Un bisnieto do mecenas do artista novela o cambio do Gaudí «dandi, sensual e socialista» ao creador solitario
09 oct 2019 . Actualizado ás 17:48 h.«Aluguei un novo piso que decorei con suntuosidad e un coche de cabalos para ir ás obras dos meus edificios; sen baixar da carruaxe, desde o portelo, daba as ordes precisas aos encargados. Como un ridículo dandi, convertinme nun maniático ao que só satisfacía o mellor: traxes, camisas e abrigos feitos a medida polos xastres de confianza de Güell...». Así se autorretrata Antonio Gaudí na novela de Xavier Güell (Barcelona, 1956) Eu, Gaudí, editada polo selo Galaxia Gutenberg.
É unha imaxe moi afastada á daquela tarde do 12 xuño de 1926 cando saíu das obras da Sacra Familia para ir á súa misa diaria e foi atropelado por un tranvía. O condutor pensou que era un esmoleiro. O autor deste libro sobre Gaudí, mestura de ficción e realidade, é bisnieto de Eusebio Güell, mecenas e amigo do arquitecto, e está este mércores (ás 20 horas) na Fundación Seoane da Coruña abrindo unha nova edición do ciclo Pensamentos urxentes. Mirar, pensar, escribir.
-A música está moi presente neste libro e ata Gaudí di que o seu desexo é fusionar espazo e tempo, arquitectura e música...
-Ten moita música porque non o podo evitar: son director de orquestra e é o músico o que escribe tendo en conta as pautas musicais. É un libro que está exposto con parámetros musicais: un tema, a morte de Gaudí, 21 variacións, as cartas ao seu amigo Alfonso Trías e a coda, o desenlace. A arquitectura de Gaudí ten moito da música de Wagner. As súas obras son un xardín para os sentidos, o seu obxectivo é buscar a perfección total de todos os sentidos.
-Coñécense moito máis as súas obras que ao artista?
-É o arquitecto español con obras máis coñecidas, e millóns de persoas visítanas. Veñen ver as súas obras e con todo é un descoñecido porque era tímido, hosco, violento, non tivo discípulos, non escribiu nada, proxectaba maquetas, non planos, era moi celoso da súa intimidade e vivía cada vez máis á marxe de todo para concentrarse nese mundo íntimo e persoal. Escóndese en si mesmo. O Gaudí coñecido é o último, o que vai como un esmoleiro co pantalón suxeito con imperdibles.
-A través das cartas, que son o groso da novela e que data en 1911, descubrimos outro Gaudí...
-Si, porque non se coñecen os Gaudís anteriores, cando foi un dandi, anticlerical, socialista convencido, unha persoa extraordinariamente sensual, amante da luz... Esa luz inclinada 45 graos que só se produce no Mediterráneo era esencial para el e por iso cre que no norte non se pode ver ben e, polo tanto, non se pode crear ben.
-Cando cambia?
-Cando coñece ao bispo Grau, que lle encarga o novo palacio episcopal de Astorga. Iso marca un antes e un despois: achégase á relixión católica e dedícase a pensar en soidade.
-En Astorga non lle deixan seguir coas obras do palacio...
-Si, critícanlle dicindo que é un mal arquitecto. Logo cando vai unha delegación a verlle dilles que xa non quere seguir coas obras. Co de Astorga pásao mal porque é unha persoa hermética, hosca, contraditoria.
-Hei visto que a vostede non lle gusta o templo da Sacra Familia...
-Gaudí sabía que Josep Maria Jujol era o seu sucesor natural, pero por mezquindad e falta de visión aposta por Domènech que está lonxe de Jujol. A partir dese momento a Sacra Familia ha tido problemas, e iso lévalles a facer unha obra onde hai moitas cousas que renxen. É unha copia mala e o problema é que a Gaudí non se lle pode copiar, non fixo planos. Intentaron copiar a Gaudí e as copias son malas, pedestres, unha obra completamente errada. Moitas partes interiores non están acordes coas ideas que tiña Gaudí.
-Cal é a súa mellor obra?
-A cripta da colonia Güell é a súa obra mestra. Está pensada como unha pequena Sacra Familia. Só puido facer a cripta, pero é unha marabilla.
-Novela encontros de Gaudí con Verdaguer, Unamuno, Maragall...
-O libro quere ser un retrato da época, como a súa intervención na Semana Tráxica cando se enfronta con túrbalas que queren queimar a Sacra Familia e dilles que primeiro o matan a el e logo quéimana. É unha identificación absoluta do artista coa súa obra.