É o cancro unha cuestión de azar?

EXTRAVOZ OK

MARCOS MÍGUEZ

Despois de saber que xa superamos a cifra de tumores diagnosticados estimada para o 2020, un novo estudo revela que a mala sorte é decisiva. Os oncólogos piden que non se baixe a garda, apostan por un estilo de vida saudable e polas terapias que combinan o exercicio físico coa motivación mental

16 abr 2017 . Actualizado ás 04:00 h.

Maniféstase nun centenar de formas e aínda que algúns visionarios se atreven a pórlle data ao seu fin, o cancro segue sendo un dos principais retos da investigación médica. Anuncios como o de que estamos cada vez máis de preto de achar a súa cura definitiva son recibidos con escepticismo e cautela por parte dos oncólogos. Luis Miguel Antón Aparicio, xefe do Servizo de Oncoloxía do CHUAC, está dentro deste grupo. «Os meus ollos sen dúbida non o verán», apunta. «É inherente ao desenvolvemento humano. Non se vai a erradicar nunca porque é unha enfermidade, en esencia, intrinsecamente xenética», razoa. Esta realidade non é incompatible cun futuro que define como «prometedor», na investigación. «Pódese afirmar que moitos tipos de cancro teñen cura. Se o número de pacientes creceu é porque agora diagnosticamos máis e mellor e, xa que logo, hai máis sobreviventes», insiste o médico, responsable dunha unidade que colabora en máis de 90 ensaios clínicos. Os sobreviventes de longa duración, máis de 5 anos despois de superar o cancro, son un grupo que vai crecendo.

A partir dos 55

A mala sorte

O macroestudio que acaba de publicar a revista Science non colle por sorpresa aos médicos. O traballo precisa a porcentaxe de tumores cuxa causa non é outra que a mala sorte. Un nada desdeñable 65%, é dicir, dous de cada tres cancros prodúcense por un erro no copiado de ADN que realizan as células nai no seu proceso de división e duplicación para xerar outras células. Unha alteración cuxo orixe non está nin nunha herdanza xenética determinada nin nun compoñente externo, como o tabaco, as graxas ou a radiación ultravioleta da luz solar, senón nunha distorsión fortuíta. Os matemáticos e xenetistas autores do estudo analizaron 31 tecidos distintos. Aqueles en os que hai maior xeración celular son tamén os máis propensos a padecer un tumor. Por iso explícase que o carcinoma sexa máis frecuente que o melanoma, as células basais divídense moito máis que os melanocitos. O mesmo sucede, segundo a investigación, co cancro de colon se se compara co que afecta a outra parte do intestino como o duodeno. No primeiro prodúcense máis divisións celulares que no segundo. Cun risco hereditario similar en ambos os casos, os tumores no colon son ata 30 veces máis habituais.