Non foi á escola, si a Harvard

Enrique Clemente.

FUGAS

MLuz Climent

Tara Westover conta nas súas memorias, tituladas «Unha educación», como pasou de ser unha nena que non ía ao colexio nin acudía ao médico a unha adolescente que entrou na universidade e acabou doctorándose. A súa historia é unha das revelacións da tempada

05 oct 2018 . Actualizado ás 05:00 h.

Creceu nas montañas de Idaho, no seo dunha familia mormona radical, non tiña partida de nacemento, non ía á escola nin acudía ao médico cando enfermaba e non tiña amigos da súa idade. Vivía xunto ao seu pai, un fundamentalista tiránico convencido da chegada inminente do fin do mundo, que consideraba que os mestres e os doutores eran enviados de Satanás; a súa nai, unha comadrona e curandeira que obedecía ao seu marido; e os seus seis irmáns, un dos cales a agredía. Dedicábanse a recoller chatarra para almacenala en casa, criar coellos, coidar cabalos ou facer conservas para cando chegase o Apocalipse. «Eramos tan distintos da xente que nos rodeaba que estabamos moi unidos», asegura Tara Westover (Clifton, Idaho, 1986), que conta a súa extraordinaria historia nunha educación (Lumen). Non pisou unha aula ata os 16 anos. Agora ten 32, vive en Londres e ten un doutoramento. Pero pagou un alto prezo, romper coa súa familia; desde fai cinco anos non se fala cos seus pais e algúns dos seus irmáns. O seu libro foi un éxito editorial nos Estados Unidos, onde Barack Obama o recomendou e chamouna para felicitala.

O seu gusto pola música e o seu talento para o canto, que descubriu cando era nena, foron o xerme do xiro que deu á súa vida sendo unha adolescente. «Ese interese mantívose no meu interior ata os 15 anos, quería ir á universidade para aprender música e ser profesora de canto, pero cando estiven alí empecei a descubrir moitas cousas, porque o ignoraba todo, abríuseme a mente», afirma. «É curioso que aprendese álxebra porque quería cantar», engade. Matriculouse na Universidade Brighman Youth, en Utah, dirixida tamén por mormones, pero moi lonxe da radicalidad extrema da súa familia. Lembra que «o meu pai non quería que fóra á universidade, quería que casase e tivese fillos, preocupáballe moito que me lavasen o cerebro, perdese a miña fe e convertéseme nunha persoa normal e corrente». A súa nai, di, «é complicada, ten dúas versións, cando está co meu pai e cando non». Se estaba co seu marido dicía que non quería que se fose estudar, pero se non estaba aseguráballe o contrario.

Cando chegou á universidade, con 17 anos, nunha ocasión levantou a man para preguntar que era o Holocausto porque non o sabía. «Os meus compañeiros pensaron que estaba negando o Holocausto, pero simplemente é que nunca oíra falar de iso», afirma. Tampouco sabía que Europa era un continente e non un país, que houbera dúas guerras mundiais, quen era Napoleón ou que había que lavarse as mans con xabón.

Asegura que o que rompeu a súa familia «non foi a relixión, a ideoloxía ou o extremismo, senón a violencia do meu irmán e como responderon os meus pais ante ela», afirma. Westover di que sabían que o seu irmán era violento e pegara a outras mulleres, non só a ela mesma, senón tamén a unha das súas irmás. «Era un segredo a voces», sinala. Pero miraron cara a outro lado. Asegura que na súa familia non hai crime maior que dicir a verdade. «Os meus pais inventáronse que o demo me posuíu e eu era a encarnación do mal e renegaron de min», explica.

Despois de ir á universidade «empecei a pensar de forma distinta sobre o mundo e a desenvolver a capacidade de ter ideas distintas ás que o meu pai me inculcou, non só sobre historia, filosofía ou a relixión, senón tamén sobre a familia e as relacións humanas, sobre todo con respecto ao meu irmán e a súa conduta».

Westover di que para ela a educación foi unha especie de salvación. «Deume a capacidade de pensar, decidir por min mesma e elixir outro tipo de vida», sostén. Pero custoulle perder a relación cos seus pais. «Preferise mantela, porque eu nunca quixen escapar deles, encantoume evolucionar, cambiar e vivir unha vida distinta e seguir téndoos, pero eles decidiron que non sexa así», sinala. «Eu non controlo a situación, pero acepteina», engade.

Para Westover «escribir estas memorias foi un proceso de curación que necesitaba; publicalas é algo que se fai para os demais. Agardo que a miña historia poida ser útil a outras persoas que estean nunha situación similar e teñan que tomar decisións».

Cando chegou á universidade non sabía o que era o Holocausto