Murakami madura o camiño do Nobel

HÉCTOR J. PORTO REDACCIÓN / LA VOZ

CULTURA

Murakami, retratado en el 2011, en una visita a Barcelona
Murakami, retratado no 2011, nunha visita a Barcelona Iván Giménez

A última novela do popular escritor nipón, «A morte do comendador», chega o vindeiro martes ás librerías

06 oct 2018 . Actualizado ás 10:24 h.

Murakami vai camiño do Nobel. Inexorablemente. O escritor xaponés parece ademais aspirar intimamente a este recoñecemento, ter fe no que significa, a pesar dos escándalos que levaron á Academia Sueca a deixar en branco o ano 2018 na nómina do prestixioso galardón literario co obxectivo de recuperar unha confianza pública seriamente danada: abusos sexuais, tráfico de información, nepotismo, dimisións e ata unha condena de cárcere por violación para Jean-Claude Arnault, artista francés no epicentro deste soado terremoto casado coa poeta e xa exacadémica Katarina Frostenson.

As posibilidades do autor de Tokio blues (Norwegian Wood) e Kafka na beira están á alza despois de que haxa ademais renunciado á carreira de finalistas do Premio da Nova Academia en Literatura , instituido como alternativo e impulsado por máis dun centenar de intelectuais e personalidades da cultura sueca reunidos en The New Academy. Tal desistimiento deixou ao británico Neil Gaiman -que si parece entusiasmado coas súas expectativas- como claro favorito ante a escritora francesa nada en Guadalupe Maryse Condé e a vietnamita Kim Thúy. Murakami só alegou, e así o comunicou vía Facebook, que quería «concentrarse en escribir, lonxe da atención mediática». Da importancia da posición de Haruki Murakami (Kioto, 1949), moi por amais do que convencionalmente se entende pola condición de literato, fala ás claras, por exemplo, o feito de que o seu mero nomeamento para este premio recentemente creado provocase (antes de que se aceptase a súa exclusión) que se disparase na Bolsa de Tokio o valor das accións de varias cadeas de librerías nipoas, entre elas Bunkyodo e Maruzen.

O seu status, díxose en ocasións, aseméllase máis ao dunha estrela de rock. El sempre mostrou un especial amor pola música, non só pola omnipresencia de referencias na súa obra narrativa -con The Beatles á cabeza-, case con banda sonora propia. E é que a mediados dos setenta rexentaba un club de jazz nos arredores de Tokio; foi por aquel entón cando empezou a escribir en serio.

Non fai moito, o primeiro domingo de agosto, Murakami debutou como disyóquey no programa radiofónico Run & Songs da emisora Tokyo FM. O seu menú estivo trufado de exquisiteces como Sky Pilot de Burdon and The Animals, Madison Time de Donald Fagen, Love Train de Hall & Oates e curiosas revisións do What A Wonderful World, popularizado por Louis Armstrong, cantado por Joey Ramone; o Knockin' On Heaven's Door de Dylan interpretado por Ben Sidran; ou o Between The Devil And The Deep BlueSexa , tan querido por Ela Fitzgerald, na voz de George Harrison.  

Ritmo, harmonías, improvisación

Alí, na relaxación dunha velada que pasou no bico dos pés pola súa beatlemanía, deixou observacións sobre a tarefa do novelista e dixo que, para el, escribir adoita ser un proceso moi físico: «É coma se escribise mentres bailo, aínda que en verdade non baile». E, en resposta a un oínte, proseguiu sobre as súas influencias: «Máis que estudar e aprender técnicas de escritura a partir de novelas doutros autores, eu tendo a prestar moita atención ao ritmo, as harmonías, a improvisación libre e esa clase de cuestións».

Veñen ao caso estas reflexións ao fío do primeiro tomo da súa última novela, A morte do comendador, que o selo Tusquets (en cuxo catálogo está o groso da súa obra en castelán) trae ás librerías o vindeiro martes.

Portada de «La muerte del comendador»
Portada de «A morte do comendador»

Aos seus 69 anos -e agora a dous meses dos 70-, Murakami parece ter acadado a plena madurez, cun logrado equilibrio entre o onírico e o real, nunha narración talvez máis convencional pero que funciona excelentemente.

Éxito de vendas no Xapón, o relato aborda temas como a soidade, o amor ou a creación artística

É verdade que os fans de Murakami estaban ansiosos ante tanto silencio -levan catro anos de espera desde a publicación da súa última novela, Os anos de peregrinación do mozo sen cor, e pasaron oito desde a aparición de 1Q84 -, pero o certo é que A morte do comendador vendeu preto dun millón de exemplares no Xapón e xa cultiva un importante éxito en Alemaña e Holanda. O martes chegará o primeiro tomo ás librerías españolas, aínda que o lector deberá agardar ata xaneiro do 2019 polo segundo volume para poder completar esta enigmática narración na que o autor de Crónica do paxaro que dá corda ao mundo explora ata que punto son reais as capacidades curativas da soidade nun pintor que se enfronta aos arrasadores efectos do abandono, da separación, do desamor, un proceso de dor que inclúe unha reconsideración do seu proxecto vital ao redor da creación artística.

Ao editarse a versión chinesa, o Tribunal de Artigos Obscenos de Hong Kong cualificou a novela, por algunha pasaxe de sexualidade explícita, como indecente, e prohibiu a súa venda a menores de 18 anos.