Reciclaxe 5.0 dá puntos aos usuarios máis ecolóxicos que poden trocar por sorteos ou doalos para fins sociais
26 novs 2019 . Actualizado ás 16:24 h.Quen recicle máis e mellor terá un desconto no pagamento da taxa de lixo. É unha vella idea da que se falou moito, pero que a día de hoxe apenas se implantou. Aínda quedan retos tecnolóxicos e lexislativos por resolver, aínda que o modelo acabará impóndose no futuro. Máis que nada porque é unha aposta da Unión Europea no que se coñece como pagamento por xeración. Mentres tanto, un primeiro paso para converter o sistema en algo viable e tanxible acábao de dar TheCircularLab, o centro de innovación e tecnoloxía de Ecoembes, cun programa piloto, incluído dentro do proxecto bautizado como Reciclaxe 5.0, que implantou en varias zonas de Cataluña e que conecta ao cidadán co colector amarelo mediante o recoñecemento de imaxes, unha páxina web e códigos QR. Tamén conta con tecnoloxía incorporada a colectores e papeleiras intelixentes para que o usuario poida interactuar a través do seu móbil con estas infraestruturas á hora de reciclar e contabilizar así cantas veces depositou correctamente latas e botellas no recipiente adecuado.
A experiencia iniciouse de forma pioneira na comarca de Pla de L'Estany, en Xirona, e estendeuse ás cidades da área de Barcelona de Igualada, Sant Boi de Llobregat e Granollers. En total son 170.000 cidadáns os que se incorporaron ao sistema. Case o 10 % da poboación hase rexistrado nas paginas webs habilitadas para seguir o programa, xa que cada municipio conta cunha específica. E o que recicle mellor terá premio, aínda que neste caso non será unha dedución no imposto do lixo, porque que se trata dun plan voluntario de concienciación cidadá. Ademais, para promover un custo na redución na tarifa sería necesario que así o recollan as ordenanzas municipais, algo que aínda non se fixo.
«Non podemos incorporar o desconto na taxa de lixos porque legalmente non o podemos facer. É un cambio que terán que facer os concellos», explica Zacarías Torbado, coordinador de proxectos de TheCircularLab.
Nas enquisas previas que se realizaron entre os cidadáns antes de implantar o proxecto para coñecer cales poderían ser os seus incentivos á hora de reciclar, a maioría avogaba porque o seu esforzo reciclador vísense compensado por unha redución na tarifa de residuos. Pero, á hora de levar a experiencia á práctica, saltou a sorpresa. Os intereses dos cidadáns foron outros. «Observamos un cambio no comportamento e vemos que agora priman os incentivos colectivos, porque a xente quere que os puntos que acumula canto mellor reciclen destínense a beneficios sociais», explica Denisa Gibovic, directora da start-up Blue Room Innovation que participou na posta en marcha do programa.
Mochilas e bicicletas solares
É dicir, os cidadáns prefiren que o diñeiro recadado polo seu bo facer, que se obtería tras un troco dos puntos obtidos, denominados reciclos, destínense a fins sostibles e sociais, como campañas para recollida de xoguetes en Nadal ou doazóns a Médicos sen Fronteiras, entre outros exemplos. Pero tampouco faltan os cidadáns que optan por recibir eles mesmos o premio. Neste caso, os puntos acumulados danlles dereito a participar en sorteos -quen máis teña máis posibilidades terá de gañar- de, por exemplo, mochilas e bicicletas solares ou cestas de froitas e verduras de produtores locais.
Pero, como funciona Reciclaxe 5.0, co que se pretende pór a tecnoloxía ao servizo da reciclaxe? Primeiro o cidadán debe rexistrarse nunha Web App -que non é unha aplicación que se descarga co móbil- que recollerá cada acción de reciclaxe que realice. Logo deberá fotografar cada lata ou botella de bebida baleira, facendo visible o código de barras, que máis tarde depositará no colector. Cada recipiente conta cun código QR que o usuario deberá escanear co seu smartphone ao botar a bolsa ou envase particular, segundo sexa o caso. Nese momento terá que facer unha foto ao código QR para identificar a súa localización. A través do escaneado do código QR, os colectores e papeleiras saberán que unha persoa reciclou. Finalmente, o usuario recibirá na súa web uns puntos que poderá trocar.
Este é o modelo que se dispuxo para o fogar, aínda que tamén se aplica un modelo experimental, con algunhas variacións, para facer o mesmo en dúas universidades, tamén catalás, e nun hospital. Neste caso, as recompensas adóitanse destinar a financiar proxectos de investigación.
O proxecto terá continuidade e o obxectivo é ir estendéndoo aos poucos, á vez que se vai perfeccionando, a outros puntos de España. «Analizaremos primeiro os resultados para ver como o facemos, pero o obxectivo é que teña continuidade», destaca Torbado.
