O final do petróleo barato e de éraa de compra masiva de débeda do BCE complican o futuro á economía española
16 jun 2018 . Actualizado ás 05:00 h.A economía española mantén a velocidade de cruceiro do seu crecemento aínda próxima ao 3 %. Pero os ventos de cola, dos que se serviu para despegar primeiro e logo manterse, perden forza. Onte mesmo o Banco de España fixo pública a súa previsión, e aínda que estima que o PIB avance un 2,7 % este exercicio -idéntico cálculo que o Executivo-, un 2,4 % o próximo e un 2,1 % no 2020, advirte que o fin do petróleo historicamente barato pode causarlle problemas ao país en forma de inflación.
Pero que o barril de cru non baixe das nubes non é o único obstáculo á vista. Outro dos ventos favorables que empurraban á economía patria nacía no Banco Central Europeo (BCE) e pronto non será máis que unha leve brisa, xa que este xoves Mario Draghi anunciou que a era da compra masiva de débeda -comezou no 2015- está a piques de concluír.
Ata o 30 de setembro manteranse as compras mensuais (principalmente bonos soberanos) en 30.000 millóns de euros, e baixarán á metade ata o 31 de decembro. A partir desa data, acabouse. É dicir, que quedan seis meses e 165.000 millóns. En calquera caso, para que a retirada dos estímulos non sexa tan dramática, Draghi anunciou que os tipos de interese seguirán no 0 % «polo menos ata o verán do 2019».
Como afectará todo isto a España? Os expertos sinalan que o impacto será diferente para o Estado, a banca e o cidadán do montón. «A cidadanía non será quen máis o note, polo momento, xa que os tipos de interese non van sufrir cambios aínda. A banca, pola súa banda, reduciu bastante a súa exposición á débeda pública, pero agora perde a rede de protección de estabilidade financeira que supuñan as compras masivas do BCE», explica o economista José Carlos Díez.
Máis difícil cumprir o déficit
«O máis normal é que, ao desaparecer o principal comprador [o BCE] os investidores privados esixan tipos algo máis altos á débeda pública», engade, para apostilar que «en consecuencia, o Estado aumentará o pagamento por intereses e terá máis difícil cumprir o obxectivo de déficit». Ademais, o feito de que financiarse nos mercados sexa máis caro, pode traducirse nun menor crecemento.
En similares termos pronúnciase Javier Santacruz, profesor de Economía en Essex, ao asegurar que os cambios na política monetaria europea suporanlle ao Estado unha maior factura polos intereses da débeda, «polo que se lle acaba a marxe para incrementar o gasto cargándoo a este aforro que ata agora obtiña», sinala. Cabe lembrar que o exministro de Facenda, Cristóbal Montoro, pretendía sufragar parcialmente o incremento do gasto pola subida das pensións un 1,6 % (pactada co PNV nos Orzamentos Xerais do Estado para este ano) co aforro polos intereses da débeda.
Santacruz entende que o que o BCE fixo o xoves foi «preparar o camiño para subir os tipos de interese». «Cando isto ocorra -e non será inmediato-, terá dous efectos principais para o cidadán da rúa: encarecerase o custo das hipotecas a tipo variable, xa que o euribor empezará a subir, e mellorará, polo menos un pouco, a rendibilidade dos produtos máis conservadores, como os depósitos», explica, mentres que para a banca se traducirá nunha maior rendibilidade «vía maiores marxes».
Cristina Ares, profesora de Ciencia Política na Universidade de Santiago, pon o acento sobre a importancia das decisións que o BCE tomou nos momentos máis dramáticos da crise. «A política monetaria da UE estaba pensada cun enfoque moi restrinxido: controlar a inflación. Pero coa crise do euro, o BCE deu unha resposta política, con mecanismos non convencionais, e enviou o sinal de que a UE non era atacable». Agora é momento de pasar páxina.