Figura no primeiro lugar de todas e cada unha das listas que recollen aos máis grandes cantantes do século XX. Pero o papel da Reina do Soul transcendeu o terreo musical para converterse nunha icona social, aínda que isto pasase factura á súa vida privada. A raíña morreu, viva a raíña.
17 ago 2018 . Actualizado ás 11:25 h.As malas noticias que estes últimos días han ir chegando sobre a saúde de Aretha Franklin facían necesaria unha revisión desta figura do soul cuxos indiscutibles méritos musicais levárona a ocupar o trono do xénero -ninguén se atrevería a discutirlle o título de Reina do Soul- e cuxos méritos sociais, que tamén abundan, convertérona nun dos personaxes fundamentais da loita polos dereitos dos negros en EE.UU., feito recoñecido polo propio Barack Obama. Pero non todo foron flores na vida desta diva que sacrificou a súa propia felicidade por unha carreira impecable da que, con todo, nunca chegou a estar plenamente satisfeita a artista.
En marzo do ano pasado anunciaba Aretha Franklin a súa retirada definitiva dos escenarios. En plena loita contra o cancro, aseguraba entón que se despediría dos seus seguidores cun disco no que colaboraría con Stevie Wonder. Vaia par, aí é nada. A noticia da despedida foi apagándose ata esta semana na que se volveu a falar de complicacións coa enfermidade e saltaba aos titulares de todo o mundo o que parecía un fatídico desenlace que finalmente se produciu este xoves.
A noticia non collía a ninguén de sorpresa, pero sempre custa dicir adeus a unha artista de semellante envergadura. Unha muller que, nunha época na que as voces femininas soaban máis a acompañamento que a protagonista -e máis se a dama en cuestión era negra-, soubo impor o seu talento por amais de calquera artista masculino do momento e converterse así na referencia para as seguintes xeracións de cantantes que se negaron a ser mera parte do coro. Quen se non podería ter collido unha canción de mensaxe máis que cuestionable como o Respect de Otis Redding e convertela nun himno feminista, arrebatándollo para sempre ao seu intérprete orixinal? Ela, que padeceu nas súas propias carnes o inferno dos malos tratos no seu matrimonio con Ted White, converteuse na voz da loita da muller antes mesmo de chegar a ser a voz do movemento dos dereitos civís. Non en balde, Aretha ostenta entre os seus méritos o ter sido a primeira muller negra que ocupou a portada da revista Time en 1968 e a primeira en entrar no Rock and Roll Hall of Fame.
Pero, como diciamos, a súa carreira tivo tamén sombras, máis aló dalgún descoidado intento de colocarse nas listas de éxitos na década dos oitenta, que ao final rematou callando con temas como aquel que compartiu con George Michael. E é que cando unha novísima Aretha comezaba a dar os seus primeiros pasos na industria musical con menos de 20 anos, contaba xa con tres fillos, o primeiro dos cales chegou cando nin sequera era aínda unha adolescente. Na polémica biografía non autorizada Respect, de David Ritz (quen xa escribira outra supervisada pola cantante), chégase a insinuar a posibilidade de que ese primeiro fillo fose froito dunha relación incestuosa. Unha mocidade dura que derivou nunha vida cargada de insatisfacción, esaxerado divismo e envexas -asegura o biógrafo que, a pesar de ser a raíña do soul, non toleraba ningún éxito doutras cantantes-, que con todo non chegan en ningún momento a ensombrecer á que foi e será a voz máis grande da música pop.