Canto botamos de menos a Casavella

Luís Pousa Rodríguez
Luis Pousa PERIFERIAS

FUGAS

08 sep 2017 . Actualizado ás 05:40 h.

Conta Jorge Edwards que cando alguén lle comentou a Jorge Luis Borges os fermosos títulos doutro arxentino, Eduardo Mallea, «rápido e malvado como sempre», Borges dixo:

-Si, son títulos fermosos, pero Mallea séntese obrigado a agregarlles unha novela.

Borges non sentía esa obrigación, por iso preferiu alumarnos cos seus poemas e os seus contos, pero hai casos excepcionais nos que a títulos fermosos lle seguen novelas cegadoras que nin sequera a maldade e a velocidade do porteño poderían desmontar.

Sucede con Francisco Casavella (Barcelona, 1963-2008), que viviu tan rápido que aos 45 anos xa pasara por amais de toda a súa xeración. Chamábase Francisco José García Hortelano e era fillo dun mestre de escola de Mondoñedo e dunha cociñeira manchega. Niso consistía Barcelona non hai tanto tempo, aínda que agora moitos se empeñen en sepultar aquela cidade poliédrica baixo o vapor do pensamento único.

A súa era aquela Barcelona das ruelas, os antros e a rumba. Unha cosmópolis mestiza, desvergoñada e feliz na que xa sinalou os primeiros síntomas da corrupción cando case todos miraban cara a outro lado. A Pujol citábao no seu monumental O día do watusi, e cando La Voz lle preguntaba polo honorable no 2002, despachábase así: «Pujol é case un personaxe de programa infantil. Estás a agardar 40 anos para que morra Franco e chega Pujol, que é tan alucinógeno como o outro». O día do watusi quizais foi -sen pretendelo- a gran novela sobre as miasmas do poder e a economía. Anagrama decidiu resucitar agora este e outros grandes títulos de Casavella, como Un anano español se suicida en Las Vegas.

A historia dos irmáns Ignacio e Carlos Losada, aos que seguimos mentres se cambalean de tugurio en tugurio polo final da noite barcelonesa, é un prodixio narrativo no que Casavella, dono dunha voz poderosa e veloz, vai sementando frases como esta: «Ao lado, tres mozas, unha delas Silvia, abrazadas e ríndose como se rin aqueles que nunca coñeceremos».