Ninguén, nin sequera ela, podía imaxinar que daquela xuvenil chistera sairía, andando os anos, un Premio Nacional das Músicas Actuais como o que recibiu. Pero o xurado recoñeceu a súa valente pirueta no seu tránsito de pop star a musa indie. E os froitos que iso implicou, uns discos que miran de fronte ao presente, cargados dun innegable poder de sedución
16 novs 2018 . Actualizado ás 14:00 h.A súa é unha traxectoria atípica, reconducida a golpe de ousadía e cabezonería. Podía ter sido unha estrela do pop, pero quen se acorda xa de Álex da Noz, o seu xuvenil e envexado partenaire? Christina Rosenvinge (Madrid, 1964) empeñouse, con todo, en sobreporse ao relumbrón do seu pasado e hoxe é Premio Nacional das Músicas Actuais. Non sen dificultades. Houbo de superar trabas propias e alleas, frustracións, soidades e cantos de sirena que a invitaban a navegar por océanos sonoros menos incertos e, a recado, máis rendibles. A xogada era arriscada pero funcionou. Con travesía polo deserto polo medio, claro. Pero hoxe Christina Rosenvinge trata -e é tratada- de ti a ti na elite da escena da música alternativa en España (léase discográficas, promotoras, grupos e festivais). E conseguiuno sen ceder un chisco nos seus postulados. Ao contrario, gañando en carácter e personalidade. Tanto nos seus discos como nos seus concertos. Algo que, nos tempos que corren, ben merece un recoñecemento.
-Máis aló do balbordo mediático, en que notaches a concesión do premio?
-Creo que me felicitou toda España. Desde compañeiros de colexio ou os taxistas ata a señora romanesa que me vende a froita [ri]. Para min o máis importante é que este premio me pon nunha situación moi sólida para traballar de cara ao futuro.
-Non mete presión?
-Non, ningunha. Bo, non é que non meta presión, é que hoxe estou perfectamente preparada para soportala.
-Que che dean xa un premio así, faiche sentirche maior?
-Non, por que? É un premio que non ten que ver coa idade senón coa consistencia do traballo.
-O xurado destacou o teu «proceso de procura dunha personalidade musical propia». Como foi ese proceso?
-É un proceso que non acaba, é constante. E é algo que tamén tivo o seu prezo. No canto de acomodarme nunha fórmula que xa sabía que tiña éxito e que conectaba co púbico, hei ir reactualizando a miña proposta musical, sempre creando un diálogo co tempo presente. Hai moi poucas concesións á nostalxia. E iso hoxe o mercado penalízao. Pero se me quedou facendo Chas toda a vida, se non fixese O noso ou Un home louro seguro que non me deron este premio.
-Santiago Auserón di que a nostalxia está sobrevalorada.
-Non só está sobrevalorada senón que é moi destrutiva. Non estou disposta a quedar ancorada en decisións que tomei cando tiña 20 anos. Hai demasiadas cousas que me interesan do presente como para estar a pensar no pasado.
-Que dirección crees que tomará nun futuro próximo ese proceso de procura?
-Pois non o sei porque para escribir o libro que sairá na primavera o que fixen foi unha revisión. Non da música senón das miñas letras. O libro está formado por relatos que xogan coas letras das miñas cancións, por un ensaio sobre a escritura de letras e polos meus diarios de composición.
-Que é o que máis che chamou a atención do que descubriches nesa «revisión»?
-O que descubrín de mirar cara ao pasado por primeira vez na miña vida é que fixen en cada momento o que sabía facer. E aprendín que cada un ten que aceptar as súas limitacións.
-Cales son as túas?
-Eu teño un problema co estrés. Non son destas persoas superambiciosas que saben manexar o éxito. Cando o tiven, sendo moi novo, custábame moito dirixir todo o armazón que tiña ao meu ao redor. De feito deime conta de que non estaba preparada para iso, dei un paso atrás e volvín empezar. Hoxe estou convencida de que fixen ben. Non é que non quixese comerme o mundo, é que non podía, non estaba preparada para iso.
-Dicía Fito que o éxito era gravar un disco cando el quería e non antes. Que significa para ti o éxito?
-O que di Fito é unha gran verdade, sen dúbida. Para min o éxito é non ter que pensar no diñeiro. Tomar as miñas decisións sen ter que pensar na economía. Iso é o que me dá a liberdade. Poder dicir vou facer isto no canto daquilo outro aínda que vaia a gañar menos diñeiro é un luxo que se pode permitir moi pouca xente. Dou grazas por iso, asegúrocho, todas as mañás da miña vida.
-Volvamos ao premio. O xurado tamén destacou «a credibilidade da túa xenuína carreira profesional». Iso é a cana, non?
