Victoriano López descubriu o celuloide nos baixos do casino de Mondoñedo e anos despois fundou a escola que formou á xeración que renovou o cine español
18 mares 2019 . Actualizado ás 05:00 h.«Cando Luis García Berlanga entrégalle o Goya de honra a don Victoriano, moi poucos dos presentes na sala -Berlanga si- sabían realmente quen era aquela persoa delgada, con lentes, que se achegou con certo respecto ao escenario a recibir un galardón que chegou moi tarde». E menos mal que chegou, engade o catedrático xubilado de Historia do Cine Emilio C. García Fernández. Chegou porque o produtor Eduardo Ducay rescatou o nome de don Victoriano da sima do esquecemento. Ese Goya serviu para dar o recoñecemento que se merecía ao fundador do IIEC (Instituto de Investigacións e Experiencias Cinematográficas), que dirixiu ata 1955 e no que implantou «un modelo de formación que facilitou a renovación do cine español a partir de finais dos anos 40». O IIEC formou a auténticos profesionais para a industria e foi «un dos pasos máis importantes para o cine español».
Poucas veces houbo un consenso tan amplo na Academia do Cine para entregar un Goya de honra. Don Victoriano, xa apartado da primeira liña do cine, «quedou moi sorprendido de que aínda se acordasen del». Cóntao alén do teléfono o produtor Ramiro Gómez Bermúdez de Castro, que garda, vívido como unha sucesión de fotogramas, o recordo de don Victoriano acudindo a todas e cada unha das proxeccións para logo «poder votar con coñecemento de causa» como membro da Academia. «Era entenrecedor, ía coa súa muller e parecía que fosen noivos». Tiña unha visión global do cine. «Se ti querías saber como era un filme, preguntábaslle ‘‘don Victoriano, que onte non puiden estar, que tal a película?'' e el cha diseccionaba de arriba abaixo desde un punto de vista técnico».
Como non ía acordarse a industria do enxeñeiro que construíu o invernadoiro no que crecería un novo cine español. Que foi mestre de Berlanga, de Bardem, de Borau e de Saura. Que «nun momento en que non había nin ciencia, nin arte nin técnica, este home, co seu entusiasmo profesional, tomou unha iniciativa e conseguiu convencer as autoridades de que España necesitaba unha escola de cine, e faino desde unha posición puramente científica». Un home que era capaz de dominar a materia mesma coa que se fabrica o cine, ese prodixio técnico que volve tanxible a imaxinación. E que don Victoriano descubriu, por certo, nunha sala de proxección nos baixos do casino de Mondoñedo.
Si. O gran impulsor da renovación do cine español naceu no número 16 da rúa Leiras Pulpeiro. En Madrid, adoitaba participar no faladoiro do bar A Elipa, na que tamén estaban os galegos José de Castro Arines (crítico), Juan José Mantecón (musicólogo) e Luis Cayón e Manuel Cerezales (xornalistas). De cando en vez, sumábase Cunqueiro, co que don Victoriano tamén viu algunha película no Principal Cinema mindoniense. Cóntao Fran Bouso, que descubriu ao renovador do cine español en 1989, cando propuxo conmemorar os cen anos da chegada do cine a Mondoñedo. Non o coñeceu persoalmente pero si mantén contacto cos seus tres fillos, aos que don Victoriano intentou meter a espiral do celuloide. «De feito, rodaron un par de películas en 16 mm.». Pero ningún seguiu os seus pasos.
