Neste país, a súa gran icona gastronómica é un dos poucos elementos de identidades que flamencos e valones abrazan sen reticencia, uníndose nunha batalla contra os franceses que queren apropiarse do «copyright».
27 ago 2018 . Actualizado ás 16:52 h.O pasado 1 de agosto, Día Internacional das Patacas Fritas, o xornal galo Lle Figaro publicaba unha entrevista ao historiador gastronómico Pierre Leclercq, que situaba a orixe das frites no París do século XIX. Pero, segundo o Frietmuseum, o único museo dedicado a este tubérculo, situado en Bruxas, a lenda popular en Bélxica sostén que naceron no século XVII durante unha xeada que impediu a pesca no río Mosa, e que levou aos pescadores belgas a cortar patacas en forma de pequenos peixes.
Ademais, ese mesmo día as famosas patacas, vendidas en miles de friteries belgas desde finais do século XIX, coáronse na actualidade comunitaria: na rolda de prensa diaria da Comisión Europea dous xornalistas encerelláronse nun debate sobre a súa orixe ante a posibilidade de que a UE lles outorgase protección xeográfica. Un asunto sobre o que a Comunidade prefire non especular, segundo confirma un portavoz da institución.
A pesar de non haber ningunha petición respecto diso en curso, Bruxelas prevé a posibilidade de outorgar privilexios a determinados produtos gastronómicos locais na Unión Europea -en tanto que indicacións xeográficas protexidas, denominacións de orixe ou especialidades tradicionais garantidas-, o cal suporía unha grave estocada para aqueles que defenden a súa esencia francesa.
A UE xa estivo no punto de mira dos belgas cando, en 2017, a Comisión suxeriu a prohibición da dobre fritura para reducir a acrilamida, un químico cancerígeno que aparece en alimentos ricos en almidón se se friten a altas temperaturas, segundo a Axencia Europea de Seguridade Alimentaria (EFSA). O Goberno flamenco instou á CE a aseverar que non tiñan nada en contra das «frites» e que non prohibirían o seu dobre fritura.
Nun país amplamente dividido, as patacas fritas constitúen un dos poucos elementos de identidades que flamencos e francófonos comparten sen reservas. Xunto coa cervexa e o chocolate, as patacas fritas son a triloxía da gastronomía en Bélxica, onde popularmente se chaman «frites», en francés, ou «frietjes», en flamenco. A expresión «french fries» (patacas francesas), como se denominan nos Estados Unidos, xurdiu na Primeira Guerra Mundial, cando ao parecer uns soldados valones, falando en francés, ofreceron degustalas aos militares americanos.
Para conseguir a súa característica cor dourada, é necesario fritilas primeiro en aceite vexetal durante cinco minutos a 160 graos, agardar outros dez e volver fritir, esta vez en graxa de vaca e a uns 180 graos.
Bélxica é, a día de hoxe, o maior exportador de patacas conxeladas do mundo, cunha cifra marca de 2,2 millóns de toneladas en 2017 tendo cultivado preto de 5,1 millóns de toneladas, segundo a asociación belga de produtores Belgapom.
Con todo, os agricultores belgas están preocupados polos posibles efectos negativos da recente onda de calor en Europa.
Patrimonio inmaterial
«É probable que o tamaño das patacas sexa menor e que os prezos suban, pero non ten por que afectar as patacas fritas como produto final», declara o presidente da asociación belga de friteries Navefri-Unafri, Bernard Lefèvre.
Tras a súa introdución polo Goberno en 2017 dentro do patrimonio inmaterial do país, os produtores de patacas belgas prepáranse agora para conseguir o recoñecemento pola Unesco como patrimonio cultural de Bélxica, un título que xa ostenta a súa cervexa, segundo conta o secretario xeral de Belgapom, Romain Cools.
«Máis aló da orixe das patacas fritas belgas, estamos orgullosos do aspecto cultural do seu consumo, que é único e belga», valora Cools.