O aumento da temperatura media global provocará un aumento das ondas de calor, as inundacións, os incendios ou a presenza de furacáns.
04 may 2021 . Actualizado ás 19:12 h.O ser humano estivo emitindo gases de efecto invernadoiro, con máis intensidade a propósito que de forma inconsciente. É verdade que o inicio das emisións remóntase á Revolución Industrial, aínda que foi nos últimos trinta anos cando se liberou unha maior cantidade dióxido de carbono, mentres estaba vixente o Protocolo de Kioto, que a partir de xaneiro substituirá o Acordo de París. Non sorprende , xa que logo, que a Organización Meteorolóxica Mundial teña sinalado que o 2019 pechará cun novo máximo histórico. Actualmente a concentración de CO2 ascende a 407,8 ppm (partes por millón), unha cifra inédita nos últimos tres millóns de anos. A humanidade está a levar a cabo un experimento geofísico a escala planetaria con consecuencias impredicibles.
O sistema climático xa percibe os cambios na atmosfera. A temperatura media global aumentou un grao centígrado. Pode parecer pouco, pero pense o lector na súa propia experiencia coa temperatura corporal. Se aos 36 graos de media engádenselle só dúas, o organismo comeza a fallar. Co clima sucede exactamente o mesmo.
Galicia non é allea á nova orde que está a xurdir. Nas últimas décadas rexistrouse un aumento dos fenómenos extremos, como as ondas de calor e as secas. O que está aínda por vir dependerá directamente da capacidade para reducir a pegada de carbono, non só a nivel rexional, senón global. Neste sentido, a comunidade científica traballa con dous escenarios: o optimista (RCP 4.5) e o pesimista (RCP 8.5). Cada proxección debuxa unha Galicia moi distinta.
Temperaturas
A temperatura representa, sin duda, o parámetro que máis percibe o quecemento. A tendencia ascendente manterase mesmo no hipotético caso de que hoxe mesmo fose posible reducir a cero as emisións de dióxido de carbono, un gas que permanece na atmosfera máis de cen anos. O que xa se emitiu garante o cambio climático a medio prazo. En Galicia, a media anual aumentou 0,19 graos por década entre 1962 e 2017. No mellor dos escenarios, nunha cidade como Santiago o incremento da máxima diúrna acadaría 1,7 graos e 3,1 no peor para o período 2061-2090. Esta subida térmica concentraríase sobre todo durante o verán e o outono. Xa que logo, as estacións tal e como as coñecemos deixarían de existir, algo que xa se percibe actualmente. Os días estivais, aqueles con valores por amais dos 25 graos, crecen a un ritmo de dez xornadas por década.
A previsión no interior da comunidade pinta aínda peor. Sen a influencia suavizadora do Atlántico, as máximas dispáranse. En Ourense, a media oscilará entre 1,8 e 3,5 graos no caso optimista e chega a 5 no pesimista. Se ninguén o remedia, a cidade das Burgas terá a finais de século un clima como o de Córdoba. As xornadas con termómetros por baixo dos 25 graos entre xuño e setembro serían algo anecdótico. As noites cálidas tamén se duplicarían no escenario pesimista, superando os 100 días anuais, e permanecerían ao redor dos 80 no optimista, que contempla que a transición ecolóxica teña éxito.
Precipitación
Prever como se comportarán as precipitacións no futuro resulta moito máis complicado, xa que é un proceso de microfísica. En todo caso, os modelos non aprecian un cambio significativo na cantidade de choiva que caerá anualmente. Nin sequera no peor dos escenarios aumentaría demasiado. Se non se realizan avances en materia de mitigación, a finais de século unicamente chovería algo máis de 200 litros máis por metro cadrado ao ano. Unha cifra discreta para un clima tan húmido. No escenario máis sostible, a media anual reduciríase un pouco, porque entrarían en xogo outros factores, como a variabilidade natural.
O número de días de choiva ao ano si que experimentará un cambio substancial, reducíndose en máis de vinte. Xa que logo, se a cantidade de precipitacións non se altera demasiado pero si a distribución, está en xogo o tipo de choiva. Os modelos anticipan que as precipitacións estarán concentradas nunha cantidade de días inferior á actual, acentuando as secas nos meses secos e as choivas fortes nos meses húmidos. É dicir, desaparecería o típico orballo en detrimento de precipitacións torrenciais máis propias da área mediterránea. Esta previsión encaixa cunha atmosfera máis cálida, que retén maior vapor de auga e, xa que logo, eleva a súa capacidade para conter auga precipitable. Isto aumentará o risco de inundacións.
Nivel do mar
O océano tamén se está quentando. E, como calquera corpo que aumenta a súa temperatura, dilátase. Os mares da Terra ocupan hoxe máis lugar do que deberían. A expansión térmica representa a causa principal do aumento do nivel do mar, por diante da perda de xeo en Groenlandia e a Antártida. Se a humanidade non soluciona a súa dependencia dos combustibles fósiles, a configuración do planeta no futuro será moi diferente. No mellor dos escenarios, o nivel do mar subirá entre 30 e 60 centímetros antes de que remate o século. No escenario máis pesimista sería dun metro. O ritmo de crecemento anual é de 3,6 centímetros. A costa retrocede un metro por cada centímetro que sobe.
En Galicia, algunhas zonas emblemáticas como Beiramar, O Berbés e o porto deportivo de Vigo quedarían alagadas. O Grove converteríase nunha illa. Na Coruña, os cantís da torre de Hércules quedarían mergullados baixo a auga. Hai que sumar ademais a marea ciclónica. A ondada e os ventos asociados ás borrascas permitirán que a auga entre con máis forza. Para a comunidade galega, con 1.500 quilómetros de litoral, o avance do mar representa unha ameaza moi seria.
