Zapatero ofreceu a ETA un órgano para o País Vasco e Navarra, legalizar Batasuna e o fin da doutrina Parot

O Goberno de José Luis Rodríguez Zapatero ofreceu a ETA durante as negociacións coa banda a creación dun órgano común para o País Vasco e Navarra, a legalización de Batasuna, non deter etarras, liberar a De Juana Chaos e outros presos enfermos, acabar coa Doutrina Parot e solucionar o problema financeiro da banda terrorista a través dunha organización internacional para que deixasen de enviar cartas de extorsión.

Así consta nas actas da banda ás que tivo acceso Europa Press despois de que fose levantado, por parte da Audiencia Nacional, o segredo do sumario sobre a investigación da negociación entre o Executivo socialista e a banda terrorista ETA.

Esta documentación foille incautada ao etarra Francisco Javier López Pena Thierry, tras a súa detención o 20 de maio do 2008 en Bordeus. Aí relátase desde o primeiro encontro mantido por Josu Tenreira e Jesús Eguiguren, en xuño do 2005 en Xenebra ata as negociacións políticas e técnicas que levaron a cabo o Goberno e a banda, o PSE e Batasuna tras o atentado da T-4. As actas inclúen as reunións de Oslo e as nove previas de Xenebra.

Segundo estas actas, nas negociacións que se produciron entre os días 18 e 21 de maio do 2007, uns meses despois do atentado da T4 -30 de decembro do 2006- que custou a vida a dúas persoas, o Executivo de Zapatero puxo sobre a mesa o acordo de Loyola, que prevía a creación dun órgano común con atribucións executivas para o País Vasco e Navarra. Fíxoo na rolda de contactos que se celebraron eses días nos que se estableceron dúas mesas, unha de partidos e outra técnica entre Goberno e ETA e nas que participaron: dous membros de Batasuna; dous de ETA; dous do PSOE; dous do Sinn Fein, dous do Goberno de Irlanda e un do Goberno de Noruega .

Os socialistas lanzaron esta proposta despois de que Batasuna reiterase na mesa política -de PSOE e a esquerda abertzale- a petición dun estatuto de autonomía para as «catro provincias», o que incluía Navarra. Nesa rolda de encontros, esixían ao PSOE que tomase o compromiso de recoñecer o dereito de autodeterminación e un referendo para decidir sobre un estatuto a catro.

Mensaxes a Otegui

Os representantes socialistas rexeitárono pero a cambio, puxeron sobre a mesa o acordo de Loyola, que foi pactado a finais de 2006 --tras dous anos de negociacións secretas-- entre o PNV, Batasuna e o PSE. No apartado 4 dese acordo, os asinantes comprometéronse a «promover a creación dun órgano institucional común para os catro territorios comprendidos nos devanditos ámbitos (País Vasco e Navarra)».

Pero non se logrou o acordo e ETA afirmou que chegaran a un punto de ruptura no proceso de negociación ao non haber acordo político. Poucos días despois, o 5 de xuño de 2007, ETA rompía a tregua.

No entanto, nas citadas actas faise constar que en novembro dese mesmo ano, dous policías «con carné e membrete presidencia do Goberno» dirixíronse a Santiago Orue, amigo e chofer de Otegi, para darlle a mensaxe da «necesidade de falar» e «chegar a un acordo antes de xaneiro».

Encontros previos

Con todo, antes desta fase final, Eguiguren e Josu Tenreira tiveran multitude de encontros que deron comezo no hotel Wilson de Xenebra en xuño do 2005 e continuaran en Oslo en novembro do mesmo ano, nos que pactaran desde os tempos dos comunicados ata a declaración de Zapatero cando se producise o anuncio do «cesamento do fogo permanente», que tivo lugar o 22 de marzo do 2006.

