Os expertos aconsellan adiantar a toma de decisións para a xubilación

G. Lemos REDACCIÓN / LA VOZ

ECONOMÍA

Foto de familia de los participantes en la jornada informativa sobre el sistema de pensiones.
Foto de familia dos participantes na xornada informativa sobre o sistema de pensións. César Quián

«O problema das pensións non se resolve con nenos nin inmigrantes», aseguran

12 novs 2019 . Actualizado ás 21:59 h.

Desterrar os falsos mitos que rodean o sistema público de pensións e concienciar á poboación da necesidade de planificar o retiro para cubrir as necesidades que cada un se marque cando chegue o momento de abandonar o mercado laboral. Eran os dous obxectivos da xornada informativa organizada este mércores polo BBVA, La Voz e a Universidade da Coruña, na que se abordaron os dous grandes retos (presentes e futuros) das pensións: a sustentabilidade do sistema e a suficiencia das prestacións.

José Antonio Herce, presidente do Foro de Expertos Independentes do Instituto BBVA de Pensións, destacou a falta de adaptación dos sistemas de previsión social aos cambios na demografía do último século e medio. Nese sentido, lembrou que, en 1900, apenas o 25 % da poboación chegaba a cumprir os 65 anos, pero que hoxe máis do 90 % chegan vivos a unha idade que se segue tomando como referencia para o retiro, pese ao aumento da esperanza de vida. «Non estou a dicir que haxa que xubilarse aos 81, senón que a esa idade estamos agora tan ben como en 1900 aos 65», apuntou o profesor.

Ante ese escenario, Herce concluíu que «o problema das pensións non se soluciona con nenos nin con inmigrantes», porque o problema non é ter máis cotizantes para abonar as prestacións actuais, senón o desequilibrio estrutural entre vidas laborais cada vez máis curtas (pola entrada tardía ao mercado de traballo) e retiros máis longos.

«A Seguridade Social en doce anos xa devolveu todo o cotizado polo xubilado medio, e a este aínda quedan dez anos de vida», lembrou o experto, que chamou a abordar con seriedade o debate sobre a sustentabilidade do sistema de pensións. E é que aínda que o cobro de prestacións está asegurado, xa que sempre haberá un 10 % do PIB para repartir, a suficiencia das mesmas dependerá das decisións que se tomen nos próximos anos.

E é que, lembrou, cos actuais ingresos só estaría asegurado o abono de 12 das 14 nóminas que perciben anualmente xubilados e viúvas. E iso grazas ao sistema de caixa única co que se xestiona a Seguridade Social, xa que se esta se descentralizase, dixo, habería varias provincias (entre elas algunhas galegas) que apenas poderían cubrir a metade desas pagas, sete de catorce, mentres en rexións máis ricas, como Madrid ou Baleares, o sistema sería excedentario.

As alternativas en Europa

Entón, cal sería a solución para equilibrar as contas da Seguridade Social? Herce deixou claro que non hai varitas máxicas e para iso repasou outros modelos europeos. O sueco, por exemplo, garante que as prestacións suban todos os anos co custo da vida, como reclamaron nos últimos meses os movementos de xubilados en España, pero a cambio ofrece pensións moito máis baixas (a contía inicial rolda o 40 % do último salario, a metade que en España).

Outro modelo sería o mixto, con prestacións públicas e outras privadas por achegas obrigatorias a plans de empresas , como o que se aplica nos Países Baixos e que fai que os seus cidadáns gañen máis retirados que cando están en activo.

Nese contexto, e mentres a Comisión do Pacto de Toledo non acorda a reforma do sistema de pensións en España, os expertos insistiron onte na necesidade de que os cidadáns planifiquen con tempo o seu retiro, para evitar sorpresas cando xa non teñan marxe de manobra polo lado dos ingresos. «Canto máis sabes, mellor decides», incidiu Yolanda Martínez-Baixo, directora da Territorial Noroeste do BBVA, durante a apertura das xornadas, na que estivo acompañada do reitor da UDC, Julio Abalde.

«Os expertos din que o momento ideal para facer unha planificación do que queremos facer no noso futuro son os 34 anos», dixo a directiva, aínda que David Carrasco, director comercial, pensións e mercadotecnia en BBVA Asset Management aconsellou anticipar a toma de decisións e comezar a planificar o retiro nada máis se ingrese no mercado laboral, «para dar tempo ao milagre da capitalización composta a que aforre por nós». 

Múltiples formas de aforro

Na mesa redonda -na que tamén participaron no debate Carlos Estévez Mengotti, profesor de Fundamentos da Análise Económica na UDC, que chamou a despolitizar o debate sobre as pensións para abordalo, e Juan José Sardiña, alumno do Máster Universitario en Economía da universidade-, Carrasco explicou que o aforro de cara á xubilación pódese articular a través de distintos produtos. Xa sexan específicos (como os plans de pensións) ou outras formas xenéricas (como o investimento inmobiliario). E que hai casos nos que non é necesario sequera aforrar, xa que o axuste se pode realizar, se así se planifica, reducindo os gastos tras o retiro.

Case medio millón de persoas planifican a súa retiro a través das canles dixitais do BBVA

A pesar da falta de información oficial, xa que o Goberno se resiste a enviar a carta laranxa coa que, de acordo a unha lei do ano 2011, debería trasladar aos traballadores maiores de 50 anos os datos sobre a súa futura pensión, estes teñen á súa disposición ferramentas privadas que lles poden axudar a planificar a súa xubilación.

Así o explicou Carrasco, que lembrou que, no caso do BBVA, a entidade puxo en marcha no 2013 A miña Xubilación, unha iniciativa de educación financeira cuxa misión é contribuír a un mellor coñecemento do sistema de pensións entre a sociedade e mellorar a toma de decisións informadas.

En febreiro deste ano, o banco daba un paso máis co lanzamento de BBVA Future Planner, unha ferramenta coa que busca que as persoas que o desexen poidan pasar da información á acción. Con esta nova aplicación, aberta tamén a aqueles que non son clientes da entidade, os usuarios poden proxectar a súa vida futura para planificar as súas necesidades financeiras tras o retiro e, se é o caso, o aforro que sería preciso para cubrilas. Nestes sete meses, a ferramenta roza o medio millón de accesos.

No caso dos clientes, explicou Carrasco, a aplicación permítelles, grazas á tecnoloxía big data, obter unha estimación da pensión pública, a partir do salario bruto anual actual, a idade prevista de xubilación e o tempo cotizado. Ademais, simulando os ingresos que quedarían cando se xubile (ademais da prestación pública téñense en conta os produtos de aforro contratados ou posibles ingresos extras) e os gastos que deberá asumir tras o retiro (que se calculan reducindo nun 20 % os que ten na actualidade), Future Planner mostra a cantidade extra que necesitaría aforrar o cliente para poder cumprir as súas expectativas financeiras unha vez xubilado. Non só iso, senón que comparará a súa situación financeira coa doutros clientes no seu mesmo estrato socioeconómico que superen os 65 anos, para que se poida facer unha idea de como poden variar as súas necesidades tras o retiro.

No caso dos non clientes que queiran acceder a BBVA Future Planner, simplemente terán que introducir na ferramenta unha mínima información económica e laboral, como é o seu salario bruto anual, a idade de xubilación prevista e os anos cotizados ata o momento (contabilizando desde os 25).