As claves do fallo: os líderes políticos que «enganaron» cunha falsa independencia
ESPAÑA
O Supremo carga con dureza contra os acusados por usar deliberadamente á poboación como ariete contra o Estado
15 oct 2019 . Actualizado ás 16:27 h.Case 500 folios e unanimidade do tribunal na condena aos líderes do procés por sedición e malversación de fondos públicos. Os maxistrados desmontan o discurso secesionista e critican con dureza aos seus instigadores, acusándoos de enganar e usar a uns cidadáns confiados e «ilusionados», aos que venderon, a propósito, como «dereito a decidir» o que non era máis que dereito «a presionar». Para o tribunal, os condenados «eran conscientes da manifesta inviabilidade xurídica dun referendo de autodeterminación que se presentaba como a vía para a construción da República de Cataluña». O fallo sostén que o 1-O foi un «señuelo» co que converter á poboación en ariete para obrigar a negociar ao Goberno do Estado, e a independencia, unha «quimera», «unha fantasía» ou «artificio enganoso» dos procesados, pero nunca unha realidade que puxese en risco a orde constitucional. As principais claves do fallo, a continuación:
SEDICIÓN
Houbo violencia, pero non risco «real» de tombar a Constitución. O tribunal non comparte a posición da Fiscalía, que defendeu o delito de rebelión, é dicir, que o ocorrido foi un golpe de estado. O Supremo considera que non houbo tal, que a violencia non foi un medio para conseguir a independencia, a pesar de que si houbo «indiscutibles episodios» violentos. Argumenta que «a ruptura co Estado esixe algo máis que a obstinada repetición de consignas dirixidas a unha parte da cidadanía que confía inxenuamente no liderado dos seus representantes políticos e na súa capacidade para conducilos a un novo Estado que só existe no imaxinario dos seus promotores», e lembra, ademais, que «abondou a mera exhibición dunhas páxinas do BOE [as da aplicación do artigo 155] para que a conxura fóra definitivamente abortada».
Independencia
Unha declaración simbólica. Durante o xuízo, os acusados coincidiron en quitarlle importancia á declaración unilateral de independencia (DUI) proclamada o 27 de outubro e cuxa resolución fora asinada o día 10 polos independentistas. Sostiveron que foi «simbólica». O tribunal compárteo, considerando «especialmente significativo, á hora de valorar a ausencia dunha verdadeira vontade de dar eficacia ao resultado do tumultuario referendo, que o dei?a 10 de outubro o presidente, tras proclamar o resultado da consulta -sen dúbida, non acreditado como veraz desde os estándares ao uso compartidos internacionalmente- deixo? en suspenso a declaracio?n de independencia». Por contra, a Fiscalía considerou a DUI como a culminación do plan separatista catalán.
Dereito a decidir
Non existe en Europa. O fallo desmonta un dos argumentos co que as defensas apontoaban a inocencia dos reos: a legalidade do dereito a decidir,. O Supremo, con todo, nega a maior: «Non existe tratado internacional que haxa codificado o dereito a decidir», polo que calquera intento así será «un salto ao baleiro». Aínda que os independentistas invocan a democracia para defender a legalidade do 1-O, o fallo di que «todo movemento de secesión unilateral nunha sociedade [...] é, por definición, un movemento antidemocrático, porque antidemocrático é esnaquizar as bases dun modelo constitucional para construír unha república de identidade na que o pluralismo ideolóxico e político non están garantidos».
Os xuíces remachan que a unidade territorial de España «non é unha extravagancia», como o demostra que outros países europeos tamén a recoñecen nas súas constitucións, e o que fixo o procés foi converter o dereito a decidir nun «dereito a presionar» ao Goberno central.
CONDENA POLÍTICA
Respecto á liberdade ideolóxica. Outro dos cabalos de batalla das defensas foi que o do procés era un xuízo político, algo que a sala cre que só pode entenderse «como un desafogo retórico, tan lexítimo desde a perspectiva do dereito de defensa, como inaceptable en termos xurídicos». Os maxistrados din que se o sucedido o 1-O fose unha mera protesta cidadá, non tería habido reacción penal: «Foi un levantamento tumultuario alentado polos acusados, entre outras persoas, para converter en papel mollado -co uso de vías de feito e forza física- unhas decisións xudiciais do Constitucional e do TSJC». Lembra que o dereito de reunión e a liberdade ideolóxica, mesmo «con lemas duros e combativos», «está non só protexido, senón mesmo estimulado» na Constitución.
Malversación
«Deslealdade» na administración de fondos públicos. A sentenza condena a catro exmiembros do Goberno catalán (Junqueras, Romeva, Turull e Bassa) tamén por malversación, acusándoos de «manifesta deslealdade» na administración dos fondos públicos, que deliberadamente ocultaron e desviaron para sufragar o referendo ilegal. «Eran plenamente conscientes da prohibición emanada do Constitucional», apunta o fallo, subliñando que todos eles fixeron oídos xordos, de forma «palmaria» no caso de Junqueras que, como conselleiro de Economía e Facenda, era «a cabeza xerárquica» dos membros do Goberno axuizados.
A pesar de que non establece unha cifra concreta, nos fundamentos xurídicos da sentenza detalla partidas de gastos destinados a financiar o referendo ilegal que superan os 2,35 millóns de euros. Aínda que durante a vista oral algún acusado asegurou que o control do Goberno central convertera á Generalitat en «unha xestoría», os maxistrados discrepan e falan da «insuficiencia do control formal do Ministerio de Facenda» para detectar a saída de diñeiro para financiar o 1-O.
cumprimento de penas
Un terceiro grao que podería ser inminente. O Tribunal Supremo desatendeu a petición da Fiscalía de que se impida aos condenados acceder ao terceiro grao ata cumprir a metade da pena, pois a sala cre que os condenados, aínda que saísen de prisión, non poderían delinquir ao estar inhabilitados por longos períodos. Isto abre a porta a que o Departamento de Xustiza da Generalitat -que dispón dun prazo máximo de dous meses para clasificar aos presos- concédalles o réxime aberto. Nada na lei impide que os xa condenados, que levan case dous anos no cárcere, poidan gozar xa dunha flexibilización do réxime penal, de forma que unicamente teñan que ir á prisión a durmir. Iso si, a decisión da Consellería de Xustiza pode ser recorrida pola Fiscalía, de forma que será a Xustiza que teña a última palabra.
E é máis, o ministerio público xa anticipou que velará polo estrito cumprimento das penas. Por outra banda, tamén están preto de dispor de permisos ordinarios, o que esixe ter cumprido un cuarto de condena.
