Máis de 300.000 pensionistas galegos viven por baixo do limiar da pobreza

Gabriel Lemos REDACCIÓN / LA VOZ

ECONOMÍA

XOAN CARLOS GIL

Os que cobran prestacións por orfandade ou viuvez son os que pasan máis apuros

17 mares 2018 . Actualizado ás 05:00 h.

Contar cun ingreso mensual garantido non é sinónimo de vivir sen preocupacións. Que llo digan aos máis de tres millóns de pensionistas que, segundo os cálculos do sindicato de técnicos de Facenda (Gestha), viven por baixo do limiar da pobreza. Que é o mesmo que dicir que un de cada tres dependentes das prestacións da Seguridade Social non chegan, entre todas as súas pensións -aínda que o habitual é percibir só unha, hai quen compatibiliza dúas, especialmente xubilación e viuvez-, aos 8.208 euros brutos anuais.

A cifra non é caprichosa. Corresponde co 60 % da renda mediana no país, que é o listón que fixan na oficina estatística comunitaria (Eurostat) e noutros organismos como a OCDE para medir o risco de pobreza nun país.

En España, calcúlase que hai algo máis de dez millóns de persoas que viven con menos dese diñeiro ao ano (que, prorrateado en doce pagas, virían ser 684 euros ao mes). Deles, un terzo (3.148.528) son pensionistas. Con estes datos, publicados na véspera das manifestacións convocadas hoxe en todo o país, Gestha quere «pór de relevo a urxente necesidade de incrementar as pensións mínimas». Unha subida, que tamén afectaría as pagas de viuvez, á que abriu a porta o presidente do Goberno no pleno monográfico celebrado esta semana no Congreso, aínda que a supeditou á aprobación dos Orzamentos.

En Galicia, case o 40 %

Para o seu estudo, os técnicos de Facenda empregan a Estatística de mercado de traballo e pensións nas fontes tributarias da Axencia Tributaria, correspondente ao exercicio 2016 (o último do que hai datos pechados), que mostra que a situación difire bastante entre comunidades autónomas. Así, Galicia, onde case catro de cada dez pensionistas sitúanse por baixo do limiar da pobreza (39,2 %), é a segunda comunidade cunha taxa máis elevada, só superada por Canarias (40,5 %), cifras que case duplican as que se dan en rexións como Asturias (23,8 %), Aragón ou Madrid (ambas por baixo do 27 %). Unha diferenza que ten moito que ver coa radiografía dos pensionistas de cada comunidade, as súas vidas laborais (anos traballados e salarios) e os réximes de cotización.

En Gestha chaman tamén a atención sobre o «agravante de xénero». E é que, do total de pensionistas en risco de pobreza, seis de cada dez son mulleres, que ven como a fenda salarial que sofren mentres están en activo perpetúase despois do retiro (ademais de cobrar menos polo seu traballo, adoitan ter máis lagoas de cotización nas súas vidas laborais, penalizadas en moitas ocasións pola maternidade).

O estudo de Gestha vai na liña doutro publicado antes polo sindicato UGT, que fai fincapé no maior risco de pobreza asociado a certas prestacións. Especialmente ás de morte e supervivencia, xa que o 86 % dos perceptores dunha paga por orfandade e o 69 % das viúvas sitúanse por baixo do limiar dos 8.200 euros anuais que se considera necesario para vivir nunhas condicións minimamente dignas.

Quitar beneficios fiscais

Pero, como revalorizar as pensións nun momento no que a Seguridade Social ten un déficit anual de case 19.000 millóns? Para Gestha, unha solución podería estar en recortar os beneficios fiscais dos plans de pensións privados. José María Mollinedo, secretario xeral do sindicato de técnicos de Facenda, lembra que cada ano o Estado deixa de recadar 1.990 millóns no IRPF polas bonificacións ás achegas a estes vehículos de aforro para a xubilación, que «benefician maioritariamente a quen gañan máis de 60.000 euros». Tendo en conta a cifra, di, «non se entende a falta de vontade política para acordar financiar con impostos as pensións non contributivas e equilibrar o orzamento da Seguridade Social, e así poder revalorizar as pensións co IPC e manter o seu poder adquisitivo».

Os traballadores tamén perderon poder adquisitivo no 2017, xa que o IPC cuadruplicó a subida salarial media

D. V.

Os traballadores españois volveron perder poder adquisitivo no 2017. En concreto, os salarios aumentaron un 0,5 % interanual no cuarto trimestre do ano pasado, ata situarse nos 2.020,14 euros brutos ao mes, mentres que a inflación media durante o exercicio foi do 2 %, catro veces máis. Así se desprende da enquisa de custos laborais publicada onte polo Instituto Nacional de Estatística, que pon de manifesto que a política de moderación salarial imposta polas empresas tras a crise segue vixente.

Hai que ter en conta que o custo salarial inclúe máis conceptos que o soldo basee, como complementos, horas extraordinarias, pagas extras e outros pagamentos atrasados. É dicir, conceptos que engordan a nómina pero que moitos traballadores non gozan. Por iso, se se exclúe o factor variable, o custo salarial ordinario redúcese a 1.641,91 euros ao mes e o seu incremento modérase ao 0,3 %. Dito doutro modo, o soldo ordinario sufriu unha maior perda de poder de compra.

Onde segundo os datos do INE non houbo perda de poder adquisitivo foi en Galicia. E é que a estatística oficial asegura que o salario medio na comunidade incrementouse un 3,8 % o ano pasado, case o dobre do que aumentaron os prezos.

Ao contrario do que sucede no resto do país, onde os traballadores do sector servizos son os que menos alegrías viron nas súas nóminas, en Galicia o soldo medio nas empresas do sector terciario elevouse un 4,6 %, fronte ao incremento do 3,4 % para os asalariados da construción e o 1,6 % nas empresas industriais.