A fraga que inspirou a Pardo Bazán

Algúns dos castiñeiros e carballos máis altos de Europa, vacalouras que están en perigo de extinción e un manto de quitameriendas conforman a fraga de Catasós, a pouco máis de tres quilómetros de Lalín. Unha paisaxe envolvente e frondoso que se converte nunha cova de 4,5 hectáreas. A súa fauna e flora inspiraron en tempos a Emilia Pardo Bazán, e son numerosos os estudiosos da escritora que aseguran que ambientou neste bosque a súa obra Os pazos de Ulloa. Pardo Bazán chegou ata aquí tras casar con don José Quiroga -a fraga tamén se chama Carballeira de Quiroga-, descendente dunha familia que tiña un pazo nesta zona, polo que a coruñesa pasou longas tempadas neste lugar. A súa obra podería ser un paralelismo deste bosque: naturalismo versus natureza, a confrontación de que o real é natural e é que, como ocorre neste lugar, os troncos son os que poñen os límites. A escritora reflexa na súa obra un retrato nítido da sociedade do momento, unha descrición fiel do social e da contorna.

As árbores, dereitos como veleiros, conforman un carreiro curto e ameno de pouco máis dun quilómetro, apto para un paseo familiar de domingo. A fraga foi declarada Monumento Natural pola Xunta no ano 2.000, forma parte do catálogo de e árbores senlleiras algúns castiñeiros teñen máis de 300 anos, miden máis de 30 metros de alto e 5,5 de perímetro. Presentan a maior taxa de crecemento de toda Europa.

Este bosque é un laboratorio natural con árbores caídas que se converten en bancos con vistas ao paraíso. De súpeto, a media tarde, un corzo atravesa o bosque e confirma que esta fraga é a casa de moitas especies animais. Hai fungos, brións e liques, ademais de carafio e insectos, ras e outros pequenos mamíferos que buscan refuxio nas cavidades dos troncos das árbores.

Na Carballeira de Quiroga é recomendable pechar os ollos e escoitar. Os paxaros cantan e nas árbores soa a música do vento que transforma o mundanal ruído nun oasis de paz e tranquilidade.

Catasós saltou aos medios de comunicación hai uns anos nos que unha liña de alta tensión ameazo os máis de 2.000 árbores deste espazo. Os veciños mobilizáronse, pero o asunto aínda non rematou.