Karl Ove Knausgård remata a súa loita

Álvaro Soto MADRID / COLPISA

CULTURA

Karl Ove Knausgård (Oslo, 1968)
Karl Ove Knausgård (Oslo, 1968)

O escritor noruegués publica en España «Fin», o sexto volume das súas monumentais memorias que en castelán editou o selo Anagrama

17 jun 2019 . Actualizado ás 22:48 h.

Para uns, é o escritor máis talentoso do século XXI e un claro candidato ao premio Nobel de literatura. Para outros, un farsante e un ególatra que, incapaz de crear nada orixinal, só sabe mirarse ao embigo para intentar acadar o parnaso. Do que non cabe dúbida é de que Karl Ove Knausgård (Oslo, 1968) sacudiu o mundo da literatura desde que no ano 2009 comezou a publicar as súas memorias, A miña loita, un ambicioso proxecto literario composto por seis novelas e máis de 3.500 páxinas no que se dedicou a contar a súa vida, desde os tres anos, con todo luxo de detalles. Controvertido desde o título, polo seu evocación de Adolf Hitler, A miña loita pechouse en España coa publicación, o pasado mércores 12 de xuño, do último volume, Fin (Anagrama), que, en honra á verdade, no mundo anglosaxón saíu á rúa hai case un decenio, no 2011.

Fin, a máis voluminosa de todas as novelas (1.024 páxinas), responde a unha das preguntas que os lectores de Knausgård fanse desde que se engancharon ao primeiro libro: Que pensarán os seus familiares e os seus amigos máis próximos de que o escritor desvele sen pudor secretos e miserias de quen pululan ao redor del? Pois ben, Knausgård conta que, mentres promocionaba A morte do pai, a primeira novela da saga, recibiu un correo electrónico encabezado polas palabras: «Violación verbal». Enviáballo o seu tío Gunnar e acusábao de escribir «un libro cheo de mentiras baixo o influxo adoctrinador da súa nai». Gunnar anunciaba que adoptaría medidas legais se aquilo era publicado.

Construción da identidade

Obviamente, A morte do pai, igual que os cinco libros seguintes, viu a luz, pero o email do seu tío, como todo o que lle ocorría a Knausgård, converteuse á súa vez en material literario. Co seu estilo hiperrealista, o escritor noruegués reflexiona sobre a familia e a construción da identidade, en realidade, o asunto central dunha obra que está chea de derivadas.

Porque pola pluma de Karl Ove Knausgård pasa todo o humano: a infancia, como marcador principal do conxunto da vida; o amor, motor ás veces gripado da existencia; a paternidade, e a dúbida sobre se un é bo pai; a amizade, sempre difícil cun tipo tan intenso como Knausgård; o alcol, acompañante continuo nos anos de mocidade do autor; a música, o fútbol, o sexo... Para Knausgård, calquera cousa é susceptible de transformarse en palabras.

A capacidade do escritor noruegués para a descrición hiperrealista é lendaria, motivo de burla para os seus detractores e un imán para os seus seguidores: páxinas seguidas dedicadas a como fregar os pratos, parágrafos cheos de marcas de comida, bebida ou coches, liñas e liñas para describir paisaxes da nenez ou para lembrar conversacións que, por suposto, non sucederon así -quen lembra con exactitude que dixo aos seus amigos cando tiña cinco anos?-, pero que Knausgård converte por encantamento en reais.

Unha vida nada especial

Se se mira con lupa, a vida de Knausgård non parece particularmente literaria: nela non hai nada de especial. Fillo dunha familia de clase media marcada pola personalidade dun pai alcohólico, o escritor creceu sen dificultades económicas nunha sociedade opulenta como a norueguesa, coa que, con todo, móstrase crítico: ridiculiza a excesiva bobada dun país ao que tanta prosperidade volveu un pouco tolo.

Descacharrantes son as páxinas nas que Knausgård e a súa esposa pensan en como dicirlle, sen que se senta ferida, a unha veciña rusa e borracha que baixe a música ás cinco da mañá. Por iso, nalgún momento, Knausgård fala con deleite de España: parécelle que España é un país libre no que todo está permitido.

A pesar dos seus defectos, non poucos nin pequenos, o lector acaba collendo cariño a Knausgård e pensa se a monumental A miña loita non é máis que o xeito que o escritor elixiu para xustificarse ante o mundo e proclamar que, a pesar de todo, el é un home bo.

O autor contou a súa vida en 3.500 páxinas recorrendo á ficción pero dun modo hiperrealista

En «Fin», a última novela da saga e a máis voluminosa de todas, enfróntase ás queixas do seu tío