Goberno e axentes sociais conclúen a súa reunión sen acordo para a prórroga
15 ene 2021 . Actualizado ás 10:06 h.«Desde finais de marzo ata decembro, o número de persoas en ERTE en España reduciuse en case 2,9 millóns», asegura nun dos seus informes o Ministerio de Traballo e Economía Social. O ritmo de reincorporación de traballadores (79,1 %) desde o maior pico de inactividade, foi meteórico. O país só se viu superado polos Países Baixos (85,7 %). Avantaxa a potencias que sufriron un golpe máis ponderado da crise, como é o caso de Alemaña. As cifras son para sacar peito, aparentemente. Así o interpreta o ministerio, que cre que se debe á capacidade de reacción que ten a economía española e a unhas medidas restritivas que, «tendo a saúde como prioridade», foron máis laxas -en comparación coas de países europeos da contorna- para sectores intensivos en emprego, como o da hostalería. Outra cousa é o que pase de agora en diante. Coa terceira onda golpeando os hospitais e os Executivos decretando novos peches, é probable que a cifra aumente nas próximas semanas. Sempre que axentes sociais e o Goberno cheguen a unha prórroga para os ERTE. A reunión de onte saldouse con outra chamada a seguir negociando os últimos flocos.
Pero, non todos coinciden co diagnóstico do Goberno. A secretaria de Emprego do sindicato Comisións Obreiras (CC.OO.) en Galicia, Maica Bouza, sostén que este «milagre» español ten que ver con tres factores: coa especialización produtiva do país, polo peso do emprego público -onde é máis difícil regular os persoais-, e sobre todo, co fenómeno da temporalidade, tan estendida na economía española. «Hai unha flexibilidade tan alta para a contratación temporal que fai que non sexa necesario para as empresas recorrer aos ERTE», explica. Hai contratos dun só mes, de semanas e ata de días. No caso de que unha empresa se vexa obrigada a pechar temporalmente por razóns sanitarias, non recorre ao ERTE, simplemente deixan de renovar os contratos para axustar os custos. Eses traballadores que quedan sen emprego non chegan a entrar en ERTE. Moitos optan por agardar a que mellore a situación e levántense as restricións para volver chamar á porta. «Hai que ter en conta que nove de cada dez contratos que se crean máis ou menos son temporais», apunta Bouza. Segundo ela, a situación tamén se repite en Galicia: «No penúltimo trimestre ao redor do 30 % dos contratos en Galicia eran dunha semana. Eses non se van ao ERTE».
Unha anomalía na UE
As estatísticas de Eurostat danlle a razón. España lidera de longo o ránking de traballo precario na Unión Europea. Case o 22 % dos traballadores en activo no 2019 tiñan traballos temporais. O dobre da media comunitaria. Para atopar rexistros dese calibre habería que tornar os ollos cara a Montenegro (26,1 %), que non forma parte da UE.
«A medida que se iniciou a desescalada nas restricións á actividade, a cifra foise reducindo a gran velocidade», explica o ministerio, pero non menciona que moitos empregos se evaporaron co paso dos meses, alixeirando a bolsa dos ERTE. Por iso é polo que España teña hoxe só ao 4,5 % dos asalariados en activo (756.000) baixo o paraugas dos expedientes de regulación temporal de emprego, fronte ao 5,20 % de Alemaña (1.950.000) ou o 8,9 % do Reino Unido, onde aínda hai 2.400.000 empregados á espera de retomar a actividade. Os británicos teñen unha das cifras máis baixas de temporalidade (3,8 %). En países onde este fenómeno é tan residual, é frecuente que as empresas recorran en primeira instancia ao ERTE, xa que os contratos non expiran de forma natural e teñen que pagar indemnizacións en caso de axuste.
Prohibición de despedimentos
Outros dous factores secundarios que poden manter baixo control os ERTE son o endurecemento das condicións para solicitalo e a reticencia dalgunhas empresas a recorrer a este mecanismo que as penaliza se despiden nos seis primeiros meses posteriores á reincorporación de traballadores. Isto fai que busquen fórmulas alternativas de axuste laboral, como a baixada salarial.