A viaxe políglota de Tintín á Lúa

Xesús Fraga
xesús fraga REDACCIÓN / LA VOZ

CULTURA

Detalle de las portadas de las versiones en gallego de los álbumes
Detalle das portadas das versións en galego dos álbums zephyrum edicións

Os álbums publícanse en sete linguas e variedades lingüísticas de España

09 ene 2021 . Actualizado ás 05:00 h.

Cando Neil Armstrong pisou por primeira vez a Lúa en 1969 atopouse cun comité de benvida: Tintín, Haddock, Tornasol e Milú levaban agardándoo polo menos quince anos. Así se imaxinou a escena Hergé na felicitación que enviou ao astronauta cunha frase para a historia: «Cando cre nos seus soños, o home pode facelos realidade».

Os álbums que forman o díptico da aventura lunar viven agora unha nova etapa políglota da man de Zephyrum Edicións, que acaba de publicalos en sete das linguas e variedades lingüísticas de España: aragonés, aranés, asturiano, castúo -dialecto estremeño-, eúscaro, galego e mallorquino. Henrique Harguindey e Breixo Harguindey son os responsables da versión galega de e Obxectivo a Lúa Camiñantes na Lúa.

O equipo de tradutores ligou as abundantes exclamacións dos diálogos á tradición galega -«Manda castaña! Arre demo!»- e incluíu chiscadelas como trasladar a canción mariñeira bretoa que canta o capitán Haddock no seu accidentado paseo espacial por un tema que arrincará un sorriso a moitos lectores: Na beira do mar. Outra frase permítelles introducir na tradución unha bonita referencia ao debuxante Edgar P.Jacobs , colaborador de Hergé retratado nunha viñeta cun mono azul e unha pluma na man, ao transformar o facer o zuavo do orixinal francés por «pintar ou mono».

«El cangrejo de las pinzas de oro» fue la primera aventura de Haddock y Tintín juntos
«O cangrexo das pinzas de ouro» foi a primeira aventura de Haddock e Tintín xuntos

O capitán Haddock: 80 anos de amizade e insultos

O universo Tintín esta de celebración esta fin de semana por partida dobre: non só o reporteiro chega este domingo aos 92 anos -o 10 de xaneiro de 1929 comezou a publicación por entregas en Lle Petit Vingtième de Tintín no País dos Sóviets- senón que este sábado se cumpren oitenta do seu encontro co capitán Haddock. Foi na aventura O cangrexo das pinzas de ouro, que comezou a súa andaina por entregas en 1940 no xornal Lle Soir. Aínda que o entrañable mariño fixo a súa entrada o 2 de xaneiro de 1941, non foi ata o 9 cando compartiu viñeta con Tintín.

Foi un encontro que non facía presaxiar o que viría despois: Tintín áchase retido a bordo dun barco polos esbirros dunha rede que trafica con opio; Haddock é o capitán do buque pero ignora o que está a pasar ante os seus propios narices, ensimesmado nun estupor alcohólico. Ambos conseguen fuxir pero o mariño está a piques de acabar cos seus plans cando, borracho, préndelle lume aos remos.

Haddock converteríase no contrapunto perfecto de Tintín e moi pronto se colocaría o primeiro na simpática galería de secundarios que arroupan ao protagonista. Fronte ao idealismo, corrección e aparente perfección de Tintín, Haddock é todo o contrario: pendenciero, malhablado e inxenuo, pero sempre disposto a defender as causas nobres. Isto último transfórmao nun compañeiro inseparable ata o último álbum, mentres que son as súas evidentes debilidades as que lle permiten a Hergé sacar partido a todo tipo de situacións humorísticas, desde os seus intentos frustrados por facer maxia nas sete bólas de cristal á súa incapacidade por desfacerse dun esparadrapo durante un voo no asunto Tornasol.

Son os seus soados insultos o aspecto máis visible dun personaxe que -ninguén o diría- é 12 anos máis novo que Tintín: improperios que tamén locen, e como nas versións galegas: paspán, moinante, farfalleiro, langrán, patagonio...