaba cando me viñan ver dez persoas, porque se que dez víñanme ver. Non poden abandeirar nada. Poden acompañarme ou non, pero eu vou ser o que teño que ser.

-Neste momento árdelle o corazón como di na canción?

-Si. Adiántoche que o meu próximo disco non vai ter tanto peso eléctrico, nin vai haber tanto peso de banda, senón que vai ser máis orgánico. Pero eu sigo nun momento no que me arde o peito. Deixei a noite, deixei os bares e son máis de día. Vivo na serra de Torrelodones cuns cans cos que dou paseos, sendo sumamente feliz. Se iso lle amola a alguén pois algún problema terá. Eu prefiro estancarme na felicidade que na tristeza. Pódense facer cancións tristes, pero hai que vivir. En Moraima non era capaz de sorrir e iso é unha merda.

-Xa pertencer ao club dos que encheron o WiZink Center, que parece que é a medida do éxito en España. Ao mesmo tempo vinlle relativizar moito con iso. Unha necesidade de ter os pés no chan?

-Mira, o ano pasado fixemos o Palacio dos Deportes de Madrid e encheuse. Tamén en palacio de Congresos en Santiago. O motivo de que agora faga tres salgas en Madrid e aquí dúas veces Capitol, que son capacidades máis pequenas, é que a xente está a un centímetro de ti. E botaba de menos iso. Non por tocar para máis xente es mellor artista. Quería tocar e ver á xente, algunha que me ve desde hai 18 anos. Estamos a caer no tópico do WiZink Center, tes razón. E iso é marabilloso. Eu non o vou a esquecer en toda a miña vida, porque veu Serrat a cantar comigo e había 10.000 persoas. Pero non penses xamais que xa está feito, Podes un dia encher o WiZink Center e ao día seguinte non lograr encher o Liberdade 8. Depende de ti.      

-Fala da súa época santiaguesa. Dentro da mitoloxía do cantautor está o de tocar na rúa. Fíxoo en Santiago?

-Son totalmente sincero: chegue a tocar na rúa alí, pero en moi contadas ocasións. Cheguei un luns á presentación de Maxisterio Musical e o martes xa estaba a tocar no antigo Fonte Sequelo, é dicir no Santiago no que se podía cantar, non o de agora. Un luns había 50 concertos. Subías a rúa Xelmírez e no Fuco, no Tramoya, no Fonte… había monólogos, contacontos, maxia e música. Santiago non paraba, tiña unha liberdade sexual e artística ilimitada. Era alucinante. Por iso choro cando descubro un Santiago en silencio. É o peor que lle puideron facer. Igual que Salamanca ou León. Pode parece que un é un carca, pero é que é verdade: había  concertos e agora vas e hai un bar onde antes había 40.

-Foi moi importante esa etapa? 

-Totalmente. Santiago supuxo para min un antes e un despois. Santiago foi o atreverme a cantar as miñas cancións. Podíache dicir o de cálea pero non é verdade. Eu traballaba en orquestras, a moita honra, e con iso subsistín economicamente. Logo tocaba nos bares. Creo que toquei en todos. Ás veces tocaba só para os camareiros. Ás veces polas copas. Para coñecer o éxito tes que saborear o fracaso. Ti non tes nin idea de que vai este negocio se crees que é chegar a Capitol e enchelo. Non, tes que tocar moitas veces para tres persoas, para que logo sexan 30 e logo, 60. Pero xa que falas de tocar na rúa, teño unha iniciativa nesta xira que se chama abrindo fiestras para cagarme nos políticos, que é algo que me encanta.

-Que ten contra eles?

-Que para eles un músico rueiro é un esmoleiro que pide esmola. E están totalmente equivocados. Para min é un artista que traballa na rúa. Eu fun un músico rueiro na rúa e no metro de Madrid, non esquezo nunca. Nesta iniciativa invito a músicos rueiros das cidades ás que acudo, invitándoos a tocar. En Santiago de Compostela hai un artista con maiúsculas que invitamos. Creo que é unha das futuras figuras da canción de autor. Chámase Álvaro Iglesias . Toca no Obradoiro. Invito a todo o mundo a que o vexa porque canta moi ben. Invitámoslle a que abrise o noso concerto en Capitol. Será unha honra para min.   

-Fálame de cando curraba nunha orquestra. Sempre apela moito ao curro e as súas orixes familiares de clase traballadora e insiste en que o seu é un curro. Hai unha constante loita de quitarse a bobada de amais con esa ?

-Eu só podo presumir dunha cousa que é de carreira lenta. Eu dubidei de min, pero nunca das miñas cancións. Pero sempre o entendín como un traballo. Eu aínda estudo piano e guitarra. E leo. E vou ao cine e ao teatro, porque se non me nutro non vou mellorar. O que non mellora se vai ao carallo. Isto é un traballo e moi duro. Como che durmas a cagas. Eu non podo pensar que que as cousas saen soas. Para encher Capitol teño que facer promoción, teño que falar contigo, teño que gravar un vídeo para que o vexan logo no Brasil e Arxentina onde digan: «¡Este pavo encheu en Capitol!». Iso é importantísimo. Non durmirse xamais e non considerar que neste traballo estás de volva nunca. É máis, un amigo chamado Pablo Milanes en Cuba dicíame que el non estaba de volta. Se un tipo como Pablo Milanés me di que non está de volta na música, quen o está?