Facenda aclara por vez primeira quen debe xustificar as dietas no IRPF

Mario Beramendi Álvarez
Mario Beramendi SANTIAGO / LA VOZ

ECONOMÍA

M. MORALEJO

Se o empregado vai no seu coche, é a empresa; se usa transporte público, farao el

11 ene 2019 . Actualizado ás 18:50 h.

Unha recente resolución do Tribunal Económico Administrativo Central (TEAC), dependente do Ministerio de Facenda, acaba de fixar por vez primeira os criterios para saber cando ten que xustificar as dietas o traballador e cando o ten que facer a empresa, de forma que estas se poidan declarar exentas no imposto da renda das persoas físicas (IRPF). Trátase dun fallo que unifica doutrina, vinculante para toda a Axencia Estatal da Administración Tributaria (AEAT), e dunha enorme repercusión porque afecta a miles de traballadores e constitúe unha gran bolsa de fraude, xa que tradicionalmente as dietas hanse usado como vía retributiva para evitar ao fisco.

Facenda leva anos coa lupa posta, e hai tempo que empezou a pedir xustificacións aos empregados. En moitos casos, estes respondían que a documentación a tiña a empresa, pero a administración tributaria non se daba por satisfeita. En Galicia, por exemplo, o Tribunal Superior de Xustiza de Galicia (TSXG) fallou no 2016 en favor dun traballador que mantiña un litixio con Facenda e ao que o fisco lle reclamaba (pola súa declaración do 2009) unha cota adicional de 2.985,60 euros por esas dietas que non xustificara e unha multa de 1.231,4 euros.

A sentenza non só anulou esa liquidación, senón que dixo correspondía ao empleador, é dicir, á empresa, acreditar e xustificar esas dietas. E que di agora o TEAC? En primeiro lugar, como criterio xeral, establece que non existe ningún obstáculo normativo que impida á AEAT comprobar ao perceptor de retribucións que foron declaradas como dietas. Devandito isto, no primeiro punto da resolución establece que os gastos de locomoción mediante o uso de vehículo privado, así como os de manutención, deben ser acreditados polo pagador (empresa). «A el correspóndelle xustificar o día e o lugar de desprazamento que, xunto co motivo ou razón de leste, son precisamente os extremos que permiten acreditar que as cantidades (euros por quilómetro ou euros por día) establecidas na norma quedan exoneradas de tributación por obedecer a razóns laborais e de desenvolvemento da actividade económica», explica o TEAC no seu fallo, no que se matiza, ademais, que todo isto non é obstáculo para que o traballador poida achegar voluntariamente a xustificación dos gastos. En segundo termo, o TEAC establece que os gastos de locomoción, en caso de utilizarse un medio público de transporte , así como os de estancia, deberá xustificalos o empregado, é dicir, o perceptor das dietas, que é quen efectuou os pagamentos e quen ten os xustificantes expedidos ao seu nome.

Gastos de peaxe e aparcadoiro

O mesmo aplícase aos gastos de aparcadoiro ou peaxe no caso de que se utilizou un vehículo privado. Con todo, neste suposto, non queda aí a cousa para Facenda, que tamén pode reclamar xustificacións á empresa: «A acreditación da vinculación destes gastos coa actividade económica da entidade pagadora corresponde a esta última, pois a ela lle atribúe a norma a carga da probar o día, lugar e o motivo do desprazamento, e que este obedece a motivos laborais», matiza o TEAC.

Cando o traballador alegue, nun proceso de comprobación, que os xustificantes dos gastos efectuados están en poder da empresa, Facenda non podería facer tributar ao empregado sen antes intentar obter do seu pagador a documentación que avalaría as exencións. Agora ben, segundo o criterio do TEAC, no caso de que o beneficiario da dieta teña acceso pleno aos xustificantes como membro da empresa non poderá agarrarse a esta salvaguardia para non achegar a documentación.