Sharunas Bartas rememora a ocupación soviética de lituania en «In The Dusk»

Despois dunha primeira metade de festival na cal a sección oficial se movía nun entrambasaguas bastante razoable, a xornada caeu onte en picado con dúas películas desas que, antes de que che dea tempo a removerte media vez na butaca, es consciente de que che condenaron ao hastío semi infinito.

Nunca entenderei as querenzas de tantos guionistas e directores por sobar as enfermidades terminais en argumentos relamidos que tratan de mergullarche coas súas bandas sonoras empalagosas, coa súa enfatismo de primeiro de autoaxuda, no importante que son o amor e a familia nesas circunstancias. Asumes que son cineastas incapaces ou sen escrúpulos -aquí creo que se dá confluencia de ambos os factores-- e sofres Supernova, que quere ser o culmen da feel good movie e da morte a crédito. O seu director, Harry Mcqueen, de quen non había noticias -e confío en que non volva habelas- che empapela de colorinches a cerimonia dos adeuses dunha parella cool de escritor e pianista -Stanley Tucci e Colin Firth- e anímache a convencerche de que morrerse aos poucos é algo bárbaro, moi molón, que che dá pé para facer fiestuquis e reunir á familia. Para montarche road-trip en caravana mentres de fondo soa Donovan. E para abrazarse moito nas noites e convencer a túa parella de que non adiante a súa cita coa parca nunha sobredose de barbitúricos. Tamén de que, ao final, todos nos fundiremos no cosmos e as nosas orellas pasarán a ser parte do magma intergaláctico.

É indescritible a insolvencia do guion de Supernova , que se reduce a volver unha e outra vez sobre a gran despedida, a subir e baixar o yoyó da aceptación dese mutis vital. Mcqueen enreda 93 minutos e parecen novecentos. Pobres Tucci e Firth, actores sobrios obrigados a tanta carantoña. Cando a imaxe de ambos se funde nun ansiado final e che aprestas a saltar da butaca, de novo ilumínase a pantalla. E non che aforran un momento moi Richard Clayderman, con Colin Firth acariñando un piano nuevito. Aínda logo che indican na sala que aguantes ata o último crédito e a que as luces se acendan, para saír en orde. Pero disto a culpa tena o covid. E é a única decisión razoable de toda a función.

Hai que dicir que xa viñas co corpo e as neuronas mallados tras comprobar que Antonio Méndez-Esparza, español que rodou todo o seu cine en Norteamérica, debe de ser unha moi boa presenta pero que divos bendígao, que preguiza prodúceche a súa buenismo sen fin, que no documental Courtroom 3H céntrase nun Tribunal de Menores de Florida e nas súas decisións sobre a quen quita ou outorga a custodia de fillos de familias desestructuradas. Por min que lle dean a Esparza todos os premios de xurados ecuménicos ou catoliquísimos do circuíto de festivais. Pero que llos dean xa, sen que se presente. Que se negocie iso en serio e afórrenllenos estas dúas horas ante unha cámara que filma sen saber facelo a mecánica minuciosa dun proceso xudicial. Intúes que Esparza quere facer de Frederick Wiseman, o sabio documentalista do funcionamento do mundo e das súas institucións. Pénsalo e ocorrer o que opinaría Wiseman dese xuíz nada salomónico de Courtroom 3H, que parece o showman do prezo xusto. E che reconcome a cita inicial da película, unha de James Baldwin sobre o mal repartida que está a xustiza cos desherdados. Nunha destas, resucita Baldwin e manda a Esparza e ao togado das puñetas a esparragar.

Tras esta dobre sanción no poldro de tortura ves o filme do lituano Sharunas Bartas -que ten só 56 anos pero parece que o que tiña que dicir fíxoo antes dos 40, cando era autor con bastante foco- e aínda na súa decadencia paréceche un cineurgo. En In TheDusk , Bartas rememora a ocupación de Lituania polo apetito voraz do Stalin de 1948, nese entón en plena merendilla de media Europa. Bartas comprime a acción nun escenario pouco máis que teatral, o reduto dun bosque no cal os partisanos e os ocupantes soviéticos libran un pulso de tensión psicolóxica sostida con certa brillantez, entre sospeitas de delacións e rostros moi ben filmados en case expresionistas primeiros planos. Sabes que a violencia vai a deflagrar. E cando finalmente o fai defráudanche as pouco vibrantes dimensións do seu estalido e posta en escena para tanta previa solemnidade.

Pero para entón -despois dunha xornada desoladora- xa che vén ben ata a guerra de Gila.

---

---

---