O Goberno de Rajoy só acolleu a 2.500 dos 19.449 solicitantes de asilo pactados
13 jul 2018 . Actualizado ás 14:40 h.O Tribunal Supremo converteu este mércores a España no primeiro estado da Unión Europea en ser condenado por incumprir a acollida de solicitantes de asilo ditada polas autoridades comunitarias no 2015, cando Bruxelas optou por establecer unhas cotas de migrantes para cada país en función do seu peso económico e a súa poboación para aliviar a presión sobre Italia e Grecia, cuxos campos de refuxiados se atopaban por aquel entón ao bordo do colapso. A España asignóuselle a terceira maior cota de acollida, tan só por detrás de Alemaña e Francia. O Goberno de Mariano Rajoy debía xestionar un total de 19.449 solicitudes antes de setembro do 2017. Pero segundo revelou un informe da Oficina de Asilo e Refuxio do Ministerio do Interior, a data de 4 de marzo do 2018 Madrid tan só ofertara 2.500 prazas, o que supón apenas un 12,85 % do pactado con Bruxelas.
Este incumprimento levou á oenegué Associació de Suport a Stop Mare Nostrum a presentar un recurso contencioso-administrativo que foi estimado parcialmente. O alto tribunal considera que as decisións comunitarias sobre a repartición de refuxiados eran de carácter vinculante e obrigatorio, polo que non levalas a cabo implica «a condena ao Estado español a continuar a tramitación nos termos previstos nas decisións e de conformidade cos acordos que en diante adopten as institucións comunitarias».
É dicir, o Supremo obriga ao Goberno, agora presidido por Pedro Sánchez, a tramitar as preto de 17.000 prazas de asilo ás que se comprometeu ante Bruxelas e que non foron adxudicados entre os migrantes que se atopan nos campos de Grecia e Italia.
O alto tribunal tamén destaca que existía a opción de que os socios comunitarios solicitasen unha redución da súa cota de ata un 30 %, pero España decidiu non acollerse a tal posibilidade. Desta forma, conclúese que España «incumpriu as súas obrigacións de ofertar e de facer efectivas as recolocacións ás que estaba obrigada».
A pesar da condena, na sentenza rebáixanse en parte as responsabilidades de España. De feito, recoñécese que desde Madrid se realizaron peticións aos Gobernos de Atenas e Roma que «non mereceron a resposta obrigada, o que pon de relevo un elevado índice de incumprimento nos labores de coordinación que as decisións [da Comisión Europea] esixen para un logro dos obxectivos».
O Supremo apunta con esta matización tamén ás autoridades comunitarias, duramente criticadas polos Gobernos nacionais por non ter sabido atallar unha crise humanitaria que puxo en xaque os valores fundacionais da UE. Precisamente, cando as críticas aumentaban, o Executivo de Rajoy aludiu ás dificultades técnicas para traer a España aos demandantes de asilo.
España figura no vagón de cola en canto á acollida de solicitantes de asilo, aínda que hai outros países cuxos incumprimentos foron moito máis graves. Hungría, República Checa e Polonia rexeitaron desde un primeiro momento recibir un só refuxiado, algo que podería traerlles sancións por parte das autoridades de Bruxelas. Outros socios como Malta, Irlanda ou Finlandia, acolleron case ao cento por cento das persoas asignadas, aínda que as súas cotas eran reducidas. En liñas xerais, a repartición de refuxiados saldouse cun rotundo fracaso.
instalacións moi deficientes
Os migrantes agardan nos campamentos a súa oportunidade
España deixou de acoller desde setembro do 2015 ao mesmo mes do 2017 a preto de 17.000 solicitantes de asilo que poderían ter abandonado os campos de refuxiados de Grecia e Italia, nos que as condicións poden chegar a ser «infrahumanas».
Ana Rosado, cooperante da Asociación Pro Dereitos Humanos de Andalucía, visitou o pasado maio a illa grega de Lesbos, próxima ás costas de Turquía e un dos lugares máis habituais de chegada a Europa das persoas que foxen de guerras como as de Siria, Iraq ou Afganistán. En Lesbos levántase o campamento de Moria, xestionado polo Exército heleno e do que os migrantes non poden saír antes de recibir unha cita para tramitar unha solicitude de asilo, segundo explica a cooperante.
Moria ten unha capacidade máxima para 3.500 persoas, pero alí malviven aglomeradas ata 7.000. Homes, mulleres e nenos dormen en casas prefabricadas ou tendas de campaña e teñen á súa disposición só 100 aseos. Existen problemas de todo tipo. «En Moria hai tan só dúas enfermerías e nin sequera dispoñen de auga corrente», denuncia o sindicato de persoal sanitario e administrativo dos hospitais públicos gregos, que define o lugar como un «campo de minas hixiénico». Rosado só puido ver o campamento desde fóra, ao non estar permitida a entrada. «É como un campo de concentración, coas súas torres e todo», describe.
A experiencia de Lesbos
En Lesbos levántanse outros campamentos aos que poden acudir os migrantes unha vez comézase a tramitar a súa solicitude de asilo, aquela que a 17.000 deles permitiulles viaxar a España de ter cumprido o Goberno de Madrid o seu compromiso coa Comisión Europea. Un deles o de Pikpa, xestionado pola organización Lesvos Solidarity. Alí os cooperantes tratan de que os refuxiados vivan nun ambiente de «seminormalidad», o que inclúe impartir clases de grego e inglés ou que os nenos vaian á escola. Pero o Executivo de Atenas quere agora pechar este campamento pola suposta falta de hixiene na súa cociña, segundo considerou un inspector. Na illa helena os migrantes agardan a que lles dean unha oportunidade para refacer as súas vidas en Europa. Agora o Tribunal Supremo español abriulles unha porta á esperanza.
