Que quere dicirnos Rosalía no seu novo vídeo «De aquí non sales»?

CULTURA

A peza audiovisual do capítulo catro de «O mal querer» chega, como sempre, cargada de simbolismo para deixarnos claro, esta vez, quen dita as normas

24 ene 2019 . Actualizado ás 09:48 h.

Rosalía lanzou este martes, con nocturnidade e aleivosía, unha nova entrega dese relato inspirado en unha historia de amor medieval que é o seu segundo disco, O mal querer. De aquí non sales é o capítulo catro dunha narración que repasa a golpe de cante, palmas e dunha abafadora e detalladísima iconografía, que a catalá xa fixo súa, como nos queremos hoxe (cando nos queremos mal): adoita adoecer o amor moderno dunha falsa tradición que o fai asfixiante e patriarcal, envexoso, sometido e desgarrador. Disputa, sobrenome do novo tema, chega despois de Malamente (capítulo 1: Agoiro), Penso no teu mirá (capítulo 3: Celos), Dei o meu nome (capítulo 8: Éxtase) e Bagdad (capítulo 7: Liturxia) e supón a parte máis agresiva deste contundente discurso, ademais da máis arriscada e experimental musicalmente. Pero iso xa o sabiamos tras a escoita do disco. Que quixo dicirnos agora con este peza audiovisual rebosante de simbolismo?

O videoclip De aquí non sales, dirixido por Mau Morgó e Diana Kunst - quen traballou anteriormente con A$AP Rocky, FKA Twigs ou C. Tangana- bebe directamente de Akira , anime de 1988 do que Rosalía extrae a estética cyberpunk para aplicala a un contexto patrio: aí están os muíños de vento, ao máis puro estilo Don Quixote da Mancha, símbolo castelán por excelencia, e aí tamén a súa inconfundible cultura urbana: o chándal, as bailarinas na pel dunha cuadrilla de moteiras, a gasolina.

Se, dunha forma ou outra, as raíces da catalá sempre están presentes en todas as representacións audiovisuais de os seus temas, nesta son aínda máis evidentes: a melodía tradicional inclúe un ritmo de  seguiriya (un dos paus máis antigos do flamenco) e o sampleo do motor dunhas motos, roxe que che roxe. «O uso da palma xunto ao sampleo da miña voz berrando ao final danlle moita enerxía á canción cuxa historia ten máis violencia», explicou a propia Rosalía, xa fai un par de meses, nuns stories de Instagram nos que debullou o proceso completo de creación do álbum.

Aceleran o ritmo as motocicetas e tamén os propios chillidos de Rosalía  -«eh, eh, eh»-, o que no vídeo se reforza cos marcados movementos da coreografía, as caixas e as explosións para contarnos un episodio de toxicidade e de poder, do empoderamiento -ao fin- da muller, do desquite, dunha muller que comeza a ditar as regras, que pon fin a unha relación.

En De aquí non sales, a canción preferida de Rosalía de todo o disco, a protagonista reúnese coa súa gang de mozas para prenderlle lume a un dos muíños da árida Castela, un acto de rebelión máis que de vandalismo; o muíño substituíndo ao torreón onde se encerraba ás princesas; ela, a muller, loitando contra xigantes (o poder do home), tal e como identificaron algúns usuarios das redes sociais.

Nestas lecturas ponse tamén a lupa no aceite de motor que enlama a Rosalía como símbolo dunha relación empantanada, cimentando ademais o mito da artista nada e criada na periferia urbana, en zonas de construción, «entre camións [habituais dos seus vídeos], metal e machismo». Ela rescátase soa, prende lume ao seu cárcere e foxe en moto, en plena liberdade. E, apunta a mesma interpretación, faino non para enlazar con outra relación, senón para unirse ás súas amigas, irmás case aquí, sororidad pura e dura.

Hai tamén unha personalísima carga estética que fai unha chiscadela á arte máis española -no vesturario que loce Rosalía cóntanse pezas de María Escoté, Celia Valverde, María ke Fisherman, Manémané, Heridadegato, Moisés Neto ou Cortana-, pero tamén ao internacional: o seu look evoca ás modelos de Givenchy durante a presentación da colección de outono/inverno en París fai catro anos. As lentes de contacto turquesas, os guechos con forma de caracola pegados ao rostro, as aplicacións con forma de flor que decoran o seu rostro ou as grandes bágoas de perla que lle colgan a ambos os dous lados da cara. 

Identifícanse tamén outras fontes de inspiración nesta particular posta en escena: o mundo bereber nese sufoco de xoias tan Madonna e os baby hair -cabelos novos que saen ao redor da fronte, aquí destacados con xel ou cera para crear un aspecto máis moderno-, típicos que as afroamericanas e que tanto luciron famosas como Katy Perry, Jennifer Lopez ou Nina Dobrev.