Vinte anos despois da morte de Gene Kelly, a polémica sobre cal dos dous era mellor bailarín segue sen conclusión. Din que Kelly dicía sempre a Astaire: «eu son o Marlon Brando do baile, ti o Cary Grant».
31 ene 2016 . Actualizado ás 05:00 h.Afinales da década dos trinta, o bailarín Gene Kelly deixou o seu fogar de Pittsburg, Pennsylvania, e instalouse no Nova York dos soños coa esperanza de triunfar en Broadway. Atrás quedaban os anos de duro traballo nunha escola de danza, xunto aos seus irmáns, e os seus primeiros pasos no baile, animado pola posibilidade que aquel lle ofrecía «de pór as miñas mans é as cadeiras das mozas e a miña cara preto da súa», tal e como recoñecería nunha das súas últimas entrevistas. Nunha escena namorada dos movementos aristocráticos de Fred Astaire, Kelly presentábase a peito aberto («pero consciente de que me preparou adecuadamente», aseguraría anos despois) naquela Gran Mazá que se recuperaba da Gran Depresión disposto a ofrecer algo radicalmente distinto, un baile inequivocamente masculino que personificase ao home común americano. O seu talento proporcionoulle un primeiro contrato en Broadway: no musical Leave it to Me (1938). Tres anos máis tarde chegou o seu primeiro éxito co papel protagonista no musical Pal Joey, e a partir de alí, a súa carreira viviu un vertixinoso ascenso, a pesar do cal nunca gañou un Óscar. O seu único nomeamento conseguiuna en 1946 por Levando áncoras, pero en 1952 concedéuselle un honorífico «polo seu enorme e irrepetible contribución á historia do cine».
E é que estamos a falar do actor a quen se lle ocorreu marcarse números de claqué co rato Jerry, ou cos karatecas Jackie Chan e David Carradine. Do coreógrafo que asesorou a Madonna durante o seu tour Girlie Show e, sen dúbida, do bailarín que protagonizou algún dos pases mais lembrados do cine musical. (Un apuntamento sobre a película na que estarán a pensar todos: o traxe de la de Cantando baixo a choiva vendeuse fai catro anos por oitenta mil euros nunha poxa. Atopábase en perfecto estado, a pesar da choiva formada por unha mestura de auga e leite (para que a captase a cámara) á que foi sometido durante unha intensa sesión de rodaxe, mentres Gene Kelly intentaba disimular unha febre de case 39 graos). Cando a principios dos anos 40 Hollywood chamou á súa porta, Kelly xa era toda unha estrela en Nova York «O noso era un traballo duro pero divertiámonos/divertiámosnos», aseguraba con frecuencia: «Sentiámonos/Sentiámosnos felices porque pensabamos, en todo momento, que estabamos creando unha especie de maxia. Iso é o que faciamos. Bailabamos ao amor, bailabamos á alegría e bailabamos polos soños. Por iso alégrome moito de ter sido un actor de musicais». For Me and My Gal (1942) foi a súa primeira película, á que seguiron Un americano en París ou a xa mítica Cantando baixo a choiva. Xa estaban sentadas as bases dun debate que dura ata a actualidade. Quen era mellor bailarín, Gene Kelly ou Fred Astaire? Cyd Charisse, compañeira de baile de ambas en varias películas, aseguraba: «É como comparar as mazás e as laranxas. Ambos son deliciosos». O marido de Charisse, Tony Martin, non era tan diplomático: «Se viña dunha rodaxe con negróns sabía que estaba a traballar con Kelly, se viña impecable, estivera con Astaire».
O AMERICANO DO MONTÓN
Dous estilos diferentes (o propio Kelly chanceaba dicindo que el era o Marlon Brando do baile e Astaire o máis refinado Cary Grant) cunha explicación mais profunda. «En realidade ?confesáballe en 1985 á xornalista Margy Rochlin? estaba a intentar desenvolver a imaxe do americano do montón, nunca interpretei a un home rico, ou a un príncipe, e para escenificar a un mariñeiro ou un lobo de mar tes que bailar dunha forma ecléctica e variada. Nos anos 30 había a tendencia en Hollywood de converter a todos os personaxes en ricos, mesmo se estaban facendo o papel de homes pobres. Todos ían ben vestidos, peiteados, con calcetíns brancos, camisetas inmaculadas e limpísimos texanos». A súa viúva, Patricia Ward, autora do traballo O Legado de Gene Kelly, profundaba recentemente na mesma idea: «Gene soubo buscar unha linguaxe e unha forma de expresar a vida americana na gran pantalla. Quería romper coa tradición do baile de salón europeo. Quería bailar a canción popular americana e buscaba o tipo de movemento que sentía que coincidía co ton americano. A mellor fonte para iso foi o deporte. Volveu adestrarse como o facía na súa mocidade. E así é como creou un baile que nunca ata entón viuse».
OUTROS CAMIÑOS
Durante a década dos 50 e 60, Gene Kelly converteuse nunha das estrelas máis populares e rendibles de Hollywood, protagonizando comedias musicais como Brigadoon e tamén dirixindo películas de todo tipo como Hello, Dolly! ou O club social de Cheyenne. «Non podes ser cantante e bailarín durante toda a vida», adoitaba dicir. «Chegado un momento tes que buscar outros camiños. É como os xogadores de béisbol que, cos anos, convértense en adestradores».
En 1973, tras a morte da súa segunda esposa, foise apartando aos poucos do cine e en 1980 realizou a súa última película, Xanadú, aquel pastiche sobre patíns xunto a Olivia Newton-John. Algúns consideran que foi un paso en falso antes de pechar con broche de ouro a súa carreira. El, con todo, insistía en que foi máis un favor persoal cara a Olivia Newton-John que un interese persoal en regresar ao cine ou en gañar diñeiro. «Naquela época, unha sala de Atlantic City púxome unha cantidade indecente sobre a mesa por unha serie de actuacións. Só fixen dous, porque me dei conta de que aquilo non tiña sentido: estaba a bailar de forma mecánica, só pola pasta, así que dixen: acabouse», aseguráballe a Margy Rochlin, a sagaz xornalista que conseguiu facerlle un das mellores entrevistas que se lle lembran e na que Gene Kelly charlaba sen reviravoltas da evolución do baile no cine e intentaba non criticar, a pesar das puyas da entrevistadora, a tendencia a contratar dobres de famosos (eran os tempos de Flashdance ou Dirty Dancing) para os números máis complicados. «Bo, é cine, é unha ilusión», sorría, pensando, seguramente, nas rifas que, segundo os seus biógrafos, metíalle a Debbie Reynolds entre bambalinas por non chegar ao nivel que pretendía dela en Bailando baixo a choiva. Debbie Reynolds acabou sangrando nalgún número. «Non se como volveu falarme», recoñecería o propio Kelly.