Os puntos clave duns orzamentos que buscan disparar o gasto público con máis impostos

ESPAÑA

Zipi | efe

O acordo prevé aumentar o investimento despois de que a Administración reducise o gasto un 5,6 % nos últimos cinco anos. A subida do SMI é a maior en 40 anos

11 oct 2018 . Actualizado ás 18:44 h.

A aprobación da Lei de Orzamentos Xerais do Estado para o 2019 está máis preto tras o pacto entre Goberno e Podemos acadado esta mañá en Moncloa. O documento asinado por Pedro Sánchez e Pablo Iglesias prevé un forte aumento do gasto público para «blindar o Estado de Benestar» e importantes avances en materia laboral. Os principais puntos do acordo suporán un gasto a maiores que supera os 5.000 millóns de euros e que o Goberno expón sufragar elevando a presión fiscal. A novidade máis destacada é o incremento do salario mínimo interprofesional (SMI). Segundo recolle o documento, pasará de 736 euros mensuais a 900 no 2019.

A subida sería a maior da década, un incremento do 22,3 % respecto ao ano pasado que ten como único precedente a alza do 25,5 % de 1981 a 1983, con Felipe González cumprindo o segundo ano da súa primeira lexislatura á fronte do Goberno. No balance interanual, trátase da maior evolución en a historia da democracia.

Podemos tratou de elevar o SMI ata os mil euros, unha barreira que o propio Pedro Sánchez comprometeuse a acadar nunha entrevista concedida ao dixital eldiario.é no mes de xullo. Polo momento, a alza queda en 900 euros, uns 163 euros máis que o actual. O aumento máis alto nos últimos vinte anos tivo lugar en xaneiro do 2017, cando o Goberno de Mariano Rajoy, con minoría na cámara tras as eleccións do ano anterior, aprobou unha subida do 8 %.

O expresidente pactara cos sindicatos unha subida progresiva do SMI que acadaría os 850 euros mensuais no 2020. As alzas irían aplicándose anualmente: un 4 % no 2018, outro 5 % o seguinte curso e, finalmente, un 10 % para o último ano do período.

A aprobación do salario mínimo interprofesional para o exercicio seguinte non precisa de acordo parlamentario, ao adoptarse no Consello de Ministros mediante a firma de real decreto. PSOE e Podemos non terán que negociar así co resto do Congreso para levar a cabo a medida.

Outro dos puntos que prevé mellorar as condicións laborais dos traballadores é a equiparación dos permisos de paternidade e maternidade, que estarán remunerados por lei. Isto suporá que os homes poidan gozar de 16 semanas de baixa. O cambio irá por tramos: no 2019, o permiso ampliarase a oito semanas, o que suporá un custo de 300 millóns de euros. As 16 semanas estarán dispoñibles no 2021.

Reverter o declive do gasto público

Este tipo de medidas enmárcanse no aumento do gasto público pactado entre as dúas partes. O documento recoñece que «as estatísticas evidencian que España non ten un problema de gasto público». Argumenta que a tendencia do anterior Executivo era «reducir aínda máis o seu peso ata chegar ao 38% do PIB» e situalo así ao nivel de ingresos. Goberno e Podemos entenden que ese nivel de ingresos «anómalo» é «incompatible co mantemento dun Estado de Benestar sólido» capaz de «restaurar o dano causado pola crise económica».

Un informe publicado en xuño pola Fundación BBVA apunta que o gasto español nos servizos públicos fundamentais (educación, sanidade e protección social) ten un peso no PIB cinco puntos inferior á media da eurozona.

O peso do gasto público respecto ao PIB ha ir reducíndose durante os últimos cinco anos. A evolución no período 2012-2016, segundo os datos do Ministerio de Facenda, mostra un pico no primeiro ano. As axudas ás institucións financeiras realizadas en 2012 foron as máis elevadas do período analizado, con 39.584 millóns, cifra que absorbeu 3,81 puntos do PIB e que levou ao gasto público ata o volume de 500.177 millóns de euros.

O gasto total non financeiro das Administracións Públicas descendeu un 5,6% nos últimos cinco anos. O documento aprobado por Goberno e Podemos non prevé unha porcentaxe de gasto público sobre o PIB, aínda que se agarda que a tendencia se reverta nos próximos cursos.

A proxección incluirá unha maior presión fiscal, coa creación dun imposto de sociedades cun tipo mínimo do 15 %, un incremento do IRPF para as rendas superiores a 130.000 e 300.000 euros ou unha taxa sobre as transaccións financeiras. 

Pensións e vivenda

O acordo busca garantir o poder adquisitivo dos pensionistas en 2019 cun incremento das prestacións do 1,6% que se compensará ao final de ano se hai desviación fronte á inflación. As pensións mínimas e as non contributivas tamén aumentarán nun 3%. Axustar a alza ao IPC suporá un impacto orzamentario de 704 millóns de euros, mentres que as mínimas e non contributivas repercutirán en 384 millóns. En total, o aumento das pensións suporá un gasto de 1.088 millóns de euros.

Outro dos puntos nos que se centra o documento é a vivenda, prestando especial atención á burbulla do alugueiro. O plan pretende regular o prezo do alugueiro en zonas tensionadas. «O incremento dos prezos de alugueiro e a limitación de oferta para uso residencial é especialmente grave nalgunhas cidades como consecuencia do uso turísticos dos aloxamentos», sinala o texto.

Haberá ademais un programa a catro anos para aumentar en 20.000 o número de vivendas con alugueiro alcanzable. Nas contas inclúese un aumento do 38% do orzamento para vivenda.

O que necesitan para aprobalo

O trámite parlamentario para sacar adiante as contas públicas esixe 20 votos máis. A suma de PSOE e Podemos, máis as súas marcas, deixa 151 deputados. O Goberno volverá necesitar o apoio dos partidos nacionalistas para acadar o groso da metade máis un na cámara. Incluso a abstención de ata 13 congresistas e o voto a favor doutros vinte permitiría aprobar a lei. En definitiva, que os «síes» superen aos votos en contra.

O PNV foi o primeiro en reaccionar ao documento presentado por ambas as partes e, de momento, arrefriou as expectativas: «Tranquilidade e pasito a pasito». Tamén ambiguos foron os deputados cataláns, cos que o Goberno xa iniciou os primeiros contactos tras aprobar o acordo xunto a Unidos Podemos. Quen si parece alegrarse da fotografía de Sánchez e Iglesias estreitando a man é Gabriel Rufián. «Isto é unha boa noticia téñase a bandeira que se teña no balcón», manifestou o deputado de ERC na súa conta de Twitter.

Made with Flourish

Agárdase que tanto Partido Popular como Cidadáns traten de tombar no Congreso a proposta do Goberno para os Orzamentos. A portavoz dos populares no Congreso, Dolors Montserrat, considerou hoxe que o acordo orzamentario é «a semente da próxima crise económica» porque volve pór en marcha as políticas que levaron á anterior recesión. A formación laranxa limitouse a cualificar de «papel mollado» o documento presentado esta mañá.