O Pacto de Toledo estuda outra reforma, mentres que Suecia, Holanda ou Gran Bretaña encarnan modelos diferentes
15 abr 2018 . Actualizado ás 12:58 h.Pensionistas de toda España, convocados por CC. OO. e UGT, teñen previsto tomar de novo hoxe as rúas do país para reclamar unhas prestacións dignas. A exigua subida do 0,25 % -o mínimo que establece a lei desde a última reforma do sistema, e a baixa revalorización que o colectivo recibe desde fai un lustro- foi a faísca que prendeu a mecha dun descontento social que o Executivo pretende acougar co anuncio de subidas engadidas (entre o 1 % e o 3 % ás pensións máis baixas) nos Orzamentos Xerais do Estado (PGE), agora en tramitación no Congreso, pero con dúbidas máis que razoables de que finalmente logren saír adiante.
Paralelamente, o Goberno fiou a un Pacto de Toledo -lento e inoperante ata o momento, profundamente dividido e que esta semana suspendeu a reunión que tiña prevista- a elaboración de propostas para reformar o sistema da Seguridade Social e garantir a sustentabilidade futura das pensións, aburado pola demografía e o descuadre entre ingresos e gastos.
Esta semana, a Asociación de Institucións de Investimento Colectivo e Fondos de Pensións (Inverco) celebrou unhas xornadas nas que analizou algunhas das experiencias internacionais, pondo sobre a mesa os diferentes modelos que países veciños aplican para cubrir as prestacións dos seus xubilados, entre eles, os que -como os de Suecia , Holanda ou Gran Bretaña- complementan as pensións públicas con achegas privadas.
SUECIA
O paraíso ao que mirar. Cando se fala do Dourado das pensións, pénsase en Suecia, un dos mellores lugares para xubilarse. Baséase nun sistema de capitalización -tras a reforma do 2001- no que cada traballador percibe o que cotizou durante a súa vida laboral (se non se acada un mínimo, actívase unha pensión pública complementaria). Son as bautizadas como contas nocionales ou individuais, que cada vez máis voces expertas expoñen que se apliquen en España (con adaptacións, xa que sen elas suporían unha caída media do 15 % na pensión).
O Estado contabiliza as achegas, tanto de empleadores como de traballadores, e infórmalles dos fondos acumulados para o seu retiro. O Ministerio de Emprego quixo copiar esta iniciativa (quedou recollida na lei de reforma da Seguridade Social do 2011), pero nunca chegou a póla en práctica, como reclaman, entre outros, expertos e a patronal das empresas de investimento colectivo. Argumentan que ter esta información impulsaría o aforro privado, ao constatar a insuficiencia da pensión pública futura para manter o seu nivel de vida actual.
HOLANDA
Tamén aforro privado. As pensións públicas compleméntanse con achegas privadas. Baséase nunha prestación pública base -equivalería a un salario mínimo-, á que non se accede antes dos 67 anos, completada, por unha banda, con achegas das empresas en nome dos seus traballadores, a través de plans de pensións cunha fiscalidade vantaxosa -traballadores e empresas poden sumarse a eles de forma voluntaria-, e, por outro, pola opción de contratar produtos de aforro con aseguradoras, aínda que teñen menos apoio fiscal. No sistema holandés, aínda que a taxa de substitución (a porcentaxe de pensión que se percibe sobre o último salario) está en torno ao 90 % da última nómina, só un 30 % é a través da pensión pública.
GRAN BRETAÑA
Plans de empresa obrigatorios. As pensións públicas en Gran Bretaña cobren unha contía básica de forma xeral. A taxa de reposición en Gran Bretaña é a máis baixa da Unión Europea, do 29 % do último salario -en España é do 82 %-, como lembrou nas xornadas de Inverco Graham Vidler, director de Asuntos Internacionais da Asociación Inglesa de Pensións (LPSA). Pero a pensión pública compleméntase cunha achega a un sistema de emprego, no que a empresa inclúe ao traballador de forma automática. Desta fórmula é posible excluírse pedíndoo expresamente, pero, segundo os últimos datos dispoñibles, apenas un 9 % dos traballadores hano solicitado, co que estes plans privados de pensións están a estenderse.
A patronal española dos fondos tamén é partidaria de implementar aquí un método similar, de modo que todas as empresas -independentemente do seu tamaño- teñan un fondo privado para o seu persoal. No caso británico, cobre a case nove millóns e medio de traballadores.
Pero a pataca quente da reforma do sistema -de repartición- en España segue pasando de man de man. E os xubilados toman as rúas, indignados e preocupados a partes iguais.