O Tribunal Supremo paraliza a sentenza sobre os impostos das hipotecas e estudaraa

Ana Balseiro
Ana Balseiro REDACCIÓN

ECONOMÍA

ATLAS

O Tribunal deixa en suspenso todos os recursos de casación ata que decida se confirma a xurisprudencia que obrigaría a pagar o tributo á banca e non ao cliente

19 oct 2018 . Actualizado ás 23:39 h.

 Confusión absoluta. Iso é o que desatou este venres a insólita decisión do Tribunal Supremo de revisar se aplicará ou non o «xiro jurisprudencial» que, apenas 24 horas, consumara o propio órgano, ao publicar unha sentenza na que se corrixía a si mesmo e declaraba que era a banca e non o cliente quen debía pagar o imposto que grava as hipotecas, coñecido como actos xurídicos documentados.

A través dunha concisa nota, o presidente da Sala do Contencioso-Administrativo do Supremo, Luis María Díez-Picazo, explicaba que, «tendo en conta da enorme repercusión económica e social» do fallo coñecido a véspera (por impacto na banca, principalmente) acordou «con carácter urxente» que sexa o pleno da sala quen resolva «se devandito xiro jurisprudencial debe ou non ser confirmado». É dicir, que sexa a trintena de maxistrados que conforman o pleno, en lugar de só os seis que asinan a sentenza do 16 de outubro, quen determine se finalmente serán os bancos ou os clientes os que terán que pagar ao fisco autonómico o imposto da hipoteca. Ademais, o seu fallo entraba en colisión con outro do mesmo tribunal (aínda que da Sala do Civil) ditado a finais de febreiro.

Todo parado mentres

Deste xeito, mentres que non se fixa a data da devandita infrecuente reunión para aclarar unha sentenza propia -reunión que o presidente pide con «urxencia»- o Alto Tribunal aparcará todos os señalamientos sobre recursos de casación pendentes.

As reaccións a devandita decisión non se fixeron agardar. A primeira, no parqué, onde os títulos da banca, que a véspera se habían literalmente desangrado (o sector perdeu máis de 5.000 millóns de capitalización o xoves), rebotaron, alentados pola posibilidade de que ao final a xustiza non lles gravase con leste outro imposto, facendo un novo roto ás súas contas.

Pero quen sufriron o maior impacto foron os centos de miles de potenciais afectados polo último -ata agora cambio de criterio do Supremo, que xa se fixeron á idea de que poderían recuperar ese diñeiro, reclamándoo vía administrativa á Facenda autonómica. No caso de Galicia, hai 71.500 clientes que formalizaron hipotecas desde o ano 2014. É o exercicio a partir do cal o pagamento non tería prescrito, segundo apuntan expertos xurídicos. Non se sabe que sucederá co resto de casos, se terá que ir aos xulgados ou tamén se lles reintegrará. Todo queda no aire.

En calquera caso, a sorpresa ante a inesperada decisión do presidente da Sala Terceira foi xeral. En terra de ninguén se atopou tamén a ministra de Facenda, María Jesús Montero, que coñeceu a última noticia do tribunal durante a rolda de prensa posterior ao Consello de Ministros, cando precisamente admitía que o Executivo descoñecía o alcance que podería ter a sentenza -pola súa complexidade- e pedía «máis tempo» para analizala e coordinar unha resposta coas comunidades autónomas.

Os notarios informan

Neste escenario, durante a mañá, fontes do Consello Xeral do Notariado confirmaron a La Voz que os notarios estaban a informar a quen acudían a asinar a súa hipoteca sobre a sentenza do Supremo que establecía que era o banco e non o cliente o suxeito tributario do imposto. Con todo, desde que transcendeu o anuncio de que o fallo se revisará para decidir se se aplica ou non, as mesmas fontes apuntaron que se informaba tamén deste extremo, para asegurarse de que o contrato se axusta á lei e ambas as partes son conscientes do que asinan, incluíndo as implicacións da decisión final do Supremo respecto deste gravame.

O que non confirmaron os notarios é se detectaron que se estea aprazando a firma de escrituras, algo lóxico ata que o tribunal aclare quen debe pagar. De todos os xeitos, tras a formalización, hai 30 días hábiles de prazo para abonar este tributo, sexa quen sexa o que a lei fixe que debe correr con devandito gasto.

Quen si fixeron movementos preventivos foron os bancos. Santander e BBVA suprimiron este venres da súa web as ofertas promocionais de hipotecas a tipo variable e fixo para captar clientes. Non sexa que ao final teñan que subir os tipos para absorber o impacto deste inesperado cambio tributario.

Facenda di que vixiará para que a resolución «non sexa lesiva para as arcas públicas»

m. b.

O conselleiro de Facenda, Valeriano Martínez, recomendou este venres «prudencia» sobre o asunto da sentenza do Supremo, ao tratarse dun caso que afecta o conxunto das comunidades autónomas.

Na súa comparecencia tras a presentación do proxecto de orzamentos no Parlamento galego, o responsable da Xunta avanzou que a semana que vén haberá unha reunión en Madrid para abordar un asunto que cualificou como «complexo». A pesar de todo, o conselleiro si mostrou o seu «total convencemento do dereito das persoas a reclamar por vía administrativa, polo que actuaremos en consecuencia para que non sexa lesivo para as arcas públicas, xa que o suxeito pasivo son as entidades financeiras», dixo. Cada ano preséntanse entre 19.000 e 20.000 autoliquidacións do imposto de actos xurídicos documentados.

Sobre onde deben de dirixirse os afectados, o conselleiro de Facenda insistiu en que agora toca dotarse de «temperanza» para que se adopten as decisións necesarias, de forma que se poida facilitar a vida dos contribuíntes. Segundo Valeriano Martínez, a pelota está no tellado das administracións tributarias, que deberán dar «unha resposta coordinada», algo que afecta a todas as comunidades.