En plena onda de frío polar son moitos os que tiran de calefacción para soportar as baixas temperaturas. Hai quen nin sequera ten esa posibilidade
05 abr 2019 . Actualizado ás 18:24 h.A duras penas chegan a fin de mes, como para permitirse o luxo de quentarse. O día que probaron a pór un calefactor eléctrico, a factura deulles un susto de morte. As mantas son as súas únicas aliadas. Dúchanse menos do que quererían e poñen dúas lavadoras ao mes. Cean o mesmo que comen para non cociñar dúas veces, non se permiten un café no bar, e menos aínda, un filete.
«Coa luz da tele me apaño. Non acendo nada máis»
Juan rolda os 70, sete décadas de azarosa vida que darían para un drama por capítulos. Deses que cando se escoitan, dan un baño de realidade a calquera. Xubilouse de forma anticipada, tras sufrir un accidente no xeonllo. Un autónomo do sector das telecomunicacións que o tivo todo -«cheguei a cobrar un millón de pesetas instalando televisores en hoteis de luxo de México»- e quedou sen nada «pola miña mala cabeza».
Cobra unha pensión non contributiva: 380 euros mensuais cos que fai exercicios de equilibrismo que serían a envexa do mellor circo de acróbatas. Reparte esa cantidade entre o alugueiro do piso no que vive, que se come a maior parte (uns 350), a factura da luz, o teléfono e a comida, claro. Nada de caprichos, por suposto. E aquí os luxos equivalen simplemente a falar de tomarse un café no bar de abaixo: «Invítame a miña exmuller, coa que me levo moi ben. Ela axúdame moito. Tamén me prepara tápers». Só se concede , cando o diñeiro lle acada, uns puritos de 45 céntimos que adoita alongar partíndoos en dous. O televisor do salón pode invitar a enganos, pero xa nos advirte de que «é un agasallo dun amigo da infancia, que vive en Valladolid . O outro día veu verme e tróuxomo. ¡Fíxome unha ilusión!».
«Déitome moi pronto, ás sete e media ou oito da tarde, para non gastar luz»
O sofá está forrado de mantas, indispensables nunha casa sen calefacción. «Unha vez ocorréuseme pór un calefactor eléctrico e tivéronme que axudar a pagar a factura». Sobre a mesa, a última. Vén de facer o pagamento en Correos: 14 euros. E iso que ten un desconto de seis euros polo bono social. «Ás sete e media, oito, voume para cama. Así non sigo gastando. E tiro da luz que emite o televisor para non acender a lámpada». Mus, un cruzamento de mastín e can alemán herdado da súa filla, é unha fonte inesgotable de calor, e de cariño. Combate o frío con duchas quentes, pero só tres cada semana. E dúas lavadoras ao mes. Todo está calculado ao milímetro para poder chegar a fin de mes.
«Vivo o día a día»
Garavanzo a garavanzo, vai sumando axudas: a bolsa de alimentos non perecedoiros que recolle cada trinta días na parroquia , tres meses de alugueiro que abona o Concello, ademais dun cheque de 150 euros anuais para luz e auga, e un cartón cargado con outros 150 para alimentación. «Antes tiña cochazos. Agora móvome en bus, que me sae gratis porque son xubilado». Juan non pode optar a unha vivenda social «porque teño débedas sen pagar». Recoñece que lle custou moito atopar piso, que pasou por «chamizos compartidos inmundos, que eran como durmir ao raso». E a pesar de todo, séntese afortunado: «Vexo as calamidades dos que están aínda peor, e dígome que hai que vivir o presente e non pensar no que tiven no pasado e xa non teño».
«Todos os invernos acabo no hospital por culpa do frío»
A estufa de butano que lle acaba de regalar a súa filla hase convertido na estrela da casa. «E porque me comprou a bombona. Se non, estaría apagada», conta esta veciña do barrio vigués do Calvario, pegada á súa nova e inseparable compañeira de piso, con permiso da súa parella Santi e o seu pequeno can Nen, que fai as veces de coxín.
Motivos para abrigarse non lle faltan. Se o común dos mortais tirita estes días nunha Galicia varrida por unha onda de frío polar, persoas como Clara, que ten 49 anos, deben facer fronte a vicisitudes engadidas, como unha insuficiencia pulmonar que a obriga a estar ben pertrechada para non acabar no hospital: «Xa me ingresaron tres veces. É raro o inverno que non remato alí». Esta semana, apenas sae da cama. «Teño tres mantas e un edredón. Pénsome dúas veces o de ducharme porque no baño me conxelo. É unha vivenda moi fría. Interior. Non lle dá o sol en todo o día». Tamén probaron no seu día cun calefactor eléctrico, pero chegoulles unha factura de 250 euros e «nunca máis». Cando nas noticias escoita que a luz subirá outro 7%, xura en hebreo: «Acórdome de todo o mundo. Non di o Goberno que o importante son os servizos sociais? Onde está o benestar da xente?
«En cama teño tres mantas e un edredón e no baño, conxélome. Ao piso non lle dá o sol»
Levan tres anos neste piso social, concedido pola Xunta, e acábanlles de comunicar que lles dan unha prórroga dun ano máis. Pagan cen euros mensuais por el. «Pero a iso hai que engadir setenta euros de luz, outros sesenta de gas, un préstamo...». Clara padece diabetes, unha enfermidade que a deixou sen visión nos dous ollos. Debería levar unha dieta estrita, pero «con 150 euros para comer, non dá. Comer ou cear fóra? O máis lonxe que habemos ir é ao balcón». Este pasado Nadal non houbo marisco na súa mesa senón «uns mexillóns, e porque nolos regalaron».
Nin para unha cadeira de rodas
Cobra unha pensión non contributiva de 550 euros, cun suplemento de 200 por segunda persoa, e é que Clara é totalmente dependente de Santi, a súa parella desde hai doce anos, e o seu coidador. Sobre todo, desde que perdeu mobilidade nas pernas. Cando Santi ten ensaio -é percusionista-, antes ocúpase de deixala en cama, porque ela soa non se podería desprazar dun cuarto a outra «Dou dous pasos e mórrome de cansazo. Estou atrapada en casa. Só saio para ir ao médico». Non lle viría mal unha cadeira de rodas: «Non teño nin para pagar unha de segundo cu», admite tomándollo con humor, por non chorar. Santi é músico de profesión pero leva máis dun ano en paro. «Non lle sae nada», laméntase Clara. «Por algún birlo páganlle vinte euros, pero tamén limpou leiras ou pintou casas». Cando Santi non está, Nen é o seu desafogo: «Cando xa non podo máis, o meu peludo enxuga as miñas bágoas. Non quero estar a me queixar das miñas penas a todo o mundo todo o intre. Logo ríolle un pouco e a seguir».
Máis información
