Pepa e Crina non se coñecen, pero teñen en común a súa capacidade para resistir aos infernos das súas vidas. Son as protagonistas do último libro da escritora valenciana
24 novs 2017 . Actualizado ás 05:00 h.O seu non é a novela negra senón as pequenas historias de persoas que se caen e levántanse. Por iso, Carmen Amoraga (1969) di que aínda non atopou ningunha trama para as súas novelas no ecosistema político no que hoxe se desenvolve como directora xeral de Cultura e Patrimonio da Generalitat da Comunidade Valenciana, onde, como nas letras (A vida era iso, Premio Nadal 2014), pretende deixar pegada. En Basta con vivir a escritora valenciana dános a receita do principal que necesitamos lembrar na vida a través do conmovedor e valente relato de dúas mulleres, Crina e Pepa, que henchidas pola traxedia, demostran que o inferno pode estar tanto nunha rede de escravitude sexual como na vida máis cotiá. Pero cambiar a mirada e ser solidarios é o que nos rescata.
-Esquécesenos vivir facilmente?
-Vivir é doado pero pómosnolo/pómonolo moi complicado. Isto inténtoo reflectir en todas as miñas novelas, que son un espello da vida. A min gústame escribir sobre historias minúsculas que ao final acaban formando unha historia grande porque tanto na vida como na miña literatura, o importante non é o que pasa senón como cada personaxe vive o que pasa. Pero temos que lembrar que para vivir, basta con vivir, como quen dá esmola, como con descoido, tal e como di o poema de Luis Rosales .
-Vivir o aquí e agora simplificaría as cousas?
-Din os psicólogos que si, que non fai falta vivir nin cara atrás nin cara a adiante, e gozar o momento simplifica as cousas. Na novela hai un personaxe, Pepa, para quen vivir o aquí e agora é a solución aos seus problemas. Pero para Crina non, porque vive o drama do século XXI, que é a escravitude sexual, trátaa de persoas, así que ela, por moito que viva o aquí e agora, non vai saír dos seus problemas.
-Por que seguimos arrastrando este problema da escravitude sexual?
-Hai que cambiar a mirada e ver realmente ese drama. Nese sentido, vivimos nunha zona de confort que se sustenta sobre dúas patas. Unha é: «A min non me afecta». E outra é: «A que é prostituta é porque quere e prefíreo a fregar escaleiras». Entón esas dúas patas fan que vexamos o problema de forma distinta a como é. Hai unha porcentaxe minoritaria de mulleres que exerce a prostitución de forma voluntaria, pero unha porcentaxe moi elevada exércea cona a súa vontade e non as queremos ver.
-As escenas de sexo son moi explícitas. Só así podía entenderse o drama destas mulleres?
-Cando me entrevistei con Cosmina, unha exprostituta á que dedico a novela, díxenlle que a súa realidade a podía atopar en calquera xornal ou documental, así que lle pedín que me contase que sentía, porque eu tiña a letra pero non a música. E ela díxome que se fose capaz de contarme o que sentía, subiría a un edificio e tiraríase, porque para sobrevivir tivera que esquecer o que sentía. E esa foi a música que a min me faltaba para darlle o ton a todas as escenas que son explícitas pero tamén son desprendidas.
-Véndennos mil recetarios para acadar o éxito, para ser felices… cando non hai milagres e a receita é: «Basta con vivir».
-Eu confío na capacidade do ser humano para vivir porque estamos deseñados para sobrevivir e, unha vez conseguido, para vivir. O ser humano ten que ir a mellor. Non involucionamos a pesar de que nesta evolución aínda convivimos con cromañones e seres cavernarios que parece que nos arrastran. Pero a inmensa maioría fainos evolucionar e, aínda que é unha evolución silenciosa, imos cara a adiante.
-A vontade é un san exercicio para pór isto en marcha?
- Si, e Pepa, que vive ancorada na desdicida e culpa aos demais do que lle pasa, e Crina, desde a súa escravitude, son dous arquetipos. Ambas son libres, pero teñen unhas cadeas invisibles que as suxeita ata que dan o paso, que no caso de Crina é cando pensa no seu fillo. Pero en realidade, non sabemos a cantidade de mulleres como ela que se escapan porque tampouco sabemos cantas están retidas e moitas non denuncian.
-En «Basta con vivir» os vellos tamén dan leccións, son fortes e buscan a felicidade, o amor e o sexo. Está o seu rol debilitado na sociedade?
- Si, desviamos a mirada do que non é bonito como os anciáns ou a prostitución forzada. Durante moitos anos coordinei o suplemento da terceira idade do diario Levante e aprendín moitísimo deles, por iso gústame reflectilo nas miñas novelas. Ao final sempre escribo a mesma historia e utilizo os mesmos personaxes, todos parecen perdedores pero evolucionan porque me gustan as persoas que se caen e levántanse. Estamos pouco familiarizados coa perda en xeral. Se non sabes perder, nunca saberás gañar.
-Isto si o teñen interiorizado os maiores. Proveñen dunha sociedade onde non se lles aseguraba o éxito.
-É verdade, por iso danme pena as xeracións que veñen detrás, porque recibiron promesas que seguramente non se van a materializar porque a vida é hoxe máis complicada que a burbulla na que vivimos.
«BASTA CON VIVIR»
AUTORA
CARMEN AMORAGA
EDITORIAL
DESTINO
320 PÁXINAS
18,90 EUROS