Bibiana Collado Cabrera, escritora: «Gustaríame que este libro nos servise para pensar xuntas»

Bibiana Collado Cabrera (Borriana, Castelló, 1985) estudou Filoloxía Hispánica e dá clases de Lingua e Literatura a alumnos de bacharelato. Escribe poemas desde que lembra e publica as súas coleccións desde hai anos. Neses poemarios reflexiona sobre temas tan crus como a violencia —a machista especialmente— ou a conciencia de clases. Faino cunha intimidade, sensibilidade e empatía que parece que cada verso fose vivido por ela en primeira persoa. Algo moi parecido ocorre coa súa primeira novela, Eguas exhaustas, que viu a luz en febreiro grazas á editorial Pepitas de Cabaza e aspira a converterse nun dos libros do ano. A publicación é un retrato da vida no rural e do salto á gran cidade; da procura dos soños e dos obstáculos e as frustracións que trae querer obtelos. Todo iso salpicado polas garras dunha tortuosa e profundísima relación de malos tratos. Bibiana estará na Coruña presentando a novela este mércores, en Bululú. Logo chegará a Ourense , onde falará cos lectores en Eixo o xoves ás 19.30 horas. Xa o venres galopará xunto aos de Santiago, en Numax.

—Como describiría Eguas exhaustas?

—É un libro que pretende —a través dunha linguaxe que se asemella á tradición oral, á dos contacontos da historia da literatura— facer unha especie de reflexión colectiva de que é o que nos está sucedendo como sociedade. A protagonista, Beatriz, que é eu pero que representa a tantas outras mulleres, está todo o intre collendo da man ao lector e dicíndolle, ven aquí e sentar comigo que che vou contar e imos pensar xuntas. Por iso gustaríame que esta novela fose unha obra que nos servise para empezar a xerar o noso relato conxunto.

—Que hai de autobiográfico e de certo neste libro?

—Creo que desde sempre, desde as súas orixes, a literatura parte da vida e que en realidade a gran tarefa da persoa que escribe é a partir desas experiencias xerar a arte, algo no que se poida recoñecer todo o mundo. Neste libro hai moitas referencias coa miña vida e os meus espazos, pero non é unha biografía nin nada semellante, hai tamén moita ficción.

—Como fixo para retratar dunha forma tan fiel e tan estarrecedora unha relación de malos tratos?

—A verdade é que levo moito tempo dándolle voltas á idea do violento que é un dos eixos da novela. Serían dous: a violencia de xénero e a de clase. De feito están presentes tamén nos meus últimos poemarios, nos que reflexiono sobre distintos aspectos como a propia linguaxe, que é unha ferramenta coa que se nos censura completamente ás mulleres e fainos dubidar de nós mesmas. Por todo iso, son entradas nas que eu xa profundara. Son temas que levaba anos arrastrando e de súpeto sentín que quería facer algo que aínda que fose narrativo lidase coa reflexión, algo que significase imos sentarnos a pensar xuntas sobre o que nos está pasando. Aí foi cando me dei conta de que eu efectivamente tamén fora unha muller maltratada, pero é que a maioría abafadora das mulleres que me hei ir atopado tamén. A toma de conciencia de que iso non era a excepción, non eran casos illados, se non que era algo que nos marcaba como xeración, resultoume aterrador e quixen falar diso.

—Como o foi o proceso creativo do libro?

—Foi moi de padecer porque a verdade que eu veño do mundo poético, no que me sinto máis segura. Sabía que me apetecía moito facer isto e que me apetecía abordalo deste xeito pero non quería traizoar o que contaba. Necesitaba conseguir unha linguaxe moi literario e traballado pero sen traizoar ás eguas exhaustas, esas nais e avoas que viviran todo iso previamente. Ao mesmo tempo foi moi doloroso porque tiven que escoller anécdotas que son fisuras, gretas da miña vida que tiñan que sinalar a unha dor potente. Foi un proceso de revivir moitas cousas que me levou anos escribir e no que pasei medo porque e se non créennos?

—É un libro dirixido a mulleres?

—Para nada, está dirixido a toda persoa que se queira achegar. Primeiro, porque tratamos a idea de clase que iso é totalmente transversal. E por outra banda, porque no que ten que ver específico con ser muller, que tamén é crucial, é importantísimo que os homes participen e que sintan, e que vexan, e que pensen. Con esa intención aparece un maltratador no libro, pero tamén un personaxe masculino que é a súa contraposición, un home marabilloso e bo. Agora ben, a realidade é que vexo que hai moitísimas lectoras femininas de Eguas exhaustas. Observo unha dificultade nos homes para empatizar con determinados momentos e mira que nós estamos acostumbradísimas, e lemos centos de novelas nas que o protagonista é un home contándonos o seu divorcio e empatizamos con el. Pero, con todo, cando pasa ao revés, cando os señores len a mulleres contando cousas especificamente de mulleres tenden a sentirse expulsados e non debería ser así. Sobre todo faime ilusión que teño moitísimas lectoras universitarias, moi novas. Dáme alegría e medo, porque certifica que isto é unha roda imparable.

—A quen llo daría a ler?

—É unha resposta difícil, pero as primeiras que me veñen á cabeza son moitas das miñas exalumnas do bacharelato que agora son máis maiores e están nesa guerra do madurar e saír ao mundo soas.

---

---

---