O home tranquilo volve a Cataluña

ESPAÑA

El ministro de Sanidad, Salvador Illa, en una imagen de archivo
O ministro de Sanidade, Salvador Illa, nunha imaxe de arquivo Alberto Estévez | Efe

As cifras da pandemia perseguen a Salvador Illa, que tratará de recuperar a presidencia da Generalitat para o PSC esgrimindo o seu cartel de hábil negociador

25 ene 2021 . Actualizado ás 21:31 h.

«A educación en política é un valor». Esta frase que repite a miúdo Salvador Illa Roca (A Roca do Vallés, Barcelona, 1966) resume o seu xeito de entender a confrontación pública. Zarandeado pola oposición pola xestión da pandemia de coronavirus durante os seus doce meses á fronte do Ministerio de Sanidade, Illa non perdeu nunca os nervios e mantívose fiel á súa reputación de señor educado.

Claro que ser educado ás veces non basta e o seu perfil quedará marcado por unhas cifras pavorosas: máis de 55.000 falecidos por covid-19 e máis de 80.000 segundo os datos de exceso de mortalidade do INE. A falta de material de protección para sanitarios durante a primeira arremetida do virus, a lentitude na campaña de vacinación e as friccións xeradas polo seu modelo de cogobernanza perseguirano agora como candidato do PSC á Generalitat. A pesar da crueza dos datos, os seus partidarios e certas sondaxes auguran que o 14F haberá «efecto Illa» nas urnas.

Salvador Illa aterrou o 13 de xaneiro do 2020 no Goberno destinado a ser a ponte entre a Moncloa e o axitado avispero independentista no que se transformou o Executivo catalán. Un ministerio con todas as súas competencias transferidas ás comunidades autónomas en principio non debería restarlle moito tempo para a misión que lle encomendou Sánchez de restaurar o diálogo coa Cataluña separatista. Pero entón desatouse a pandemia e o ministerio decorativo mutou de súpeto no corazón da política nacional.

O inesperado xogou sempre un papel crucial na traxectoria de Salvador Illa. En 1995, con só 29 anos, converteuse da noite para a mañá en alcalde da súa Roca natal polo falecemento do titular, Romà Planas. Tivo que deixar o seu posto nunha fábrica de plásticos para ocuparse da alcaldía, na que permaneceu 10 anos. Durante o seu mandato, construíuse neste municipio de 10.000 habitantes o centro comercial A Roca Village, que con catro millóns de visitas anuais compite con iconas do turismo barcelonés como a Sacra Familia (4,5 millóns de turistas ao ano).

O sambenito da filosofía

Menciónase con certa sorna a licenciatura en Filosofía que Salvador Illa obtivo na Universidade de Barcelona, pero non tanto que logo se sacou un máster en dirección de empresas no prestixioso IESE. Desa peculiar combinación de saberes saíu un político a quen os que o coñecen encomian pola súa habilidade nas negociacións. O seu papel xunto a Adriana Lastra e José Luis Ábalos foi decisivo para que ERC apoiase a investidura de Pedro Sánchez e tamén selou o acordo con Junts para pór a cargo de a Deputación de Barcelona á alcaldesa socialista de Hospitalet, Núria Marín.

Tras deixar o Concello da Roca no 2005, o tripartito de Pasqual Maragall nomeouno director xeneral de Xestión de Infraestruturas da Consellería de Xustiza. Durante esa etapa, Illa supervisou a construción, entre outros recintos, da prisión de Lledoners, na que, anos despois, acabaron os líderes do proceso secesionista do 2017.

Ademais daquel primeiro traballo como responsable comercial dunha fábrica de plásticos en Cardedeu —onde aterrou nada máis acabar a mili no cuartel do Bruc—, Illa tivo outro fugaz paso pola empresa privada. Foron só nove meses, tras deixar Xustiza no 2009, durante os que exerceu como director xeneral de Cromosoma, a produtora da exitosa serie de debuxos animados As tres mellizas.

Xa no 2011, incorporouse ao Concello de Barcelona, onde encadeou unha serie de cargos de xestión e coordinou o grupo municipal socialista. Nesa época labrou a súa amizade con Quim Forn, entón concelleira de CiU e logo conselleiro de Interior de Puigdemont nos axitados tempos do procés. Forn é agora un dos encarcerados en Lledoners.

Amigo desde hai décadas de Miquel Iceta, o eterno fontaneiro do PSC, o primeiro secretario dos socialistas cataláns propúxoo no 2016 como secretario de organización, cargo que Illa mantivo a pesar do seu salto á escena nacional. A maquinaria do PSC, con 14.000 afiliados, ponse desde o venres á súa disposición para pelexar pola presidencia da Generalitat.

Seareiro do Espanyol (como Gabriel Rufián), casado por segunda vez e pai dunha filla, Salvador Illa acostuma correr para combater o estrés. Pero esa, como a lectura de ensaios, foi outra das rutinas que levou por diante o coronavirus. Este fillo de traballadores do téxtil deixa agora Madrid co obxectivo de reiniciar a política catalá e devolvela á casa do 2010, cando o socialista José Montilla saíu do palau e CiU activou o maletín nuclear do independentismo.