Emilio Ramil, arqueólogo: «A sauna castrexa dá Atalaia en San Cibrao é monumental»
ORTIGUEIRA
Ou experto falou ante vos veciños de San Cibrao sobre ese achado non castro dá Atalaia
07 ago 2019 . Actualizado ás 05:00 h.No pasado mes de xuño, o proxecto de canalización de auga, saneamento e soterrado de cableado eléctrico fixo posible que saíran á luz antigos restos na zona da Atalaia en San Cibrao, que cadrarían coa estrutura dunha sauna castrexa. Emilio Ramil, director do proxecto arqueolóxico desa obra na rúa Faro, encargado do control da obra que xusto remata hoxe, ofreceu onte unha charla na Casa da Cultura para falarlles aos veciños desa importante xoia arqueolóxica cervense.
-Como foi o achado?
-Nada mais levantar coa pala a 40 centímetros debaixo da area de praia aparece o inicio dunha construción, o teito e a parte superior dos muros. Fomos con moito coidado, ata atopar a canalización antiga, que estaba a 50 centímetros. Continuamos co control de obra, sacando area de praia dirección sur-norte, profundizando e apareceu xa unha estancia que nos acordaba a algo que xa saíra en prensa nos anos 70. Rastreamos na hemeroteca. Efectivamente, había varias noticias de que na mesma rúa se fixeran unhas obras e saíra esa construción. O único que fixeron daquela foi tapala. Ata hai fotos nas que se ve baixando nenos dunha escada. Patrimonio pediu seguir co control de obra, estando sempre moi limitados porque a rúa ten vivendas a ambos lados. O problema desta escavación é a limitación do espazo. Apareceron elementos que nos recordaban a unha sauna castrexa, pero con modificacións. Aparecen tres estancias; nunha delas (a central) vimos como unha boca dun forno, entre a 1 e a 3. Facemos a planimetría como podemos, pero si que hai elementos dunha sauna, aparte dunha piscina, cantos rubefactados (que estiveron expostos ao lume), unha antecámara con banco corrido, hornacinas onde colocaba a roupa a xente que ía tomar a sauna... Pero está parcialmente escavado e non temos unha definición completa da planta. Tamén se ve unha nova estancia absidal con porta. Como arqueólogo, é unha pena non poder escavar un edificio singular que se conserva e é interesante dende o punto de vista patrimonial. Entendo, sen embargo, que está nunha rúa con veciños que pagan os seus impostos para ter uns servizos. Desgraciadamente, saíu nun sitio que non é bo.
-Que importancia ten?
-Todas as saunas e os seus elementos son interesantes para a investigación da cultura castrexa. Esta, grazas á area de praia, dende o enlousado ata o tellado está ben conservada. Normalmente, atopas restos con paredes que ao mellor levantan 40 ou centímetros. A sauna castrexa de San Cibrao é monumental. Despois, Patrimonio resolverá. Teño que presentar informe e memoria.
-Que número de sauna castrexa atopada en Galicia sería esta?
-Nesta costa atopáronse en Cedeira e Ortigueira e agora en San Cibrao pero xa había outras en Allariz, A Fonsagrada e Bergantiños. Esta, por tanto, sería a sexta.
-Cal foi o obxectivo da charla na que se convidou aos veciños?
-Cun Power Point expoño que significan este tipo de construcións. O gran problema que hai é como atopar as solucións.