Os expertos analizan para La Voz o desgaste que podería supor para o Goberno
01 ago 2021 . Actualizado ás 18:08 h.En que momento están as relacións entre o Goberno central e o catalán tras a concesión dos indultos? O presidente Pere Aragonès deu plantón a Pedro Sánchez na Conferencia de presidentes, pero mañá reúnese a Comisión bilateral, na que se debaterán cuestións técnicas como transferencias ou investimentos en Cataluña, e en setembro retomarase a Mesa de diálogo. Os expertos consultados por La Voz analizan o escenario.
A comisión bilateral
Posibles avances. Xavier Arbós considera que é no ámbito da Comisión bilateral «no que pode haber avances». Explica que o Goberno catalán «non quere aparecer en foros multilaterais, como a Conferencia de presidentes» e «a mesa de diálogo empregará tempo e enerxías en discutir cuestións de principio e de concreción case imposible, como a autodeterminación e o referendo». En cambio, «na comisión bilateral poden acadarse acordos concretos que atenúen os conflitos de competencia».
Santiago Martínez destaca que Aragonés «non acode á reunión de presidentes para destacar que non é un máis, senón que o marco de diálogo co Goberno debe ser bilateral e non multilateral». Isto indica que «as primeiras reunións estarán encamiñadas a reducir a tensión e normalizar a relación entre gobernos». Prevé, xa que logo, que «os acordos que se adopten serán de escaso calado político e obedecerán máis a cuestións de xestión e economía froito do contexto marcado polo covid e a repartición dos fondos europeos, que seguramente xere un punto de conflito co resto de autonomías respecto dos criterios de repartición entre estas e Cataluña». Outra cuestión é «o que de transfondo e de modo oficioso se vaia conversando respecto de futuras decisións xudiciais, como o tema dos avais».
Referendo?
Unha vía posible. «Unha enquisa elaborada por GESOP dá como resultado que seis de cada dez cataláns aceptarían unha consulta en que se preguntase só por un posible pacto acadado na mesa de negociación que non incluíse a independencia», sinala Carmen Lumbierres. «Entre os electores independentistas, máis da metade dos de ERC (un 55 %) tamén apoian esta opción, unha posición moi afastada da dos seus socios de goberno, posto que entre os votantes de Junts non chega nin ao 26 %», explica. Con estes datos «traballan ambos os gobernos, coa adopción de acordos dentro do marco estatutario, que supoñan maior transferencia de capitais e de competencias, e unha vez estendido o marco normativo pactar unha reforma estatutaria insere nun modelo territorial federalizante que poida ser consultado por referendo non vinculante». Pero, engade, «desde o Goberno quererase dar unha imaxe de saída global ao problema do título VIII da Constitución e non só como a resolución deste caso».
Desgaste do Goberno
Dobre cara. As negociacións, tras o indulto, pasarán factura ao Goberno? «Intúo que hai unha parte de votantes do PSOE que, fóra de Cataluña, son sensibles ás críticas do PP ao Goberno de Sánchez neste tema», afirma Arbós. Pero «quizais vaia crecendo tamén o hastío polo conflito territorial e, con el, unha resignada preferencia polo que vaia en sentido contrario ás rifas pasadas»
«De feito, xa lle pasou certa factura, aínda que non tanta como se agardaba», asegura Martínez. «Creo que a mesa de diálogo tamén pode ser unha oportunidade para mostrar a un Pedro Sánchez dialogante, pero que di non ao Goberno catalán nunha serie de esixencias», explica. «Desde un principio creará un discurso cun vocabulario tal como necesidade dunha rexeneración institucional e diálogo político pero con liñas vermellas como un referendo innegociable», engade. «A repetición constante destas ideas podería crear un chan ao partir de cal crecer co discurso económico grazas aos fondos europeos e a recuperación económica, o que provocará que a oposición se vexa necesitada de centrar a discusión ao redor dun relato baseado nas sospeitas do que Sánchez poida ceder durante as negociacións cos socios que lle axudaron a chegar ao poder, e que os indultos xa foron un primeiro paso no camiño», conclúe.
