Peter Brook, o teatro que transforma

Xesús Fraga
Xesús Fraga REDACCIÓN / LA VOZ

CULTURA

Peter Brook afirma que seguirá trabajando mientras sea útil
Peter Brook afirma que seguirá traballando mentres sexa útil CLAUDIO ONORATI | Efe

Aos seus 94 anos, o director de teatro, cine e ópera gaña o Princesa de Asturias das Artes e afirma que seguirá traballando: «Se non, a vida non ten interese»

24 abr 2019 . Actualizado ás 16:45 h.

Ir ao teatro debería ser como ir ao médico. A comparación é de Peter Brook (Londres, 1925), quen recorre a ela para expor a capacidade transformadora da escena no público: «Cando sales deberías sentirche mellor que cando entraches». O símil pon en evidencia outra preocupación de Brook, que non só se ocupa do que ocorre sobre as táboas, senón entre o patio de butacas. «O público entrégache dúas horas pola súa confianza no que fas, polo que debes tratalos con respecto. Podes mellorar a súa vida a través das emocións», afirma.

A longa e revolucionaria carreira de Peter Brook mereceu o premio Princesa de Asturias das Artes. O xurado declarou que era merecedor do galardón por ser «un dos grandes renovadores das artes escénicas» grazas a unhas montaxes que «abriron novos horizontes» e contribuíron «ao intercambio de coñecementos entre culturas». No premio foi clave a aposta polo que Brook denominou «o espazo baleiro», un proceso de desnudamiento do teatro das súas grandes roupaxes e maquillaxes, declamaciones e engolamientos, en busca dunha sinxeleza que o liberase dos corpiños que se atopou nos inicios da súa carreira.

Investigación

O espazo baleiro foi, ademais dun ideario, un libro no que Brook recolleu as súas propostas, que tamén levou a cabo en París no Centro internacional de investigación teatral, fundado en 1971, ano no que o londiniense se estableceu na capital francesa. Antes pasara por bastións da escena británica como a Royal Opera House ou a Royal Shakespeare Company, que sacudiu coas súas formulacións, pero disposto a aproveitar o mellor que podían ofrecerlles grandes nomes como Lawrence Olivier ou John Gielgud. O seu minimalismo, que entón foi toda unha rebeldía, levouno á práctica en montaxes como o do soño dunha noite de verán: Shakespeare foi unha constante na súa carreira, con montaxes dos seus grandes clásicos, de Hamlet á tempestade, do Rey Lear a Tito Andrónico .

Tamén frecuentou textos do teatro francés do século XX, como Sartre, Cocteau e Artaud, participando do seu carácter renovador. «Nadamos contracorriente», afirma. «Renderse á desesperación é a peor forma de abandono». Por iso, a concesión do premio non lle pareceu un recoñecemento que anticipa unha gloria póstuma, senón que, aos seus 94 anos, entendeuna como un revulsivo para desenvolver proxectos. «Seguirei traballando mentres poida ser útil. Se non, a vida non ten interese», declarou pouco despois de coñecer a noticia. «Grazas, grazas, grazas. Grazas é unha palabra bonita», recalcou. Brook sostivo que, se pode, «por suposto» que acudirá en persoa á cerimonia de entrega en Oviedo.

Onde xa estivo en 1998 foi en Santiago. O festival Millenium programou as súas montaxes de Samuel Beckett Días felices e Oh lles beaux jours, ademais de Je suis un phénomène. Alí, no Auditorio de Galicia, debullou ante a prensa algunhas das claves do seu traballo. «O teatro é un traballo colectivo. As obras que se me atribúen non son miñas en realidade, son resultado dun debate colectivo no que participan os actores», explicou.

Cando asombrou cos seus nove horas do Mahabhrata chovéronlle propostas para adaptar outras mitoloxías, de Beowulf ás sagas islandesas. Declinou as ofertas. «Non estou nisto polos mitos». Tampouco o seu.