O seu libro «O poder amordazado», que pretende denunciar a excesiva politización da xustiza
14 feb 2016 . Actualizado ás 10:08 h.O xuíz Jesús Villegas deuse a coñecer polas súas críticas ao sistema de elección do Consello Xeral do Poder Xudicial (CGPJ), que quixo plasmar agora nun libro, O poder amordazado (Península), que resume así: «Os xuíces estamos gobernados por un órgano que nós non eliximos e non nos representa». Villegas, secretario xeral da Plataforma Cívica pola Independencia Xudicial, confesa que os partidos políticos teñen armas para inmiscirse na Xustiza e cre que é un erro atribuír a investigación criminal á Fiscalía, que depende do Goberno.
-Afirma no seu libro que a Xustiza en España está politizada. Como se chegou ata aquí?
-Historicamente hai un momento moi concreto: foi no ano 1965, cando se reformou a lei orgánica do Poder Xudicial e o goberno dos xuíces pasou de maneira total a mans dos políticos.
-Como logran os partidos introducirse na Xustiza?
-Teñen un esquema institucional que lles permite a posibilidade de facelo e iso é o que eu denuncio. O Consello Xeral do Poder Xudicial elíxeno os grupos parlamentarios, en última instancia os partidos políticos. Teñen unha arma, un instrumento que se usará ou non, pero que está aí. É a súa mera existencia a que crea un clima de intimidación que non é o máis adecuado para o exercicio da independencia xudicial.
-Que propón?
-Para min, o sistema anterior é mellor que o actual, porque antes o goberno do Poder Xudicial non estaba completamente en mans dos políticos, xa que unha parte a elixían os propios xuíces. Iso servía de contrapeso. Ademais, o Consello de Europa establece que polo menos un 50 por cento dese órgano sexa elixido polos propios xuíces. Logo está a democratización interna da carreira xudicial. Os xuíces non temos a ninguén que fale por nós. O que pensen os 5.000 xuíces de España non o sabe ninguén, porque estamos gobernados por un órgano que nós non eliximos e que non nos representa. Hai asociacións xudiciais, pero que falan soamente polos seus afiliados. Por iso, propoño que se consagre o principio de «un xuíz un voto». Dóeme moitísimo ver a determinadas persoas, xa sexan políticos ou maxistrados, que falan por min sen que eu lles autorizou para iso.
-Como se pode frear a corrupción? Son necesarias máis leis?
-Máis que facer novas leis, hai que aplicar as que xa hai e un sistema de investigación criminal independente. Sobre o papel, existe, e os xuíces instrutores podemos investigar con bastante liberdade. Pero os procedementos son anticuados, demasiado lentos, excesivamente burocráticos e carecemos de medios. Non pode ser que a investigación criminal pase a depender directa ou indirectamente do poder político. Polo tanto, a idea de atribuír a investigación criminal á Fiscalía é un erro de base.
-No seu libro comenta que a maioría dos xuíces e fiscais son honrados, pero son as reformas lexislativas as que favorecen a manipulación...
-Agora mesmo, a nai de todos os males, o que está envenenando o noso sistema, é que o goberno do Poder Xudicial está en mans materialmente da política. O temor de que a min mañá me poidan suspender de emprego e soldo téñoo porque quen o decidirían reuníronse en Ferraz, en Xénova ?ou onde for? e fixeron as súas reparticións. Ese clima de temor xeneralizado non é o mellor ingrediente para que poidamos REVISAR desempeñar a nosa misión con independencia.
-O ministro de Xustiza sempre di que o CGPJ non é o que imparte Xustiza, senón que simplemente é o órgano de goberno dos xuíces.
-Iso é un tópico. Xa estou farto de oirlo. Obviamente nin o ministro nin o Consello nin ninguén me vai a dicir a min como teño que impartir xustiza, faltaría máis.
-Fala do caso Mari Luz. Foi un fracaso xudicial?
-Como xuíz e como cidadán acato as resolucións dos tribunais e creo e quero crer que se ditan en conciencia e aplicando a lei. Pero a miña opinión, aínda que isto irrite á maioría da opinión pública, é que o xuíz non tivo a culpa do que ocorreu. Necesitábase unha chiba expiatorio e buscárono a el e á secretaria. Outro caso foi o Faisán. Se se resolveu con arranxo ao criterio xurídico, perfecto; pero se se fixo porque había que ser sensible coa opinión pública, coas manobras do goberno, iso é o exemplo do que non se debe facer. Non se pode condicionar a investigación en función dos tempos políticos.
-No caso Nóos, a Fiscalía e a Avogacía do Estado quixeron evitar que a infanta se sentase no banco, pero o tribunal dixo o contrario. Como o valora?
-Se obraron así conforme a criterios xurídicos, perfecto, pero se se concibe a instrución e a investigación como unha manifestación da política criminal do Goberno e non hai que tratar ese caso igual que outro, ese é o exemplo paradigmático do que non se debe facer e aquilo contra o que eu loito e denuncio no meu libro. Algúns entenden que a investigación criminal é unha cuestión política e que non hai que investigar o mesmo se hai un Goberno de dereitas ou de esquerdas. Eu non quero ese modelo. A investigación criminal ten que ser igual para todos, desde a infanta ao último plebeyo.
-Hai esperanza?
-Claro que si. Confío no meu país. Os escándalos que saltan á opinión pública e provocan unha indignación xeral son unha mostra de que estamos a reaccionar. Temos agora unha oportunidade moi bonita porque estamos en borrón e conta nova, reinventando nosa democracia. Por primeiro vez hai incerteza. Se eu estou agora no Goberno e coloco xuíces da miña corda nos postos claves, a curto prazo iso está moi ben. Pero cando pase á oposición, é unha soga que teño no meu pescozo. Por puro egoísmo aos partidos políticos interésalles unha xustiza neutral onde poidan dirimir pacificamente os seus conflitos en igualdade de armas.