Isabel Allende: «Neruda confesa nas súas memorias que violou a unha nova, pero non podemos eliminar da historia ao gran poeta que foi»

Violeta (Praza & Janés) é a nova novela de Isabel Allende (Lima, 79 anos) que se presenta como «unha romántica empedernida, apaixonada e feminista». A autora en español máis lida do mundo, con 75 millóns de libros vendidos en 42 idiomas, imaxina a emotiva e inspiradora historia dunha muller «dona dunha paixón, unha determinación e un sentido do humor singulares». Son as virtudes que sosterán a Violeta do Val nunha vida turbulenta e centenaria que empeza en 1920 —coa chamada gripe española— e acaba coa pandemia de covid de 2020. Asegura a súa autora que Violeta é «moito máis» que a historia de dúas pandemias separadas por un século. «É unha longa carta dirixida a unha persoa á que amo por amais de todas as demais», di dunha novela que retoma a inspiración epistolar da casa dos espíritos e que se distribúe ao tempo en España, Estados Unidos e América Latina.

«Son unha romántica empedernida e incorrixible. Estiven namorada desde os sete anos ata hoxe. Non é de estrañar que o amor apareza constantemente nos meus escritos», comenta. «Creo que o amor é a forza máis fabulosa do mundo, tanto como o poder, a ambición e a cobiza ás que ás veces corrixe. Que nas súas diferentes formas, o amor móveo toda na natureza e pódeo case todo», insiste. «Son tan apaixonada como cando tiña 20, 40 ou 60 anos. Cambian as relacións, pero non a súa esencia».

Rememora na novela «devastadores desenganos e romances apaixonados, momentos de pobreza e prosperidade, perdas terribles e inmensas alegrías» nunha vida marcada por grandes sucesos da historia: do crack do 29 á loita polos dereitos da muller, pasando polo auxe e a caída das ditaduras latinoamericanas ademais das dúas pandemias. Insiste Allende en que a protagonista non é ela, aínda que a autora, como o personaxe, acha o seu mellor amor na vellez. Un amor «comprometido, no que ambos se aceptan por completo, respéctanse e pásano ben vindo de mundos moi diferentes». «É o que me ocorreu a min, que casei aos 77 anos e vivo un amor tranquilo e feliz baseado na confianza e na gratitude», asegura risueña desde a súa casa en California, nun multitudinaria rolda de prensa telemática. A súa nai, Panchita, morta ao principio da pandemia e con quen cruzou máis de 24.000 cartas que conserva, foi a inspiración dunha Violeta «forte, irónica, atrevida e cunha gran visión». «Pero a diferenza de Violeta non puido ser independente, e non hai feminismo sen independencia económica», lamenta esta activista a cargo de unha fundación que traballa en favor das mulleres mais desfavorecidas.

«Fun, son e serei feminista, e estou encantada co que está a pasar con esta onda de mulleres novas que fan cousas extraordinarias. Pero as mulleres debemos seguir pelexando coa nosa voz. Silénciannos unha outra e outra vez. Debemos desafiar a censura, o machismo, o patriarcado e seguir tratando de que as nosas voces se oian. Somos moitas as que temos voces no mundo, pero hai moitas máis sometidas e sen voz, vendidas, golpeadas, prostituídas, suxeitas a servidume doméstica, violadas en guerras e campos de refuxiados....». «Debemos ter fe en que entre todas estamos cambiando o mundo. Soas somos moi vulnerables, pero xuntas somos invencibles», se ufana.

Símbolos Cre que a historia debe ensinarse «como foi, e non contar só a versión dos vencedores». «Hai que dar voz aos derrotados. Levar esas voces acaladas aos textos de historia e á nosa narrativa do pasado». Ao seu xuízo, «revisar é máis importante que derrubar símbolos e estatuas». «Pablo Neruda confesa nas súas memorias que violou a unha nova e queren por iso eliminar da historia ao que foi o poeta máis importante que produciu Chile e un dos máis grandes da historia da poesía. Unha cousa é o home e outra a obra e o artista. Unha revisión implacable da historia non deixaría monicreque con cabeza. A maior parte dos grandes da historia teñen partes feas e escuras».

«Se non fose exiliada non sería escritora» confesa. «Cando deixei Chile, acabouse a miña relación co xornalismo, ata que por unha casualidade escribín A casa dos espíritos, a novela que cambiou a miña vida», recoñece tras 40 anos entregada á literatura. «Seguirei mentres a cabeza permítao», di co seu franco sorriso.

---

---