Bruxelas reclama a Alcoa que actúe con responsabilidade respecto do seu persoal
ECONOMÍA
A Comisión móstrase disposta a paliar os efectos «dolorosos» do posible peche
22 oct 2018 . Actualizado ás 08:06 h.O eco dos berros de protesta e indignación dos case 700 traballadores de Alcoa na Coruña e Avilés chegaron ata Bruxelas. O peche anunciado pola multinacional estadounidense non pasou desapercibido nos cuarteis da Comisión Europea, onde se segue con atención esta última poutada á industria do aluminio no continente.
As autoridades comunitarias apenas se repuxeron da batalla arancelaria emprendida polo presidente estadounidense, Donald Trump, cando chegou a noticia. Agora enfróntanse cara a cara aos problemas internos e estruturais da súa propia industria, que segue minguando en favor dos países emerxentes. Nin sequera as medidas comerciais de defensa impediron que continúen os fluxos de chegada de aluminio chinés.
Como resposta ao futuro incerto que afrontan os empregados de Alcoa en Galicia e Asturias, a Comisión Europea móstrase disposta a abrir todas as canles de axuda dispoñibles, desde os fondos de axuste á globalización no caso de que os traballadores sexan finalmente despedidos ata as axudas para a formación e reinserción laboral do Fondo Social Europeo. «Recoñecemos que os efectos da reestruturación industrial poden ser dolorosos para as rexións e os traballadores afectados», admiten fontes internas comunitarias a La Voz.
Sen posible intervención
A marxe de manobra do Executivo europeo para evitar o peche das dúas plantas é moi limitado. A pesar da decepción que xerou a decisión de Alcoa, esas fontes comunitarias lamentan non poder intervir para forzar á empresa a buscar unha vía alternativa: «A Comisión non ten poderes para interferir en decisións específicas da compaña respecto dos plans de reestruturación», aclaran. Iso si, Bruxelas insta á empresa a «seguir boas prácticas de anticipación e de responsabilidade social ao xestionar a súa reestruturación», unha demanda que a dirección da compaña ignorou. O certo é que non mostrou sensibilidade nin responsabilidade cos axentes sociais. Tampouco investiu esforzos en capacitar ao persoal para afrontar os cambios, como esixe o marco europeo.
A dirección da compaña en España, convocada ao cume de mañá en Madrid
A primeira reunión, mañá, a tres bandas entre o Goberno (representado polo secretario de Estado de Industria, ao estar a ministra en China ) e as comunidades de Galicia e Asturias (irán os responsables de Industria) ampliouse para poder contar tamén con representantes dos traballadores e coa dirección de Alcoa en España, que actualmente está baixo a batuta do asturiano Rubén Bartolomeu. É dicir, salvo descolgue dalgún convocado, en Madrid veranse as caras por primeira vez os tres Gobernos, o persoal e a multinacional.
Os economistas do grupo Colmeiro mostraron onte a súa preocupación polo anuncio de peche dunha compaña dun sector «estratéxico en Galicia». «Hai países , como Portugal ou Francia, que esixen un plan de recolocación para autorizar un ERE», apuntaba a profesora de Economía da USC María Bastida. «A empresa trae un marcado atraso tecnolóxico que é da súa exclusiva responsabilidade», apuntaba o catedrático Luis Caramés.
China emprega a superprodución como arma contra os seus competidores mundiais en aceiro e aluminio
maría porto
China é líder mundial en produción de aceiro e aluminio e as súas masivas exportacións han posto en xaque aos seus competidores. A industria europea e norteamericana reséntense da competencia do xigante asiático e acúsano de prácticas de dumping polos seus prezos máis baratos.
O liderado é indiscutible: o ano pasado case a metade do aceiro mundial, un 49,2 %, era made in China , segundo datos da World Steel Association. As cifras oficiais do país sitúan a produción en 831,7 millóns de toneladas. No caso do aluminio, as diferenzas acentúanse. No 2017, China selou case 36 millóns de toneladas de aluminio primario, fronte aos 3,7 millóns de Europa, segundo o International Aluminium Institute. Non só é que China produza máis aceiro que EE. UU. e a UE xuntos, o problema para os seus competidores é que a metade vai á exportación.
As acusacións de que a sobreproducción chinesa alaga os mercados, que provoca a caída de prezos e reduce a competitividade dos seus rivais, foron constantes nos últimos anos. Cúlpase ao país de prácticas desleais por vender aceiro e aluminio de baixa calidade a prezos inferiores ao custo de produción.
A súa industria sostense grazas ao endebedamento e a inxeccións de axudas públicas Pequín defendeu á súa industria das acusacións de dumping ante a Organización Mundial de Comercio (OMC). Reivindica que os seus siderurgias son máis competitivas e que o exceso de produción é un problema global do que outros países tamén son responsables. Pero ninguén dubida que o segredo chinés para conquistar o mercado mundial é sinxelo, á vez que irresistible para os compradores: prezos máis baratos que os seus rivais e sen problemas de stock pola súa sobreproducción.
Apoio estatal
E conségueo non só porque os custos salariais en China son máis baixos, senón tamén porque a industria siderúrxica e metalúrxica é estatal: grandes conglomerados públicos, a pesar de que algúns se privatizaron. Son grandes empresas que se sosteñen con axudas públicas e ás que se permite estar moi endebedadas. Non compiten en igualdade co resto das compañas internacionais, xa que o seu banqueiro é o Goberno. Ademais, reciben beneficios fiscais polas exportacións.
É unha industria herdada das décadas de desenvolvemento que obraron o milagre chinés, cando se necesitaba unha gran produción de aceiro para facer fronte ao vertixinoso crecemento da súa economía. Ademais, Pequín combateu a crise do 2008 cun millonario paquete de incentivos que acelerou a construción de infraestruturas e impulsou sectores como a automoción e a aeronáutica, que requirían moito aluminio.
A retirada das axudas e a desaceleración económica provocaron que case a metade do seu aceiro dedicásese á exportación. Os mercados alagáronse deste material chinés, que no 2015 tiña un prezo un 20 % inferior ao dos seus rivais. Na actualidade, cun crecemento do PIB do 6,5 %, é evidente que China ten un problema pola súa gran capacidade de produción fronte a unha demanda interna máis racional.
Reconversión
O Goberno é consciente de que necesita reconverter o seu sector estatal, con empresas sobredimensionadas, en moitos casos obsoletas e moi contaminantes. Pero o proceso ten un alto custo en perda de postos de traballo. O último plan quinquenal (2016-2020) para a reestruturación do sector prevé baixar a produción de aceiro en 150 millóns de toneladas e calcula que se destruirán 1,8 millóns de empregos.
A loita contra a contaminación, un dos graves problemas de China , axuda a impulsar a reconversión para reducir as emisións de CO2. Pero o ceo azul e o aire limpo cos que soña Pequín provocan negros nuboeiros en Tangshan, a principal cidade siderúrxica, situada na provincia de Hebei, ao norte do país, e que o ano pasado produciu máis aceiro que todo EE. UU. Esta zona ten como obxectivo reducir un 20 % a súa produción para o 2020, respecto ao 2017.
Os gobernos locais, que saben que as empresas estatais dan traballo á maioría da poboación, resístense aos cambios. O resultado é que hai zonas que pecharon plantas obsoletas para construír outras modernas menos contaminantes, pero máis eficientes, co que a produción non baixou. De feito, en xullo China rexistrou un aumento de produción de aceiro do 7,2 % respecto ao 2017. E sen ter en conta as plantas ilegais que funcionan sen que se contabilice oficialmente a súa produción.