-Si, claro. O que destaca esa frase, que é moi bonita, é precisamente que tomei as miñas decisións en base a criterios artísticos máis que a criterios económicos. E non foi doado, sabes? Rexeitei ofertas de moito diñeiro por facer algo que non me apetecía facer. E tiven moitas dúbidas, claro. Cando unha é nai de familia pensas que aos que tes detrás iso igual víñalles moi ben. Pero manter a túa credibilidade como artista é fundamental de cara a sementar no futuro. Esa é unha discusión que teño de modo recorrente coa xente do negocio musical.
-Pode deberse precisamente a esa falta de credibilidade o baleiro que se apoderou actualmente das músicas comerciais maioritarias?
-Na música comercial hai de todo. Hai xente cunha integridade artística marabillosa e outros que se deixan arrastrar polo negocio. Eu, de feito, empecei no pop comercial. E mantiven unha loita constante contra os prexuízos. Empezando polos sexistas. Ninguén pensaba nin cría que aquela moza que cantaba Chas podía ter unha proxección musical como a que veu despois.
-En varias ocasións dixeches que na música faltan referentes femininos. Séntesche xa un deles?
-Talvez si. Moitas mulleres hanme dito que por primeira vez viran a unha muller que se parecía a elas facendo o que elas quererían facer, e que iso lles deu valentía. Somos simios e imitamos modelos. E mentres que os homes teñen moitos nos que inspirarse, desde o mozo guapo e sexy facendo reguetón ao cantautor paliducho facendo cancións románticas, os modelos musicais femininos son escasísimos.
-Cales foron os teus?
-Cando eu era pequena no rock estaba Patti Smith e ninguén máis.
-Nese sentido, en Latinoamérica están a darnos unha lección.
-Absolutamente. En Latinoamérica as mulleres están liderando o movemento musical. E ademais están conectadas entre elas. É marabilloso. Hai unhas potencias creativas tremendas que van desde a vangarda, como o que fai Camila Moreno, ata outras, como Natalia Lafourcade, que recuperan a raíz e a tradición.
-Crees que Rosalía pode ser un referente feminino para as novas xeracións?
-Xa o é. Indubidablemente é un referente feminino poderosísimo. E está moi ben. É moi boa, ten moitísimo talento e ten control sobre o que está a facer. Teño moitas ganas de ver cara a onde evoluciona. Pero non só está Rosalía. Hai moita xente nova facendo cousas brutais. Esta semana estiven nun concerto de Maria Arnal i Marcel Bagé e parecéronme sensacionais.
-As letras do teu último disco escribíchelas póndoche na pel dun home. Que descubriches do xénero masculino adoptando ese rol?
-Que o machismo é unha coraza que o home se pon amais da pel para defenderse non das mulleres senón dos outros machos. E non é unha coraza innata senón construída. É algo que se aprende , normalmente na adolescencia. De aí a transcendencia da educación. Sobre todo na escola porque nas súas casas moito deses adolescentes o que ven é perpetuarse ese modelo.
-Nestes últimos anos coáchesche nos carteis de moitos festivais. Neles compartes escenario e camerino con grupos aos que case dobras en idade. Como é a relación con eles?
-No mundo da música se desdibuja moito a cuestión da idade. Eu non me vexo brutalmente doutra xeración. Igual é porque nunca estiven entre xente da miña idade e por iso non teño ese tipo de discurso. Falo con moita xente máis nova que eu, pero que parecen moito maiores polo seu discurso inmovilista. O outro día coincidín nunha charla con dous cantautores e estaban a falar dos millenials. «Pero bo, estades a falar como os nosos pais», díxenlles. «Faivos falta un pouco de cultura». Non podemos ver o que están a facer as novas xeracións como algo alleo a nós. Para iso tan só temos que entender o seu vocabulario e a linguaxe musical que están a utilizar. E non é tan difícil.
-Sentes que xa chegaches «moi lonxe, case case ata o final», como dicías en «Vou nun coche»?
-[Ri]. Moi lonxe si, pero ata o final non. Aínda queda.
-Tamén dicías en 1988 que «os soños non se poden dominar». Pero algúns pareces telos moi controlados.
-Bo, é como aquilo de ten coidado co que desexas porque pode acabar cumpríndose, non? Agora mesmo sinto que fago o que quero facer. E si, iso é un soño cumprido.
-Por certo, que foi da túa chistera?
-A chistera non se onde acabou pero gardo moita daquela roupa. Teño un baúl dos recordos ao que lle teño moito cariño. É moi divertido, eu non o adoito abrir pero ás veces cando vén xente á miña casa disfrázanse con iso.