Unha exposición e un ciclo de proxeccións da Cinémathèque francesa abordan o mito no cine, a televisión, as belas artes e a literatura
23 novs 2019 . Actualizado ás 20:48 h.O comisario da exposición Vampires, de Dracula à Buffy, Matthieu Orléan, exprésase con rotundidade na web da Cinémathèque: «O cine, nacido nos albores do século XX, non tardou en interesarse con entusiasmo por esta historia de iniciación, que se desviaba da sociedade victoriana. O expresionista Nosferatu de Murnau senta as bases dunha metafísica que dá ao cine o seu reflexo como unha arte vampírico: a arte da ilusión e o embalsamamiento, arte de corpos que non envellecen e cámaras que non se reflicten nos espellos».
A filmografía recollida no catálogo, sen ser exhaustiva, anota máis de 300 filmes en torno ao tema vampírico, que van desde a curtametraxe The Vampire (Robert G. Vignola, 1913), ata a aínda inédita Morbius (Daniel Espinosa , 2020). Ambos son estadounidenses, país que reúne o maior número de obras baixo o paraugas de Hollywood , aínda que en máis dun século aparecen varios españois: o primeiro, a comedia Un vampiro para dous (1965), xunto a varios do prolífico Jesús Franco desde o seu O conde Drácula en 1970, con Christopher Le e Herbert Lom, xunto a León Klimovsky, Vicente Aranda, José María Elorrieta, Jorge Grau, Paul Naschy e José Ramón Larraz, entre outros. Con todo, no mercado latino lidera México cunha vintena de películas, en boa parte de Federico Curiel.
Saturar a carteleira
Sería desde os anos cincuenta, sobre todo desde o Drácula (1958) en cor do británico Terence Fisher, cando esta variante do xénero fantástico comezaría a saturar a carteleira internacional, en países como Francia, Italia, España, e mesmo Xapón e Turquía. Case un centenar deses títulos serán proxectados ata o 19 de xaneiro próximo como parte do monográfico que a Cinémathèque Française ofrece como a retrospectiva transversal máis ampla ata a data sobre o mito vampírico, que inclúe a serie Vampires (1915-1916) do francés Louis Feuillade, con Musidora como amante do gran vampiro, e o clásico de Dreyer, Vampyr, de 1932. Non se conserva copia de The Vampire , de Alice Guy, a primeira directora en ocuparse do tema en 1915. Un programa que completa o citado libro que afronta o tema vampírico desde a historia, a poesía, a política, o erotismo e a cultura pop, a cargo de numerosos especialistas, completada con entrevistas aos cineastas Francis Ford Coppola, Werner Herzog, Albert Serra, Olivier Assayas e Bertrand Mandico, que nalgún momento afrontaron o personaxe.
Coppola quixo ir ás orixes de Vlad Draculea Tepes, o Empalador, co seu Drácula (1990), rodada nos estudos Universal na súa totalidade, aínda que os decorados convencionais pasaron a un segundo plano, xa que os suplirían «o vestiario deseñado pola xaponesa Eiko Ishioka -os seus bosquexos forman parte da exposición- e os outros decorados limitaríanse a amplos espazos mal definidos», buscando que se distinga ao personaxe encarnado por Gary Oldman «a través da impresión que producen as súas vestimentas». Pola súa banda, Herzog admite que o seu Nosferatu, vampiro da noite (1979), con Klaus Kinski, «é unha homenaxe ao filme de Murnau, non un remake», sobre todo na caracterización de Kinski tomando como referencia a de Max Schreck en 1922. Conta Herzog que non puido rodalo en Romanía porque o ditador Ceausescu «fora nomeado polo Parlamento sucesor lexítimo de Vlad Tepes, defensor de Romanía contra as invasións turcas, e como tal conde Drácula a título honorífico». Nunca autorizaría a rodaxe que finalmente realizou en Checoslovaquia.
Desde os inicios
Confirmado que os vampiros están vinculados ao cine desde as súas orixes, xa que a novela homónima de Bram Stoker apareceu en 1897. Foi Murnau con Nosferatu (1922) quen fixo o primeiro gran achegamento ao personaxe, ao que se sumarían pouco despois Tod Browning, Dreyer, e desde finais dos sesenta cineastas como Polanski, Carpenter, Burton, Wes Craven, Jarmusch, Del Toro e os antes sinalados Herzog e Coppola, fascinados con representar o atraente universo de morte e sexo do vampiro que necesita do sangue alleo para atopar a súa propia paz. Ao mesmo tempo, introducían notas conxunturais de cada época como o blaxpotation e a liberación sexual nos anos setenta e, máis adiante, a eclosión da sida, por citar algúns exemplos. Sucumbiron tamén á fascinación actores míticos como Bela Lugosi (que se iría á tumba vestido de Drácula), Christopher Le, Lon Chaney Jr., Peter Cushing, e outros como Tom Cruise, Johnny Depp e os protagonistas de Crepúsculo , Robert Pattinson e Kristen Stewart.