Sabino Méndez: «Unha canción como A matarei' hoxe sería un escándalo»

FUGAS

BENITO ORDOÑEZ

É un dos mellores letristas dos 80, autor de temas míticos como «Cadillac solitario», «O ritmo do garaxe» ou A matarei», personaxe crave da Movida e autor de «Corre , rocker», libro de referencia sobre aquela explosión de liberdade

06 abr 2018 . Actualizado ás 11:48 h.

Este cincuentón que agora viches traxe e gravata e parece un executivo non lembra a aquel mozo arrogante e desatado que foi compositor e guitarrista de Loquillo e Os Trogloditas, personaxe crave da Movida madrileña e yonqui. Sabino Méndez (Barcelona, 1961) evolucionou, foi fundador de Ciutadans e converteuse nun reputado escritor, autor de libros como Hotel Terra ou Literatura universal. Agora reedítase Corre , rocker. Crónica persoal dos oitenta (Anagrama) publicado no ano 2000. «Para os mozos é un descubrimento dunha época que non coñecen e impresiónalles», asegura.

-No seu libro fai unha crítica demoledora de Loquillo, que era o seu amigo desde a adolescencia, ao que retrata como falso, misógino e prepotente.

-O Loquillo daquela época era así, pero é que eu tamén o era. Naqueles tempos o mundo era moito máis machista que agora, ata as mulleres érano. Eu trátome do mesmo xeito implacable que a el. Póñome de narcisista, egoísta e moito máis estúpido do que cría. O Loquillo actual e eu somos moi diferentes. Agora temos unha relación estupenda, somos amigos, imos cear, facemos cousas xuntos. Creo que describirnos no libro con tanta dureza, crueldade e honradez serviunos para ser conscientes dos nosos defectos e cambiar.

-Vostede creou a Loquillo?

-Intelectualmente creei o concepto, pero logo el fíxoo seu, porque é moi instintivo e agora fai letras e cancións seguindo ese patrón. Eu interpretaba os datos que el me daba, a súa pinta, a súa figura, a súa forma de moverse e dáballe a palabra. Pero tamén as miñas cancións sen Loquillo non terían sido o que son. Acheguei a faceta literaria e el a icónica e escénica, porque Loquillo é como o Johnny Halliday español, a icona do rock de certa época.

-Carlos Zanón di no prólogo que vostede é o mellor compositor de rock dos 80 xunto a Antonio Vega .

-Eu incluiría a Jaime Urrutia, Santiago Auserón, Kiko Veleno, ao tándem Martín-Casas, de Burning... Era moi agradable sentirche rodeado de xente que tiña moita capacidade para contar historias no formato breve da canción popular, cada un co seu estilo, o que o facía moi interesante. Viámonos e charlabamos nos bares, estabamos atentos a que ía facer o outro, era como unha competición deportiva, a ver se fago algo mellor e supéroos, unha balada mellor que Catro rosas. Iso nos realimentó a todos e explica aquel florecimiento.

-Gústalle o termo Movida?

-Dalgún xeito haberá que chamalo. Se houbo un pacto convencional entre os falantes haberá que denominalo así. Ao principio case todos os que compuñamos esa escena odiabamos a palabra, porque nos considerabamos Nova Onda, como a Nouvelle Vague do cine pero na música popular. Daquela a palabra fixo fortuna e pérdeslle a teima. Serve para describir aquela época.

-Que diferenzas ve entre aqueles anos 80 e a época actual?

-Nós protagonizamos unha década prodixiosa que se caracterizou por unha exploración da liberdade total. Non é pórme en plan avó protestón, pero o de agora parécenos pacato, neopuritano e mojigato a nivel político institucional, aínda que na rúa haxa as mesmas ansias de liberdade. Hai unha pelexa entre a linguaxe politicamente correcta e a realidade da rúa.

-Que lle parece que se condene ao cárcere a rapeiros?

-Desproporcionado. Pero o rap é o de menos, a Valtonyc condénaselle por ameazas, non por rapear. Se nunha letra ameazas ou pides a morte de alguén porque o cantes non é menos ameaza. O que considero desproporcionado é que por iso che condenen a tres anos e medio de cárcere. Pero a liberdade de expresión non periga en absoluto. O artista que cre que a arte está por amais da moral ou da lei equivócase.

-Unha canción como A matarei», que compuxo hai máis de 30 anos, tería provocado hoxe un escándalo e tería sido censurada?

-Censurada non. Pero probablemente sufriría un proceso de linchamento. Montouse un escándalo. De feito, cíclicamente, cada dous ou tres anos, teño que escribir un texto porque a inclúen nunha lista de cancións machistas, e teño que explicar o sentido da canción. Cando iamos aos pobos e preguntábaslle a unha moza se quería vir ao hotel a pasar a noite contigo moitas che contestaban que si, sen complexos nin vergoñas, pero outras che dicían que lle gustabas moito pero que se se decataba o seu noivo matábaa. Ocorréusenos tratar o tema e eu como escritor pensei que o xeito de facelo con máis forza e emotividade era intentar meterme na mente dun maltratador, pero na letra queda claro que ela non tiña ningunha culpa. Unha facción das feministas nos 90 interpretárona mal como unha apología, aínda que outras a vían como unha denuncia. Fronte a iso sempre fun moi claro, directo e pouco diplomático, eu non teño a culpa de que a xente non saiba ler e interpretar as cancións. Para loitar contra os malos tratos hai que describir ao maltratador. A parte máis sectaria do feminismo a denuncia, pero hai quen non ten ningún problema con matareina.