Jorge Drexler, o artesán dos paradoxos e a exquisitez musical

FUGAS

warner music

A súa vitoria nos Grammy Latinos serve para subliñar a calidade de «Salvavidas de xeo», un dos mellores discos do pop en castelán dos últimos anos

26 novs 2018 . Actualizado ás 01:26 h.

Xa sabemos que a ocasión, unha nova edición dos Grammy Latinos, invitaba a redactar un parte de guerra con vencedores e vencidos. Vitorioso, o uruguaio Jorge Drexler. Non só se fixo cun previsible gramófono ao Mellor Cantautor, senón que foi galardoado tamén coas categorías máis importantes: Gravación do Ano e Mellor Canción, por Salvavidas de xeo e Telefonía. No lado supostamente derrotado atópase o reguetón, popularísimo xénero aldraxado -moitas veces por inercia, cando non por simple pose- polos padais supostamente finos. O ano anterior arrasara da man do Despacito de Luis Fonsi. Esta vez o rival a bater era J. Balvin, o da miña Xente. E a partida gañouna Drexler. Aínda que seguramente non houbese a máis mínima intención de gañar nada.

Non, que ninguén meta ao autor de Alén do río nestas guerras simplistas (e un tanto infantís) de músicas refinadas contra músicas zafias. Hai unhas semanas falou nesta mesma revista do reguetón e a súa condición de chiba expiatorio para a música pop. Tamén da súa pulsión sexual e como esta ía pervivir a pesar de todo e a todos. E de como confiaba que, aos poucos, o xénero iría librándose do lastre machista e homófobo que ás veces ten, como tiveron sempre os sons que proveñen da marxinalidade. De feito, escoitando o seu último traballo non creo que fose moi desatinado pensar que a ese Drexler inquedo ao que lle gusta James Blake encantáselle un artista tan colorista, actual e imaxinativo como J.Balvin .

Os tres Grammy Latinos obtidos a semana pasada máis que para bater ao reguetón, serviron para pór novamente no escaparate o seu talento desarmante e un disco sobresaliente. E iso é algo moi importante para o artista. Pero, sobre todo, para os pescadores de marabillas pop que andan por aí coa súa cana e que aínda non se tropezaron con el.

Ocorre en ocasións, cando un artista logra un éxito enorme. Queda un pouso inconsciente de que o seu mellor momento se produciu aí. Que a maxia se puido estirar uns cantos anos máis. Pero que nada volverá ser como antes. Drexler gañou o Óscar no ano 2005 e logrou unha exposición mediática descomunal. O gran público coñeceuno. E unha parte del o foi acompañando disco a disco. Outro, con todo, descolgouse aos poucos. Algún talvez puido perderse a escoita de Salvavidas de Xeo. Pois que o recupere. Urxente. Que non o deixe un minuto máis.

Pedindo silencio

Di Jorge Drexler que se move moi ben dentro dos paradoxos. E unha das máis rechamantes deste disco prodúcese en Silencio, tema estraño e lúdico co que apela precisamente á ausencia de son. De feito, deixa a canción en suspenso en varias ocasións. Tamén usa por momentos o «shhhh» como letra. Divertidísima, a súa escoita sorprende e deixa o oínte cunha sensación: ¡Quero máis!

Silencio ten o punto electroacústico que manda no disco. Tamén o ton calmo na interpretación do autor que se converte en constante. E esas percusións imaxinativas que fan perder a cabeza. Sempre coa faísca que fai que a canción quede aí, obrigando a seguir paseando por un álbum fascinante.

O percorrido empeza encollido con Movemento ata que se abre con ese memorable refrán que reza: «Eu non son de aquí pero ti tampouco». Reivindicación da condición nómade da especia humana nestes tempos de muros e barreiras. Segue cunha plácida lectura das bondades da comunicación actual en Telefonía . Versos que ben poderían cantar aqueles Kraftwerk fascinados polo progreso («bendita cada onda, cada cable/bendita radiación das antenas») ata que o autor lle mete corazón («mentres sexa a túa voz a que me fale como me falaches un minuto apenas»). E cunha homenaxe a Joaquín Sabina en Poñamos que falo de Martínez dáse paso aos calafríos.

Si, porque na segunda metade do disco existen varios momentos dos berrar: «¡Socorro!». Un, Asilo xunto a Mon Laferte cantando sobre o fío da emoción pura. Dous, virando en bossa nova con Julieta Venegas cun Abracadabras que pide seguir pintando círculos sen fin. E tres, Quimera con Caetano Veloso no horizonte, que se non é a canción máis bonita do último lustro non lle debe andar lonxe. Imponse expulsar aire. Levantarse. Pórse a bailar coa tintineante Mandato. Embriagado, o oínte darase conta de que, en efecto, Salvavidas de xeo é unha xoia desas que convén ter sempre preto. Porque, sinxelamente, mentres soa a vida convértese en algo mellor.