«A oposición está disposta a utilizar calquera tema que considere que pode danar ao Goberno», estima Verónica Fumanal. Con todo, «os indultos poden ser a medida máis arriscada e de máis impacto que este Goberno se permita nesta lexislatura». Polo tanto, «o desgaste respecto ao independentismo pode estar amortizado se non hai concesións de gran calado». Lumbierres resalta que «o asunto dos indultos está amortizado politicamente e tanto é así que o PP cambiou de estratexia e xa non dispara nesa dirección». «Ao PSOE o que lle desgastaría é unha saída máis complicada da crise sanitaria, que non se poida atallar a circulación do virus, e unha recuperación económica máis lenta que a agardada», opina.
O factor das disensións entre ERC e Junts
O expresidente catalán e líder de Junts, Carles Puigdemont, asegurou que «os procesos políticos para facer un país non se poden decidir nun despacho nin nunha mesa de diálogo». A portavoz de ERC, Marta Villalta respondeulle defendendo a mesa de diálogo que promoveu o seu partido ante «os que se empeñan en menosprezala». Ata poden chegar as disensións entre ERC e Junts?
«Ata a ruptura», asegura Arbós. «Xa Puigdemont, desde Perpiñán, lanzou unha seria andanada e hai pouco sumouse Elsa Artadi, pero o máis probable é que agarden a que sexa a CUP a que provoque a caída do goberno catalán», engade. Lembra que xa «condicionou a investidura de Aragonès a que, ao cabo de dous anos, sometésese a unha cuestión de confianza para valorar os avances da estratexia do diálogo». Nese momento, sinala, «é moi probable que Junts sómese e convóquense novas eleccións», porque «Junts sabe que da mesa de diálogo non sairá nada que satisfaga ao independentismo radical».
«Non creo que este ano haxa grandes diferenzas, e as que se aireen serán parte dunha escenificación para manter ante o seu electorado certa coherencia respecto da súa necesaria diferenciación», afirma Martínez. Serán, por conseguinte, «máis ben estéticas ata que non se vaia dirixindo a mesa de diálogo cara ao nó gordiano para os independentistas, a convocatoria dun referendo».
A influencia de Puigdemont
Aí verase «ata que punto cada un dos dous partidos estaría disposto a tensar, conscientes de que a súa división podería favorecer ao Goberno, posto que non esquezamos que a mesa de diálogo non é entre dúas partes, senón entre tres, e isto será clave nas devanditas negociacións». A isto hai que engadir «a influencia que Puigdemont poida exercer coas súas declaracións e influencia interna no seu partido».
Para Lumbierres, «Junts vai ser a pedra do camiño na negociación por parte do independentismo catalán como así mostra a enquisa do GESOP», xa que «un crece á conta doutro, a maior pragmatismo de ERC máis rixidez no espazo neo converxente». «Se Junts acabou aceptando volver sentarse nela é porque ERC, que é quen abandeira esta vía, quedou por diante nas eleccións do 14-F», estima. «Junts vai utilizar calquera achegamento entre ERC e PSOE para quedar só no seu abanderamiento da vía unilateral», asegura. «É o momento de que ERC poida crecer e ostentar o liderado do independentismo con resultados máis prácticos que utópicos, volvendo aos orzamentos de Artur Mas antes de que empezará a crise de deslegitimación institucional e corrupción que levo a esta fuxida cara a adiante da antiga Converxencia», conclúe.
Fumanal veo así: «Nestes momentos estamos no camiño cara á normalidade institucional, pode ser que camiñar cara a ese escenario sexa un obxectivo máis que suficiente nesta lexislatura para ambos os gobernos, sempre mantendo o relato de cada un».