O enterro do xeneral Sánchez Bregua

Xosé Alfeirán

OLEIROS

Así foi a despedida do tenente que pasou de soldado raso de Oleiros a capitán xeral de Galicia e ministro de Guerra

14 ene 2019 . Actualizado ás 09:26 h.

Naceu en Oleiros en 1818 de familia de labradores, José Sánchez Bregua sería testemuña e protagonista de moitos dos acontecementos políticos e militares da España do século XIX. En 1836, aos 18 anos, foi recrutado, pola súa quinta, como soldado de cabalería e enviado a combater na guerra civil aos carlistas. Ascendeu por méritos e xa non abandonou o exército. En 1844 marchou co grao de alférez a Filipinas, onde estivo ata 1850. Ao seu regreso casou con Ramona Agra, filla do secretario do Concello de Oleiros.

Entre 1851 e 1866 desenvolveu unha frutífera carreira militar grazas á súa vinculación co xeneral Dulce , director xeral de Cabalería, e co xeneral O'Donnell, presidente varias veces do Consello de Ministros. Con eles participou nos levantamentos político-militares da época ou na súa represión, apoiando ao partido progresista e máis tarde á Unión Liberal. Tamén estivo na guerra de África de 1859. Polos seus servizos e amizades foi recompensado con sucesivos ascensos ata o emprego de brigadier. 

Conspiración na corte

Implicado na conspiración para derrocar a Isabel II, foi detido na Coruña en xullo de 1868, pero co triunfo en setembro dos seus correlixionarios regresou á Secretaria de Guerra en Madrid. Durante o Sexenio revolucionario foi ascendido a mariscal de campo, e en 1871, nomeado, por primeira vez, capitán xeral de Galicia. Durante o seu mando derrotou ás partidas carlistas contrarias á monarquía de Amadeo I e sufocou a insurrección republicano-federal de Ferrol en 1872, o que lle valeu a promoción a tenente xeral.

Durante a I República sería nomeado por Castelar, en setembro de 1873, ministro da Guerra, cargo que mantivo ata o golpe de estado de Pavía en xaneiro de 1874. Na restauración borbónica vincularíase ao partido liberal, volvendo ser nomeado en 1879 capitán xeral de Galicia, posto que exerceu intermitentemente ata o seu retiro en 1890. Tamén foi senador por Lugo en 1877 e senador vitalicio desde 1881. Ademais, colaborou como articulista, baixo os pseudónimos de Ruperto e Mamerto, no Diario de Barcelona e no Liberal de Madrid. Polo seu talante e defensa dos intereses da Coruña e Galicia foi moi querido na cidade, tendo unha rúa desde 1879.

Morreu na Coruña, na súa casa de Rego de Auga, o 19 de xuño de 1897. O seu enterro foi multitudinario, recibindo honras de capitán xeral. O cortexo fúnebre saíu ás tres e media da tarde do 20. Abrían a marcha os asilados do Hospicio e moitos pobres con velas, seguidos dos estandartes das confrarías e o féretro conducido aos ombreiros. Acompañábano as autoridades militares e civís, o Concello en corporación e centos de persoas. Pasaron pola rúa Real, onde José Sellier fotografouno e rodou a que é a primeira película de cine galega. Continuaron ata a praza de Ourense onde colocaron o féretro nun carro mortuorio que o levou ata o panteón familiar do cemiterio de Santa María de Oleiros. A multitude invadiu todo o traxecto.