Hai 75 anos as lendas do ciclismo xa eran de Ponteareas

DEPORTES

Delio Rodríguez Barros el día que se proclamó campeón de la Vuelta ciclista a España el 31 de mayo de 1945 con 29 años vistiendo el maillot del «Diario Ya», entonces patrocinador de la carrera. Delio conserva a día de hoy el récord de victorias de etapa en una misma edición con doce triunfos.
Delio Rodríguez Barros o día que se proclamou campión da Volta ciclista a España o 31 de maio de 1945 con 29 anos vestindo a camisola do «Diario Ya», entón patrocinador da carreira. Delio conserva a día de hoxe a marca de vitorias de etapa nunha mesma edición con doce triunfos. Non dispoñible

Cúmprense tres cuartos de século da primeira vitoria galega na Volta ciclista a España

30 may 2020 . Actualizado ás 18:05 h.

Os pinganillos, os potenciómetros, as trampas nos simuladores, os freos de disco ou a altura das medias. Hoxe o ciclismo vive pendente dos detalles e instalado entre polémicas dificilmente comprensibles para intrusos. Inimaxinables cando este deporte consistía en pedalear para chegar a meta e, entre medias, buscarse a vida. Era pouco máis cando no Tour de principios do século XX, o pelotón tiña que sobreporse a pedradas do público, asaltos, barricadas, cristais no asfalto e disparos en plena competición. Nin mellor, nin peor. Moi diferente.

Das clásicas ás grandes voltas. De Francia a Italia e do Giro á Volta. A rolda española disputou a súa primeira edición en 1935, un ano antes da Guerra Civil que sumiría á carreira na irregularidade —os anos 1937, 1938, 1939 e 1940 non se disputou, tampouco no 1943 e 1944 polo inmediato contexto bélico en Europa—. A primeira edición gañouna un belga, Gustaaf Deloor. A segunda, a do 36, volveuna gañar. Pero desde o posto 24 da xeral aproximábase unha revolución desde o norte.

Delio, o primeiro da saga

Delio Rodríguez era o maior de seis irmáns. Cinco homes e unha muller. Catro chegaron a profesionais e tres a ter carreiras destacables: Delio, Emilio e Manuel Rodríguez. Aurita, a única moza, tamén lle pegaba á bicicleta. Desde Ponteareas, formaron unha saga familiar que dominaría o pelotón español das décadas dos corenta e os cincuenta. Delio finalizou 24.º na Volta de 1936 e a súa evolución foi constante. En 1942, defendendo as cores da efémera sección ciclista do Deportivo da Coruña, foi un gregario de luxo para a vitoria de Berrendero en 1942 e en 1945, na V edición da rolda española, proclamouse campión. Este ano cúmprese o 75 aniversario daquel fito, que non sería o último gran logro que a localidade pontevedresa acadaría no ciclismo. De ningunha maneira.

Cinco anos máis tarde, en maio de 1950, Emilio Rodríguez proclamouse campión da Volta. Outra data histórica para o deporte galego que volvía confirmar o seu poderío ao manillar a pesar da retirada de Delio en 1948. Xunto a Emilio, no segundo caixón do podio, estaba o seu irmán. Manuel Rodríguez. Manolo.

«Delio foi un gran esprinter que gañou 12 etapas da Volta de 1941 —en total acumula 39 vitorias de etapa na rolda española, unha marca aínda vixente e moi lonxe das 20 que logrou Alessandro Petacchi na primeira década dos 2000—, só superado por un belga que gañou 13 no 77, Freddy Maertens». O meu pai era o contrario, o rei da montaña, que gañou dúas veces a camisola, ademais do campionato de España de fondo de estrada o ano da súa retirada», lembra Rafael Rodríguez, fillo do ciclista e un dos representantes de futbolistas con máis traxectoria no fútbol español tras colgar as botas no Xerez. A día de hoxe é o representante, entre outros, de Álex Bergantiños. Unha relación que dura xa 14 anos.

Unha sanción política

As tensións entre marcas, equipos e ciclistas non son algo novo. Delio e Emilio gozaban dun cartel de privilexio dentro do mundo e iso custoulles non poucas discusións. A federación obrigou a Emilio e aos seus compañeiros a participar na Volta de 1947 despois de que o seu equipo, a Unión Deportiva Sans, negouse a ser da partida por un conflito coas marcas dos tubulares que debían utilizar. Correu, pero cando a carreira pasou por Barcelona un directivo do conxunto catalán tratou de levar a Emilio de incógnito a Mallorca para certificar o seu abandono. Con todo, acabou a carreira en cuarta posición por detrás de Delio. Conflitos deste tipo era comúns.

Emilio Rodríguez Barros atravesando la meta del antiguo estadio Metropolitano de Madrid en la última etapa de la ronda española en septiembre de 1950 que lo coronó como campeón a los 26 años por delante de Manuel Rodríguez, también hermano suyo y tres años más joven.
Emilio Rodríguez Barros atravesando a meta do antigo estadio Metropolitano de Madrid na última etapa da rolda española en setembro de 1950 que o coroou como campión aos 26 anos por diante de Manuel Rodríguez, tamén irmán seu e tres anos máis novo. EFE LAFOTOTECA.COM

«Eu corrín con eles. Con Emilio e con Manolo. Eran buenísimos, principalmente o Emilio», explica Raúl Rey (Ourense, 1936), outro ciclista con pedigrí que chegou a correr o Tour e acariñou unha vitoria de etapa na Volta de 1964. «Emilio e Manolo fóronse a unha Volta a Portugal e naqueles anos había moi malas relacións politicamente entre España e Portugal. Avisáronlles que abandonasen, pero non o fixeron porque eles estaban a gañar moito diñeiro en Portugal. Entón sancionáronos por dous anos. Estiveron dous anos sen poder correr. Só se adestraban e foi cando os coñecín», explica o exciclista do Transbordadores que mostra as súas preferencias entre os irmáns: «A xente acórdase de Delio, pero para min Emilio era mellor ciclista. Delio foi un esprinter, gañou unha Volta e noutra gañou non se cantas etapas. Gañaba moitas carreiras e entón era moi famoso. Tan famoso que sempre se falaba de Delio ou dos irmáns de Delio».

Cando recuperaron a ficha federativa tras cumprir a sanción, Emilio, Manolo e Raúl Rey compartiron equipo. «Fun a Ponteareas a coñecelos grazas a un amigo de Ourense e estivemos a adestrar con eles. Chegamos a correr xuntos nun equipo que se formou en Ourense que era dunha marca de recauchutados e parches. Estiven con el un ano ou dous nos que corremos carreiras como a Volta a Eibar», lembra Raúl.

Ponteareas, o Uruguai galego

«Temos tres vencedores da Volta nun pobo que fai non tanto tiña 5.000 habitantes. Isto é algo que non pasou nin en Madrid, nin en Barcelona, nin en Valencia. En ningún sitio do mundo, é algo incrible. É un caso parecido ao do Uruguai no fútbol, un país tan pequeno que gañou dous mundiais», explica Rafael lembrando que Álvaro Pino, gañador na edición de 1986, tamén é de Ponteareas.