A verdadeira historia do panettone

G. Regal

SABE BEN

llll

O doce procedente de Milán que conquistou as mesas do Nadal xurdiu por casualidade no século XV para emendar o erro dun cociñeiro.

28 dic 2017 . Actualizado ás 19:03 h.

Moitos incorporaron ao seu menú do Nadal o panettone italiano, pero pouco sábese deste doce procedente de Milán que, cada mes de novembro, recibe a súa homenaxe especial na capital de Lombardía.

 O ideólogo e creador deste proxecto é o escritor Stanislao Porzio, oriúndo de Nápoles e residente en Milán, autor de diversos libros e publicacións relacionadas con temas culturais e gastronómicos.

Porzio admitiu que a idea de crear este evento xurdiu tras a publicación do seu libro Nadal de Italia (Ed. Guido Tomassi, 2005), onde aborda os principais costumes do país durante esta festividade desde o punto de vista histórico. «Unha vez que se publicou, deime conta do importante que era o panettone dentro da cultura italiana, máis aló do relixioso», afirmou o escritor, quen logo decidiu «facer algo para outorgarlle (ao panettone) o lugar que se merece».

Dous anos despois, publicou o seu libro O Panettone (Ed. Guido Tomassi, 2007), unha monografía acerca do sobremesa do Nadal, que relata a historia do doce desde a súa creación. «En Milán, xa para 1470, era unha tradición colocar tres pans cilíndricos sobre a mesa en nadal», asegurou Porzio, quen sitúa nesta época «a primeira proba histórica» acerca da existencia do panettone.

«Unha das claves da súa popularidade e expansión foi a simpleza dos seus ingredientes, que fixo que este pan fose accesible para as clases máis pobres», indica o escritor.

Segundo conta a lenda, o panettone xurdiu por accidente no século XV, cando durante un xantar do Nadal na mansión dun duque milanés, ao cociñeiro queimóuselle a sobremesa no forno, o que levou a un dos serventes, chamado Toni, a preparar un pan cos elementos que había na alacena: ovos, fariña, manteiga, cítricos e uvas.

Aquel invento tivo tal éxito, e difundiuse tan rapidamente, que os habitantes do ducado de Milán comezaron a pedilo nas panaderías como o «pan de Toni», o que derivou na abreviación «panettone».

Aínda que esta é a historia máis popular acerca da creación do doce do Nadal, Porzio recoñece que «esta teoría non ten ningún rigor histórico», e que o termo «panettone» aparece por primeira vez no Dicionario de vocabulario milanés-italiano, escrito por Francesco Cherubini en 1814.

A receita orixinal do panettone contén fariña, auga, froita e fermentación natural, coa súa forma cilíndrica característica, aínda que Porzio advirte que «hoxe en día practicamente ninguén o produce de acordo aos seus ingredientes tradicionais».

«Co tempo comezaron a agregarlle ovo, manteiga, azucre, froitos secos e cereais», asegurou o escritor, para quen isto se debe á expansión internacional que tivo o pan do Nadal, así como tamén á produción industrial.

«Naqueles lugares onde houbo unha forte inmigración italiana, o panettone tivo un gran impacto», asegura Porzio, quen agregou que «nalgúns casos, a receita adquiriu tamén ingredientes autóctonos».

Brasil é hoxe en día un dos maiores produtores de panettone a nivel mundial, onde o seu consumo non está asociado a temas relixiosos, fronte ao que sucede noutros países como España, Arxentina, México, Colombia ou Perú, onde este pan está ligado ao nadal, e coñécello como «panetón»,«pan de pascua», «pan de froitas europeo» ou «pan doce».