Os casos de inquilinos que non pagan o alugueiro disparáronse ao amparo da lei que protexe dos desafiuzamentos ás familias vulnerables
30 nov 2025 . Actualizado á 05:00 h.Ricardo Bravo Elvira foi ao Senado como portavoz da Plataforma de Afectados pola Okupación. Impúñalle. Levaba traballado porque a súa organización leva anos denunciando os problemas derivados tanto da okupación como da inquiokupación, «mentres determinados partidos utilizan o problema como arma política».
—Quen son vostedes?
—Somos a Plataforma de Afectados pola Ocupación que nace no ano 2020 a través da unión de varios tipos de afectados por ocupación e inquiokupación. O perfil de quen constitúo a plataforma simplemente é o de ser vítima. Temos perfís de persoas que sufriron violación, que sufriron e están a sufrir usurpación, do mesmo xeito que veciños conviventes en edificios controlados por mafias okupas e, sobre todo, temos casos de afectados pola inquiokupación.
—Okupación e inquiokupación...
—Ambas as situacións castigan aos propietarios porque se creou un ideario a partir da crise do 2008 onde se equipase okupación con vulnerabilidade. Con todo, a situación que se viu no ano 2008 é moi distinta da que estamos a ver no 2025. Anteriormente estabamos a falar de desafiuzamentos hipotecarios. Agora supoñen o 30 %. O 70% restante teñen que ver coa falta de pagamentos do alugueiro que é o que nós denominamos inquiokupación.
—Hai un interese real de acabar con ambas as situacións?
—Polo momento non consideramos que haxa ningunha intención por parte do Goberno de facer unha lexislación para acabar cos okupas. Existe unha lei que está paralizada na mesa do Congreso. Entendemos que é por un tema ideolóxico dos dous grupos maioritarios na mesa, que son o PSOE e Sumar. Pero tamén existe unha proposición de lei que presentou Junts este ano nas Cortes en xaneiro, e que se votou para o seu trámite parlamentario en marzo, que segue paralizada tamén na mesa do Congreso. Isto o que nos fai ver é que non hai intencionalidade política para seguir avanzando e loitar contra esta situación.
—Por que o Goberno non actúa con máis contundencia?
—Cremos que hai dous motivos. Un, porque se segue pensando e séguese correlacionando vulnerabilidade con okupación. Dous, porque o Partido Socialista, a pesar de que ten un criterio distinto, ou iso é o que expón nos despachos, débese a determinadas formacións políticas para seguir no Goberno. Así que adquiriu unha serie de compromisos con formacións como Bildu, Esquerra e Podemos que o que fai é evitar o discurso parlamentario da okupación. [ERC, Sumar, Podemos e Vox non estiveron na comparecencia da asociación no Senado]
—Que tipos de casos de okupas son máis frecuentes?
—A maioría dos casos que recibimos son de inquiokupación. Entre xaneiro e agosto o 81% das consultas que recibimos tiveron que ver con inquiokupación. A situación é dramática. Unha sentenza para botar a uns okupas de patada na porta tarda ao redor de 23,2 meses en ver a luz, segundo datos do Consello Xeral do Poder Xudicial. A inquiokupación é unha situación distinta. Existe un real decreto que paraliza o desafiuzamento ou o lanzamento de supostas familias vulnerables. Isto provoca unha falta de límites á okupación destas familias, xa que ata que non decaia este decreto van seguir nas vivendas. Por tanto, é un tempo incerto. Nós sempre lles recomendamos ás persoas afectadas que vaian pola vía legal. Un dato: o 57% das chamadas que recibimos en primeira instancia prefiren buscar primeiro unha solución extraxudicial para intentar recuperar a posesión nun prazo de tempo máis curto.
—Que baleiros detectan na lexislación actual?
—Non existe unha lei antiokupación como tal, por tanto non poder atallar o problema. A lei de desafiuzamento exprés (como che dicía, a media para sentenza de desafiuzamento cífrase en 23,2 meses) non inclúe aos grandes garfos, o que facilita que haxa unhas mafias totalmente controladas por un pequeno grupo de persoas que «rendibilizan» a vivenda usurpada dun banco ou a un gran garfo. Se o propietario intenta facerse coa vivenda, eles decláranse vulnerables para que se paralice o desafiuzamento. A modo de extorsión pídenlle unha cantidade ao propietario para poder liberar a vivenda. A ausencia de lexislación favorece o desenvolvemento destas mafias okupas.
—A lexislación que protexe as familias vulnerables continúa. Parece lóxico non?
—Si, e o Estado foi incapaz de ofrecer os recursos necesarios a estas familias vulnerables para que non teñan que ser desafiuzadas. A lei é o decreto mal chamado do escudo social.... e non, o Estado non foi capaz de ofrecer os recursos necesarios. O que fai o Goberno é prorrogar un decreto utilizando os recursos habitacionales de terceiros. Hai que considerar que o 93,4% dos propietarios de vivenda en alugueiro só teñen unha vivenda no mercado. Por tanto está a afectar fundamentalmente a estas familias traballadoras. Nós o que estamos a pedir é a derrogación deste real decreto e que dun xeito paralelo o Goberno sexa quen cun presuposto, cunha partida orzamentaria, poida ofrecer aos servizos sociais recursos para atender a esas familias.
—Cal foron os casos máis difíciles xestionados?
—Os de inquiokupación. Hai habido familias que tamén se viron afectadas pola crise económica derivada do coronavirus e tivéronse que mudar a outra comunidade ou a outra cidade. Alugaron a súa vivenda para non ter un dobre gasto (pagar alugueiro e hipoteca). Pois ben, e debido ás débedas que acumularon co banco polos seus inquiokupas, perderon o inmoble. Están tamén os casos dos veciños conviventes en edificios onde se instalaron mafias de okupas. Está a perpetuarse o sufrimento destas familias.