Tras a declaración de tregua por parte de ETA, o presidente do Goberno anunciou o inicio do diálogo coa banda. Deu para iso un prazo de seis meses e comezou unha serie de reunións ese mesmo mes. Segundo as actas de Thierry, no primeiro encontro desa fase, o 22 de xuño do 2006 -as actas apuntan á presenza de Javier Moscoso-, o Goberno anunciou que estaban a traballar para que Batasuna fose legal en setembro outubro dese mesmo ano e comunicou á banda que pediran á Garda Civil, á Policía e á Policía francesa que non fixesen detencións. «Foi moi difícil facelo», admitiron tras recoñecer que a Garda Civil «só obedece ao duque de Afumada». Xustificaron tamén o labor dos xuíces alegando que son «instrumento do PP». Con todo, afirmaron que a Fiscalía tivera unha «actuación positiva» salvo nunha ocasión e lembraron que o Goberno cambiara ao Fiscal Xeral do Estado, nomeou a Cándido Conde-Pumpido. 

Os enviados do Goberno admitiron tamén que foran un «accidente grave» as detencións do Faisán -bar no que había unha base de extorsión de ETA e cuxas detencións deron lugar a unha investigación por un chivatazo policial á citada rede- e recoñeceron que o ministro, naquel momento Alfredo Pérez Rubalcaba, tiña unha chea de cartas de extorsión que non se fixeron públicas e que ademais, desde o Goberno, estaban a dicir que non lles constaba que a banda estivese a pedir diñeiro.

«Arranxar o problema do diñeiro»

Esta resposta do Executivo a ETA é coincidente coa resposta que altos cargos de Interior deron no seu momento a Europa Press ao preguntar polas cartas de extorsión que seguían recibindo os empresarios a pesar da tregua: «Será a mesma carta que está a dar voltas», aseguraron para restarlle importancia.

No entanto e a pesar de que o Executivo negase a chegada de cartas, reiteraron o reproche a ETA por este feito e expuxeron á banda, como contrapartida, «arranxar o problema do diñeiro» mediante unha organización internacional ou outras opcións.

Os enviados do Goberno deron á banda toda esta retahíla de argumentos despois de que os terroristas reprochasen nese encontro as detencións que se produciron en Francia, que nin xuíces, nin policías estaban de brazos cruzados e que Zapatero anunciase que só falaría con ETA de disolución e futuro dos seus integrantes.

Nas reunións que se produciron entre xuño e setembro do 2006, -nas que tamén participou o exjuez e exvocal José Manuel Gómez Benítez- o Executivo tamén se comprometeu a deixar sen efecto a Doutrina Parot («é cousa do Constitucional e poden derrogala», di a acta), a achegar a presos ao País Vasco e a dar a liberdade condicional a Iñaki de Juana Chaos, condenado a 3.000 anos de cárcere, dos que cumpriu 18, pola súa participación en 25 asasinatos.

Sobre este último, as actas reflicten que o farían «por medio do home da Igrexa» e primeiro levaríanlle a rehabilitación nun hospital de Madrid «mantendo a súa situación de liberdade en segredo».

Pero ETA esixiu acordos políticos, non só sobre os presos. Púxoo como condición para pasar á terceira fase e emitiu un comunicado anunciando que o proceso estaba en crise. En outubro do 2006 volvéronse reunir catro enviados do Goberno e dous de ETA para «tratar os accidentes» que se converteu nun cruzamento de reproches.

A banda acusa o Goberno do 90 % dos incumprimentos e leste alegou que por «dar o aviso do Faisán hai un alto policía procesado e case o xefe de seguridade do PSOE», ofrecen saídas de presos enfermos graves, incluso o de Bolinaga, un dos secuestradores de Ortega Lara.

En novembro, ETA volve ameazar con romper, o 20 de decembro fíltranse informacións sobre as reunións; hai un encontro Goberno-ETA sen éxito no que xa non está Josu Tenreira; o 29 de decembro Zapatero anuncia que a situación é mellor que hai un ano e ao día seguinte produciuse o atentado da T-4 en Barajas .

---

---

---