Afectados pola estafa de Fórum e Afinsa aínda confían no Estado para recuperar os seus aforros
19 sep 2017 . Actualizado ás 10:14 h.Transcorreron 11 anos desde que se declarou a que foi considerada a maior estafa piramidal ocorrida en España, e os seus miles de afectados aínda manteñen intactas as esperanzas de recuperar a totalidade dos seus aforros confiados ás empresas Fórum Filatélico e Afinsa.
Ata o momento, unicamente recobraron entre o 15 e o 20 % dos investimentos pola compra de selos despois de que se liquidaron as sociedades, pero manteñen a confianza en que finalmente o Estado responda subsidiariamente pola estafa. En Galicia, os prexudicados pola fraude son uns 20.000, a título ben individual, ben colectivo, e o certo é que o xuízo que se iniciou onte na Audiencia Nacional contra o presidente de Fórum servirá pouco ou nada para resarcir dos danos aos miles de prexudicados.
Os estafados só cobraron entre un 15 e un 20 % do que investiran Así o entende Antonio Corredoira, tesoureiro da Asociación Adebita formada por uns 2.000 galegos afectados a fraude filatélico. Cualifica de vergoñento todo o ocorrido durante este tempo e, do mesmo xeito que sucedeu fai un ano cando o responsable de Afinsa sentouse no banco, agora o presidente de Fórum responderá penalmente polas actuacións na sociedade filatélica: «Condéneno ou non, os afectados aspiramos a recuperar o diñeiro». E insta a que se xulgue aos cargos públicos por non controlar a estas entidades como debesen. Corredoira lembra que os afectados por aquela actividade enganosa só recuperaron ata agora o 20,5 % do perdido no caso de Fórum, e o 15 % os de Afinsa. A media de investimentos realizados situábase ao redor dos 20.000 euros, pero entre os prexudicados «hai xente que destinou todos os seus aforros á actividade prometida por estas entidades».
«Desilusionados, defraudados co sistema, desesperanzados...». Quen así se expresa é Fernando Caride, tamén socio de Adebita, ante a imposibilidade de que o Estado proceda «á reparación do dano causado na omisión da súa deber de vixilancia deste tipo de sociedades». Sostén que «Fórum e Afinsa non eran chiringuitos financeiros, eran entidades de recoñecida solvencia e actividade financeira», de aí a súa reproche «no trato a cidadáns, de primeira e de segunda». Refírese ás solucións que se tomaron para resarcir aos afectados polas preferentes e subordinadas, a través do Fondo de Garantía de Depósitos. Opina Caride que, con independencia ou non de que aos dirixentes das sociedades filatélicas condénellos a penas de cárcere, o certo é que «o seu patrimonio non vai ser suficiente para facer fronte ao pagamento das débedas cos investidores estafados».
«Aforrabamos para a universidade dos nosos fillos e tivemos que cambiar de plans»
As perdas de Enrique Lareo elévanse a uns 40.000 euros: «Aforrabamos para a universidade dos nosos fillos». E coa estafa viuse obrigado a cambiar de plans. O impacto que lle causou o engano das sociedades que investían en selos, igual que a outros miles de clientes, foi tal que agora os seus aforros os mete «no calcetín», xa que desconfía ata dos bancos. «Porque está claro que che podes quedar sen nada aínda que teña o respaldo do Estado», opina Lareo.
As provincias da Coruña e Pontevedra son as que teñen a maior parte dos afectados galegos. Os vigueses que confiaron nas empresas intervidas perderon un total de 60 millóns de euros. O seu perfil responde ao de pequenos aforradores. Un deles é Julio Comesaña, hoxe xa xubilado. «Trato de desvincularme, porque é un tema que me indigna moito. Despois destes 11 anos eu pregúntome: que demos fai a Xustiza en defensa do cidadán do montón», afirma sen alterar o ton da conversación. Iso non evita que as súas palabras sexan contundentes. «Foi unha vergoña. Que agardamos deste xuízo? Os culpables xa hai tempo que tiñan que estar castigados, o que queremos é que realmente saia algo para os afectados, queremos recuperar o diñeiro», afirma. O investidor manifesta o seu malestar polo trato discriminado que recibiron respecto doutros afectados por estafas como a das preferentes. «Máis dun chamounos avariciosos», lembra.
«A cantidade recuperada é irrisoria, apenas acada un 20 % do diñeiro que se debe aos investidores», expresa Ana Folgar, coordinadora de Adicae para este caso. Entende que a causa penal debe seguir o seu curso e, a pesar das trabas postas durante estes 11 anos, desde Adicae traballarase ata o final por defender aos aforradores estafados. Farao, asegura Folgar, na liña de que sexa o ICO o que faga unha oferta de adquisición polas cantidades recoñecidas en procesos concursais.
A estafa, en catro pasos
- O selo, un «valor seguro».
Fórum nace en 1979 ofrecendo selos cuxo valor, segundo explicaban, íase incrementando. Os clientes pagaban uns prezos fixados unilateralmente pola empresa a un prezo moi superior ao que podían conseguir no mercado filatélico. Chegaron a cifrar a súa colección en máis de 4.300 millóns de euros. - Tripla rendibilidade que un banco.
Os directivos garantían unha rendibilidade ao comprador de entre o 6 e o 8 %, o triplo do que podía chegar a ofertar un banco nos oitenta e noventa. Un gancho moi atractivo sen que as autoridades detectasen fallos durante anos. A súa popularidade expandiuse con premios, publicidade e soados patrocinios. - Pagamento de intereses con achegas doutros.
Para manter a confianza dos seus clientes e evitar o rescate dos seus investimentos e o colapso de Fórum, os responsables desenvolveron un mecanismo defraudatorio piramidal: ofrecían ao maior número de clientes renovar os seus investimentos, e con eses fondos ían pagando as desinversiones. Os clientes pensaban que pagaban coa rendibilidade dos selos. - Clientes facendo de comerciais.
E para redondear a xogada, convertían a clientes en comerciais, que á súa vez traían máis investidores. A ruleta non paraba. No 2006 interveuse.