Internet e a cultura dixital xeraron un novo modelo de economía baseada no «prosumidor». Practicamente todos somos prosumidores, pois somos consumidores e produtores á vez cando colgamos unha foto en Facebook ou Instagram. Os autores debaten agora sobre se a audiencia que traballa gratis debe cobrar algo.
02 jul 2018 . Actualizado ás 20:23 h.O prosumidor converteuse no motor da nova economía de Internet e agora ninguén o vai a deixar escapar. É coma se o cliente que vai comprar un coche saíse da fábrica cunha bolsa de parafusos para ensamblar a carrocería na súa casa. O primeiro en dar a alarma foi George Ritzer no seu libro A McDonalización da sociedade, publicado en 1993. Descubriu que certos negocios de comida rápida encaixaran ao cliente dentro da cadea de montaxe e estábanlle trasladando parte do traballo (como servirse a súa propia comida á mesa ou tirar o lixo) sen compensalo. O consumidor agardaba longas colas para ser atendido e, se facía contas, saíalle mellor comer en casa.
Este sistema de trasladar o traballo ao cliente hase xeneralizado en éraa dixital. O sociólogo Alvin Toffler abordou o asunto do cliente-currante no seu libro A Revolución da Riqueza (2006). Predixo que pronto os fogares imprimirían en 3D os seus propios produtos. Viu que o consumidor clásico era substituído polo cliente que saía da tenda e montaba o moble en casa. Éraa dixital permitía ao afeccionado con cámara dixital retocar e revelar as súas fotos. Perdíanse empregos pero era o prezo do progreso. Pero Toffler viu un efecto perverso: os prosumidores gastaban tempo do seu lecer para traballar gratis para o fabricante a cambio de nada. Estaban a desprazar ao consumidor unha parte do custo das horas de man de obra.
Ese mesmo ano Facebook empezou a recrutar amigos. Unha década despois roza os 2.000 millóns de usuarios que soben fotos, comentarios, votan gústasme e comparten eventos sen xerar dereitos de autor. A Wikipedia mobiliza a miles de voluntarios que pasan noites editando entradas. As plataformas de Internet montaron un negocio a base de espremer a colaboración e os datos dos seus usuarios. Un autor concluíu: «Se non estás a pagar por algo, entón é que ti es o produto que se vende ».
Guy Standing, no precariado (2011), advirte que «xurdiu un tipo de traballador que cobra un soldo miserable e traballa máis da conta de forma intermitente e sen aspirar a mellorar a súa categoría nin obter un emprego para sempre». Autores posteriores inclúen aos colaboradores de Internet dentro do precariado. O exemplo: un afeccionado oferta as súas fotos nunha web, gaña solto e expulsa do mercado aos profesionais. Jaron Lanier, en Quen controla o futuro? (2013), propón como solución «monetizar» Internet e que calquera produto subido á Rede, incluídos os datos persoais, xeren micropagos e creen unha clase media.