A compravenda de monte en Galicia cae ao seu nivel máis baixo en oito anos
ECONOMÍA
A mobilidade nas terras para pasto e cultivo, en cambio, si rexistra un repunte
16 jun 2018 . Actualizado ás 05:00 h.Galicia xa dispón do primeiro instrumento que lle permite coñecer a evolución do mercado de compravenda de terras agrícolas e forestais, unha ferramenta indispensable para orientar as políticas públicas nunha comunidade onde a fragmentación da propiedade e a superficie abandonada marcaron a evolución ao longo dos últimos anos. Trátase do Observatorio de Mobilidade de Terras de Galicia, que mide a evolución do 2008 ao 2016, e que mostra unha desaceleración da compravenda, inducida, en gran medida, polo descenso de operacións en parcelas de monte, que rexistraron a cifra máis baixa en oito anos: concretamente, 20.711 no 2016, fronte ás 24.164 do exercicio anterior. Obsérvase, en cambio, un lixeiro repunte da adquisición de terras de labradío e pasto, que pasan de 18.446 no 2015 a 18.670 ao ano seguinte.
Esta é a foto xeral dun observatorio no que participan, conxuntamente, a Consellería do Medio Rural, a Axencia Galega de Desenvolvemento Rural (Agader), o Fondo Galego de Garantía Agraria, a Axencia Tributaria de Galicia, o Instituto de Estudos do Territorio, a Fundación Juana de Vega e a Universidade de Santiago (USC).
A responsable da política agraria galega, Ánxeles Vázquez, quixo pór de relevo a mellora dos datos de superficie agraria utilizada no 2017, exercicio excluído do informe. Unha evolución que, ao seu xuízo, está empurrada por «a eliminación de impostos no rural galego, de maneira que se poden facer compras, vendas e agregacións sen ter que pagar impostos, o cal é fundamental». Con todo, do informe conclúese que no 2016 apenas se mobilizaron 6.027 hectáreas de monte, a cifra máis baixa en oito anos. Un dato relevante nunha comunidade como a galega, onde a mellora do sector forestal pasa, inexorablemente, por que as explotacións gañen dimensión para ser máis rendibles. Este é, precisamente, un dos eixos do Plan Forestal que ultima a Xunta. De feito, a Administración galega está a traballar en diversos proxectos en Galicia para mobilizar 1.500 hectáreas en distintos usos agroforestais. Entre eles, por exemplo, está a iniciativa para recuperar bosques de castañas en Folgoso do Courel, prados en terras abandonadas nos Ancares, pastos en Sober ou superficie para o cultivo de pemento en Arnoia.
Máis transaccións, no norte
Os datos do observatorio mostran que as maiores taxas de mobilidade danse na metade norte de Galicia, especialmente na provincia de Lugo, para superficie tanto agrícola como forestal. Entre o 2014 e o 2016, só seis municipios rexistraron unha taxa de mobilidade igual ou maior ao 2 %: Leiro (3,3 %), Beade (3,3 %), Xunqueira de Ambía (2,6 %), Mañón (2,3 %), Mugardos (2,0 %) e Cariño (2 %). Isto significa que é precisamente onde hai máis actividade onde existe un maior volume de operacións, como mostra o sector forestal do norte de Lugo e A Coruña, onde se atopan as zonas máis dinámicas, ou o sector vitivinícola na provincia de Ourense. Na comarca do Ribeiro hai empresas e adegas que precisan para o seu crecemento facerse con parcelas que, en moitos casos, áchanse dispersas. Ánxeles Vázquez, a responsable de Medio Rural, asegurou que o observatorio constitúe un instrumento que permitirá axilizar o funcionamento dos mercados de terra e priorizar desde o sector público a toma de decisións á hora de trazar a estratexia.
O prezo medio do metro cadrado segue por baixo do euro: 89 céntimos
Os datos do primeiro informe do observatorio mostran unha tendencia lixeiramente alcista desde o ano 2013 nas terras de monte e desde o 2015 no caso da superficie agrícola. Constátanse, ademais, acusadas diferenzas entre municipios, en función dos niveis de actividade e da oferta e a demanda. Nesta autonomía hai miles de propietarios de terras que viven nas cidades, que herdaron as parcelas dos seus pais e avós, e que non atopan compradores para darlles a saída. No 2016, o prezo medio da terra en Galicia situouse nos 0,89 euros por metro cadrado, pero ofrece distintos valores en función de que sexa terreo forestal ou superficie agraria útil (SAU).
No primeiro suposto sitúase en 0,58 euros por metro cadrado, mentres que no segundo se eleva ata os 1,31. Pontevedra é a provincia que ten o valor medio máis alto (1,57), seguida de Ourense (0,99), A Coruña (0,95) e, para rematar, Lugo (0,59), cunha maior demanda para usos forestais.
Pouco dinamismo
A taxa de mobilidade de terras, é dicir, a variable que mide a porcentaxe de superficie agraria ou forestal que cada ano é obxecto dunha operación de compravenda, sitúase en Galicia no 0,52 %, segundo os datos do observatorio. É unha proporción moi baixa, tal e como lembra o profesor da USC Edelmiro López. De feito, trátase dun nivel de dinamismo no mercado dez veces inferior ao que rexistran outros países europeos, como poden ser Italia, Francia ou Alemaña.
